​نقص آرژینین:گلایسین آمیدینوترنسفراز

​علت نقص آرژینین:گلایسین آمیدینوترنسفراز

جهش در ژن‌ زیر علت شایع بروز بیماری می‌باشد:

• GATM: موقعیت سیتوژنتیکی این ژن 15q21.1 می‌باشد.

این ژن‌ دستورالعمل‌های لازم برای ساخت آنزیم آرژینین:گلایسین آمیدینوترنسفراز را فراهم می‌کنند. جهش در این ژ‌ن‌ها باعث کاهش یا فقدان عملکرد آنزیم می‌شود.

نحوه‌ی توارث نقص آرژینین:گلایسین آمیدینوترنسفراز

الگوی توارث کمبود آرژینین:گلایسین آمیدینوترنسفراز به‌صورت اتوزوم نهفته است. برای ابتلا به بیماری اتوزومی نهفته فرد باید دو ژن جهش‌یافته را از هر کدام از والدین ناقل ژن معیوب دریافت کند. والدین ناقل، یک ژن جهش‌یافته و یک ژن سالم داشته و بیماری را نشان نمی‌دهد.

مشاوره‌ی ژنتیک فرآیندی است که در آن افراد و خانواده‌ها از اطلاعات لازم و مرتبط با بیماری‌های مختلف اعم از توارث، تشخیص، درمان، نحوه‌ی مواجهه و جلوگیری از انتقال به نسل بعد مطلع می‌شوند و به آن‌ها یاری رسانده می‌شود تا بتوانند تصمیم مناسبی را برای مواجهه با بیماری اتخاذ نمایند.

غربالگری و تشخیص قبل از بارداری

اگر یکی از زوج‌ها سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به نقص آرژینین:گلایسین آمیدینوترنسفراز را دارد یا ناقل ژن معیوب است، همسر وی می‌تواند برای پی بردن به اینکه ناقل بیماری هست یا خیر، آزمایش ژنتیک انجام دهد. زوج‌های در معرض خطر داشتن فرزند بیمار، باید برای بررسی شرایطشان و گزینه‌های پیش رو، به مشاور ژنتیک رجوع کنند. تشخیص ژنتیکی پیش از لانه‌گزینی (PGD) نیز یکی از روش‌های تشخیص قبل از بارداری است که با استفاده از روش‌های کمک‌باروری مانندIVF سلامت جنین لقاح‌یافته را قبل از انتقال به رحم ارزیابی می‌کند.

غربالگری و تشخیص در دوران بارداری

تست‌های تشخیص ژنتیکی پیش از تولد (PND) روی نمونه‌‌‌ی پرزهای کوریونی جنین یا مایع آمنیوتیک دور جنین انجام می‌شود. اگر این تست‌ها، بیماری را در جنین نشان دهند، می‌توان تصمیم به ادامه‌ی بارداری یا سقط گرفت.

در دوره‌ی بارداری باید میزان آمینواسیدهای شاخه‌دار آزاد در پلاسمای خون مادر اندازه‌گیری‌شده و اقدامات لازم جهت پایین آوردن سطح این آمینواسیدها و متابولیت‌های وابسته به آن صورت گیرد. رژیم غذایی مادر نیز باید طوری تنظیم شود که رشد طبیعی جنین در معرض خطر نباشد.

غربالگری و تشخیص بعد از تولد

آزمایش‌ کلینیکال‌‌ـ‌پاتولوژی

• اندازه‌گیری گوانیدینواستات پلاسما و ادرار
• اندازه‌گیری کراتین پلاسما و ادرار
• اندازه‌گیری کراتینین پلاسما و ادرار
• کشت فیبروبلاست‌ پوست در مواقعی که نتایج توالی‌یابی ژنی نامعلوم است.
• غربالگری نوزادان که امروزه بعد از به دنیا آمدنشان در بیمارستان انجام می شود، فرآیندی است که وجود هرگونه بیماری ژنتیکی، هورمونی، متابولیکی و خونی قابل درمان را در نوزاد بررسی می‌کند. پیشرفت روش‌هایی بر اساس طیف‌سنجی جرمی که امروزه پرطرفدارترین و دقیق‌ترین آن LC-MS/MS (High-throughput liquid chromatography - tandem mass spectrometry) نام دارد می‌تواند بیش از 40 بیماری متابولیک ارثی شامل بیماری‌های آمینواسیدی، ناهنجاری‌های متابولیکی اسیدهای آلی و نقص اکسیداسیون اسیدهای چرب را از طریق نمونه‌ی خون نوزاد به‌طور هم زمان تشخیص دهد و کارآیی تشخیص را ارتقا بخشد. دقت، کارآیی و خروجی بالا، این فناوری تشخیصی را برای تشخیص‌های بالینی و برنامه‌های غربالگری نوزادان در سطح وسیع تبدیل به بهترین گزینه کرده است.

تشخیص قطعی نقص آرژینین:گلایسین آمیدینوترنسفراز با پروتون اسپکتروسکوپی تشدید مغناطیسی (MRS) مغز و مشاهده‌ی فقدان کامل کراتین و انجام آزمایش ژنتیک امکان‌پذیر است.

آزمایش ژنتیک

تشخیص قطعی بیماری نقص آرژینین:گلایسین آمیدینوترنسفراز با بررسی جهش‌های شناخته‌شده در ژن‌ مرتبط با بیماری امکان‌پذیر است:

GATM

پیشگیری و مدیریت نقص آرژینین:گلایسین آمیدینوترنسفراز

از آنجایی که این بیماری وراثتی است، مشاوره‌ی ژنتیک برای پی بردن به سابقه‌ی خانوادگی و پیشگیری از بروز بیماری پیشنهاد می‌شود. اغلب درصورتی که فرد ناقل ژن معیوب باشد بدون آنکه علائمی بروز دهد آن را به فرزندان خود منتقل می‌کند. بنابراین افراد باید نسبت به این قضیه آگاه باشند و از فرآیندهای مشاوره‌ی ژنتیک و تست‌های تشخیصی مختص شناسایی افراد ناقل در هر مرحله از زندگی، به خصوص قبل از ازدواج بهره جویند.

تاکنون درمان قطعی برای نقص آرژینین:گلایسین آمیدینوترنسفراز معرفی نشده و موارد زیر اغلب برای مدیریت بیماری پیشنهاد می‌شود:

• مصرف مونوهیدرات کراتین خوراکی برای برطرف کردن نیاز مغز و سایر بافت‌های بدن (به‌همراه سنجش مرتب میزان کراتین دفعی از طریق کلیه)
• مصرف مکمل اورنیتین
• رژیم غذایی دارای آرژینین محدود

کنترل زودهنگام بیماری تظاهرات بالینی در نوزاد را به‌حداقل می‌رساند.