سندرم کلاین‌فلتر

علت سندرم کلاین‌فلتر 

سندرم کلاین‌فلتر بیماری مرتبط با کروموزوم‌های جنسی بوده و در نتیجه‌ی حضور یک کپی اضافی از کروموزوم ایکس در هر سلول ایجاد می‌شود. افراد سالم 46 کروموزوم در هر یک از سلول‌های خود دارند که دو عدد از آن‌ها کروموزوم‌های جنسی هستند. اغلب، پسران و مردان مبتلا به سندرم کلاین‌فلتر دارای یک کروموزوم X اضافه بوده و عدد کروموزومی این افراد 47 (47,XXY) خواهد بود.

فعالیت‌ ژن‌های متعددی که روی این نسخه‌ی اضافی از کروموزوم ایکس قرار گرفته‌اند بخش‌های مختلفی از تکوین را مانند تکوین جنسی قبل تولد و در زمان بلوغ تحت تأثیر قرار داده و باعث بروز علائم بیماری می‌شوند.

برخی افراد مبتلا به سندرم کلاین‌فلتر فقط در برخی سلول‌های خود دارای یک نسخه‌ی اضافی کروموزوم ایکس هستند. بقیه‌ی سلول‌ها معمولاً در این شرایط طبیعی خواهند بود. در این افراد بیماری به شکل موزائیک (46,XY/ 47,XXY) دیده می‌شود. البته گاهی به‌ندرت باقی‌مانده‌ی سلول‌ها نیز دارای سایر ناهنجاری‌های کروموزومی خواهند بود. گفته می‌شود که کم‌تر از 10 درصد افراد مبتلا به سندرم کلاین‌فلتر شکل موزائیک بیماری را دارا هستند. چنین بیمارانی با توجه به تعداد سلول‌های دارای نسخه‌ی اضافی کروموزوم، علائم خفیف‌تری نسبت به کسانی که همه‌ی سلول‌های آن‌ها درگیر است نشان می‌دهند. 

نحوه‌ی توارث سندرم کلاین‌فلتر 

سندرم کلاین‌فلتر به‌ارث نمی‌رسد. کروموزوم ایکس اضافی هنگام تشکیل سلول‌های جنسی (تخمک یا اسپرم) در یکی از والدین فرد بیمار اتفاق می‌افتد. طی تقسیم سلول، خطایی به اسم عدم تفکیک مانع توزیع طبیعی کروموزوم ایکس بین سلول‌های جنسی در حال تشکیل می‌شود. در نتیجه، تخمک یا اسپرم یک کروموزوم X اضافی دریافت می‌کند. اگر چنین تخمک یا اسپرمی با یک اسپرم یا تخمک دارای عدد کروموزومی طبیعی لقاح یابد،‌ جنین حاصل به سندرم کلاین‌فلتر مبتلا خواهد بود.

حالت موزائیک سندرم کلاین‌فلتر در اثر خطاهای تصادفی حین تقسیم سلولی در اوایل تکوین جنین رخ داده و به‌ارث نمی‌رسند. در این حالت بخشی از سلول‌ها عدد کروموزومی طبیعی داشته و تعدادی نیز دارای کروموزوم اضافی خواهند بود.

مشاوره‌ی ژنتیک فرآیندی است که در آن افراد و خانواده‌ها از اطلاعات لازم و مرتبط با بیماری‌های مختلف اعم از توارث، تشخیص، درمان، نحوه‌ی مواجهه و جلوگیری از انتقال به نسل بعد مطلع شده و به آن‌ها یاری رسانده می‌شود تا بتوانند تصمیم مناسبی را برای مواجهه با بیماری اتخاذ نمایند.

غربالگری و تشخیص سندرم کلاین‌فلتر

غربالگری و تشخیص قبل از بارداری

زوج‌های در معرض خطر داشتن فرزند بیمار، باید برای بررسی شرایطشان و گزینه‌های پیش رو به مشاور ژنتیک رجوع کنند. تشخیص ژنتیکی پیش از لانه گزینی (PGD) نیز یکی از روش‌های تشخیص قبل از بارداری است که با استفاده از روش‌های کمک‌باروری مانند IVF سلامت جنین لقاح‌یافته را قبل از انتقال به رحم ارزیابی می‌کند.

غربالگری و تشخیص در دوران بارداری

تست‌های تشخیص ژنتیکی پیش از تولد (PND) روی نمونه‌‌‌ی پرزهای کوریونی جنین یا مایع آمنیوتیک دور جنین انجام می‌شود. اگر این تست‌ها، بیماری را در جنین نشان دهند، می‌توان تصمیم به ادامه‌ی بارداری یا سقط گرفت. 

غربالگری و تشخیص بعد از تولد

سندرم کلاین‌فلتر در بیشتر افراد تشخیص داده نمی‌شود زیرا این بیماری در برخی افراد علائم بسیار خفیفی نشان داده و ویژگی‌های این بیماری به‌میزان قابل توجهی با سایر بیماری‌ها همپوشانی دارد. 

تست‌های آزمایشگاهی که اغلب استفاده می‌شوند عبارتند از:

آزمایش‌های کلینیکال‌ـ‌پاتولوژی

• آزمایش‌های هورمونی

آزمایش ژنتیک

تشخیص قطعی سندرم کلاین‌فلتر با انجام کاریوتایپ و آنالیز کروموزومی امکان‌پذیر است.

پیشگیری و مدیریت سندرم کلاین‌فلتر 

درمان قطعی برای سندرم کلاین‌فلتر تاکنون معرفی نشده و موارد زیر اغلب برای مدیریت بیماری پیشنهاد می‌شوند:

• درمان جایگزینی تستوسترون در زمان آغاز بلوغ برای جلوگیری از بروز تعدادی از مشکلات و طی شدن طبیعی مراحل بلوغ. درمان به کمک تستوسترون باعث افزایش قدرت استخوان‌ها و جلوگیری از شکستن آن‌ها شده اما در بزرگ شدن بیضه‌ها و درمان ناباروری تأثیر زیادی ندارد.
• برداشتن بافت سینه در مردانی که سینه‌های آن‌ها بزرگ شده است.
• کاردرمانی و گفتاردرمانی
• حمایت تحصیلی و کمک گرفتن از مشاور و معلم برای بهبود توانایی یادگیری
• مشاوره با روان‌شناس برای مواجهه با چالش‌های بیماری مانند گذراندن دوران بلوغ یا کنار آمدن با مشکل ناباروری 
• استفاده از روش‌های کمک‌باروری. بیشتر افراد مبتلا به سندرم کلاین‌فلتر به آزواسپرمی نیز مبتلا هستند. با این وجود در برخی افراد مبتلا به‌میزان کمی اسپرم تولید شده و روش تلقیح درون رحمی اسپرم (ICSI) به این افراد برای بچه‌دار شدن توصیه می‌شود. استفاده از اسپرم اهدایی یا فرزندخواندگی نیز از سایر روش‌های پیشنهادی به این افراد هستند.