آیا فیبروم رحم در دختران مجرد قابل درمان است؟
این مطلب از نظر علمی به تأیید دکتر فرناز منتظری فلوشیپ ناباروری و IVF، از پزشکان متخصص مرکز مام رسیده است.
فیبروم رحم، که لیومیوم یا میوم نیز نامیده می شود، تومورهای عضلانی هستند که میتوانند در قسمتهای مختلف رحم رشد کنند. این بافتهای عضلانی به ندرت به سرطان تبدیل شده و ابتلا به آنها به معنی ریسک بیشتر ابتلا به سرطان رحم نیست. پریود نامنظم، خونریزی شدید رحمی در زمان پریود و علائم فشاری مانند احساس سنگینی یا فشار در لگن، از جمله شایعترین علائم میوم های رحمی هستند.
فیبروم ها از نظر اندازه، شکل و محل قرارگیری بسیار متفاوت هستند. میوم ها میتوانند در رحم، دیواره رحم یا سطح آن ظاهر شوند. همچنین ممکن است توسط یک ساختار ساقه مانند به رحم متصل باشند. برخی از میوم ها ممکن است اندازه و شکل رحم را تحت تأثیر قرار دهند. فیبروم رحم معمولاً در سنین باروری ظاهر شده و در سنین 30 تا 40 سال شایعتر است، اما با این حال در هر سنی ممکن است مشاهده شود و حتی امکان بروز آن در یک دختر جوان نیز وجود دارد.
روش های تشخیص فیبروم رحم:
روش های مختلفی برای تشخیص میوم های رحمی وجود دارد. گاهی میوم های رحمی تا حدی بدون علامت هستن و به صورت اتفاقی طی سونوگرافی تشخیص داده میشوند. همچنین ممکن است پزشک در زمان انجام معاینه معمول لگنی، به دلیل لمس یک توده به وجود فیبروم در رحم مشکوک شود. از جمله روش های تشخیص فیبروم رحم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• سونوگرافی؛
• تستهای آزمایشگاهی؛
• ام ار ای (MRI)؛
• هیستروسونوگرافی؛
• هیستروسالپنگوگرافی؛
• هیستروسکوپی.
برای تشخیص فیبروم در دختر مجرد معمولا از روش هایی مانند سونوگرافی یا ام ار ای استفاده میشود تا آسیبی به قسمت واژینال دختر جوان وارد نگردد.
درمان فیبروم رحم در دختر مجرد:
روشهای زیادی برای درمان فیبروم در دختران مجرد وجود دارد. این روش ها تا حدود زیادی مشابه روش های درمان فیبروم رحم زنان در سنین باروری است. بهترین روش درمان فیبروم با توجه به شدت علائم فرد از جمله حجم خونریزی دوران پریود، قصد بارداری فرد در آینده، سن و وضعیت فیبروم انتخاب خواهد شد.
از جمله روش های درمان فیبروم در یک دختر جوان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• درمان انتظاری:
در صورت خفیف یا بدون علامت بودن میوم، ممکن است پزشک درمان انتظاری را برای درمان فیبروم پیشنهاد دهد. فیبروم های رحمی سرطانی نیستند و تا زمانی که باعث ایجاد مشکلی برای فرد نشوند، به ویژه در دختر مجرد که ممکن است در آینده قصد بارداری هم داشته باشد، احتیاج به مداخله بیشتر نیست.
• دارو درمانی:
دارو درمانی میتواند علائم فیبروم مانند درد و خونریزی شدید را تا حد زیادی کاهش دهد. فیبروم رحم از بین نمیرود اما ممکن است با مصرف برخی از داروها کوچکتر شده یا علائم آن کمتر گردد. داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن میتوانند به تسکین درد کمک کنند. در صورت وجود خونریزی شدید و در نتیجه کم خونی حاصل از آن، ویتامینها و مکملهای آهن نیز میتوانند کمککننده باشند. در پروسه درمان فیبروم در یک دختر مجرد، تا جای ممکن سعی بر این است تا از روشهای دارویی برای کاهش و کنترل علائم استفاده شود.
• جراحی:
اگر علائم فیبروم متوسط یا شدید بوده و با دارو قابل کنترل نباشد و یا خونریزی شدید وجود داشته باشد، ممکن است برای تسکین علائم، به جراحی نیاز باشد. همچنین در صورت عود مجدد فیبروم یا وجود فیبروئیدهای متعدد، گزینهی نهایی عمل میومکتومی (جهت حفظ رحم برای تولید مثل) یا برداشتن رحم است. این جراحی ممکن است شامل برداشتن میومها یا آمبولیزاسیون شریان رحمی باشد. البته در بعضی موارد نیاز است که رحم به طور کلی خارج شود ولی معمولا در یک دختر جوان این کار توصیه نشده و به عنوان گزینه آخر در نظر گرفته میشود.
متخصصین زنان و زایمان باید در مورد احتمال بروز عوارض و مشکلات باروری و عود میوم ها پس از درمان با بیمار خود مشورت کنند و با توجه به شرایط بیمار بهترین راه ممکن را برای درمان انتخاب نمایند. این تصمیم در دختران جوان جهت حفظ هر چه بیشتر قدرت باروری بوده و از اهمیت ویژهای برخوردار است.
ارتباط وجود فیبروم و ایجاد ناباروری در دختران مجرد:
فیبروم ها از نظر اندازه، محل و تعدادشان تا حد زیادی متفاوت هستند. متغیرهای گفته شده ممکن است با توجه به شرایط مختلف، سبب ایجاد ناباروری شوند. هر گونه تصمیمگیری برای انجام میومکتومی در دختر مجرد به منظور جلوگیری از ایجاد مشکلات دوران بارداری در آینده، باید با توجه به خطرهای جراحی، بیهوشی، احتمال ایجاد چسبندگیهای بعد از عمل و نیز با توجه به نگرانیهای مطرح در مورد ناراحتی بیمار، هزینهها و مدت دوری از محیط کار و خانواده انجام شود.
بسته به اندازه و محل قرارگیری میوم ها و علائمی که برای بیمار ایجاد می گردد از جمله خونریزی شدید، باید در مورد نوع درمان میوم تصمیمگیری شود. وجود فیبروم های زیر مخاطی سبب کاهش باروری شده و خارج کردن آنها در افزایش قدرت باروری تاثیرگذار است. فیبروم های زیرسروزی تاثیری بر میزان باروری نداشته و باعث ایجاد ناباروری نمیشوند، اما خارج کردن آن ها میزان باروری را افزایش میدهد. فیبروم های داخل جداری ممکن است احتمال ناباروری را اندکی افزایش دهند، اما خارج کردن آنها سبب افزایش باروری نمیشود. در هر صورت به هر دختر جوان مبتلا به فیبروم رحم توصیه میشود که انجام عمل جراحی را تا زمان اقدام به بارداری به تعویق بیاندازد.
آیا می توان از ایجاد فیبروم رحم پیشگیری کرد؟
به طور کلی میتوان گفت روش قطعی برای پیشگیری از بروز فیبروم وجود ندارد، اما برخی از تحقیقات نشان میدهند که داشتن سبک زندگی سالم میتواند شانس ابتلا به فیبروم را درصدی کاهش دهد.
طبق مطالعات انجام شده، رژیمهای غذایی حاوی قند بالا ممکن است در برخی از زنان و به ویژه دختران جوان، باعث افزایش خطر بروز میوم شوند. همچنین ثابت شده است که خوردن میوههای تازه و سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، کلم، گل کلم و شلغم میتواند احتمال بروز میوم را تا حد قابل ملاحظهای کاهش دهد. سبزیجات سرشار از فیبر و ویتامینهای مفید مانند بتاکاروتن، فولات، ویتامینهای C ، E و K و سایر مواد معدنی میتوانند نقش پیشگیریکننده در مقابل این عارضه داشته باشند. ورزش منظم نیز میتواند احتمال ایجاد فیبروم رحم را کاهش دهد.