درمان و مدیریت کاهش مایع دور جنین

کم‌آبی دور بچه

با کم‌آبی دور بچه چه کنیم؟

علت کم شدن مایع آمنیون

معمولاً علت الیگوهیدرآمنیوس نامشخص است. شایع‌ترین علت در سه‌ماهه‌ی سوم بارداری، دیر به دنیا آمدن جنین است. به طور کلی از دیگر علل شایع می‌توان موارد زیر را نام برد:

تخریب و پارگی کیسه‌ی آمنیوتیک: پاره شدن کیسه‌ی آمنیوتیک باعث نشت مایع به خارج از کیسه می‌شود. این اتفاق در هر دوره از بارداری می‌تواند رخ بدهد. خانم باردار با خیس شدن لباس زیر متوجه این اتفاق می‌شود. تخریب پرده‌ها خطر ابتلا به عفونت را در مادر و جنین افزایش می‌دهد، چرا که امکان وارد شدن باکتری‌ها به کیسه‌ی آمنیون ایجاد می‌شود.
اختلالات ایجاد‌شده در جفت: به‌عنوان مثال جدا شدن زودرس جفت از دیواره‌ی داخلی رحم قبل از تولد نوزاد که به آن «دکولمان جفت» می‌گویند، می‌تواند باعث کاهش حجم مایع آمنیوتیک شود. اگر جفت، خون و مواد مغذی را به جنین نرساند، تولید ادرار متوقف شده و همین اتفاق باعث کاهش حجم مایع آمنیوتیک می‌شود.
وجود شرایط بالینی خاص در خانم باردار: همان‌طور که در بالا ذکر شده است، شرایط خاصی مانند فشار خون بالا و مزمن، پره‌اکلامپسی، دیابت و لوپوس باعث کاهش سطح مایع آمنیوتیک می‌شوند.
بارداری دوقلویی یا چندقلویی: هم‌چنین، خانم‌های باردار دوقلو یا چندقلو در معرض خطر اولیگوهیدرآمنیوس هستند.
اختلالات جنینی: بروز اولیگوهیدرآمنیوس در سه‌ماهه‌ی اول و دوم بارداری، بیانگر نقص در جنین است. در صورت عدم تشکیل کلیه‌ها، انسداد مجاری ادراری و یا اختلالات ژنتیکی جنین به اندازه‌ی کافی ادرار را برای حفظ سطح مایع آمنیوتیک تولید نمی‌کند و سطح مایع آمنیوتیک کاهش پیدا می‌کند.
مصرف برخی داروها: مصرف داروهایی مانند مهارکننده‌ی آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین (ACE) و داروهای کاهنده‌ی فشار خون.

تشخیص به خشکی افتادن بچه

پزشک برای تشخیص الیگوهیدرآمنیوس، سونوگرافی تجویز می کند. سونوگرافیست چهار قسمت مساوی از فاصله‌ی بین جنین و دیواره‌ی رحم خانم باردار را که هر یک از آن‌ها در قطر قدامی‌ـ‌خلفی کیسه‌ی آمنیوتیک قرار می‌گیرند، اندازه‌گیری می‌کند و در نهایت اعداد حاصله را با هم جمع می‌کند، به این روش (Amniotic fluid index (AFI می‌گویند.

این عدد در شرایط طبیعی در سه‌ماهه‌ی سوم بارداری بین 5 تا 25 سانتی‌متر است. در صورتی که این عدد کمتر از پنج سانتی‌متر باشد عارضه‌ی الیگوهیدرآمنیوس ایجاد شده است.

درمان کاهش آب دور جنین

در صورت بروز اولیگوهیدرآمنیوس، باید مراقبت‌های بهداشتی با دقت بیشتری در دوران بارداری صورت گیرد، تا مانع از ایجاد عوارض ناشی از آن شود.

پزشکان با توجه به سن بارداری هر مادر، اقدام به درمان می‌کنند. اگر طول دوره‌ی بارداری کامل نشده باشد، مادر تحت نظر قرار می‌گیرد و برخی تست‌های ارزیابی سلامت جنین نیز انجام می‌شود.

اما اگر طول مدت بارداری کامل شده باشد، پزشک ابتدا ضربان قلب جنین، تکامل ریه‌ها و حرکات جنین را بررسی می‌کند، تا مطمئن شود که جنین کاملاً رسیده است و سپس دستور ختم بارداری را می‌دهد.

اما در بسیاری از موارد الیگوهیدرآمنیوس خیلی زودتر از زایمان بروز می‌کند و نیازمند درمان است. اگر پزشک تشخیص الیگوهیدرآمنیوس دهد، توصیه می‌شود مادر باردار استراحت کرده و در مواقع شدیدتر در بیمارستان بستری شود و سپس مایعات را از راه خوراکی و تزریقی دریافت کند. استفاده از مایعات خوراکی و دریافت مایعات از طریق سرم با هدف آب‌رسانی به بدن مادر، باعث افزایش سطح مایع می‌شود. درمان کاهش آب دور جنین

علاوه‌بر اینکه مادر مایعات را از راه خوراکی و تزریقی دریافت می‌کند، با روش آمنیواینفیوژن "Amnioinfusion" نیز می‌توان به افزایش موقتی مایع آمنیوتیک کمک کرد. در این روش سالین (محلول سدیم‌کلراید) با استفاده از کاتتر داخل رحمی به درون کیسه‌ی آمنیوتیک تزریق می‌شود تا سطح مایع آمنیوتیک حفظ گردد. با اینکه این روش اثر کوتاه‌مدتی دارد ولی بی‌خطرترین روش درمانی به شمار می‌رود.

معمولاً از Amnioinfusion به منظور افزایش وضوح تصاویر سونوگرافی نیز استفاده می‌شود. در این مورد، سالین به کیسه‌ی آمنیوتیک از طریق یک سوزن به دیواره‌ی شکم تزریق می‌شود. هم‌چنین، ممکن است Amnioinfusion برای کاهش فشار بر روی بند ناف در هنگام زایمان طبیعی نیز مورد استفاده قرار گیرد.

در نهایت در مواردی که مشکل کمبود مایع آمنیوتیک در طی سه‌ماهه‌ی اول بارداری به‌صورت شدید رخ دهد، تصمیم پزشک ممکن است خاتمه‌ی زودهنگام بارداری باشد.