بررسی تأثیر آلودگی هوا بر تکوین جنین
نوزادان متولدشده از مادرانی که در معرض سطوح بالایی از آلودگی هوای شهری هستند با احتمال بیشتری نسبت به نوزادانی که مادرانشان در هوای پاک تنفس میکنند دچار اختلالات کروموزومی میشوند.
در طی یک مطالعه که گروه هدف آن مادران بارداری بودند که در حال گذراندن سهماههی سوم بارداری بوده و در شهرهای بزرگ و صنعتی زندگی میکردند، بعد از زایمان، خون بند ناف نوزادانِ این زنان بررسی و نتایج جالبی گزارش شد. در نوزادانی که دوران جنینی را در شرایط هوای ناسالم طی میکنند نسبت به نوزادانی که دوران جنینی را در هوای پاک و به دور از آلایندهها سپری میکنند، به طور قابل توجهی احتمال ابتلا به ناهنجاریهای ژنتیکی و کروموزومی افزایش مییابد.
قرار گرفتن در معرض هوای آلوده بهخصوص ریزگردهای کمتر از یک میکروگرم، موجب ایجاد استرس اکسیداتیو و التهاب میشود. هنگام استنشاق، این ذرات ریز از طریق آلوئولهای تنفسی وارد جریان خون زن باردار شده و از طریق جفت وارد گردش خون جنین میشوند. بیشترین تأثیر مخرب ریزگردها روی میتوکندری سلولها اعمال میشود.
اغلب مطالعات اپیدمیولوژیکی که تا به حال انجام شده بر روی رابطهی بین آلودگی هوا و وزن نوزاد در هنگام تولد متمرکز بوده است. اما مطالعات جدیدی که در کشور سوئد انجام شد نگرش دقیقتری به این امر داشته و در آن، تأثیر آلودگی هوا در ماههای مختلفِ دوران جنینی با کمک سونوگرافی بررسی شده است. دانشمندان به این نتیجه رسیدند که هرچه مادر به اواخر دوران بارداری نزدیکتر میشود تأثیر آلودگی هوا، بهخصوص آلایندهی NOX، بر روی جنین بیشتر میشود. در واقع در سهماههی سوم بارداری رشد جنین به طور محسوسی کندتر میشود. لذا دانشمندان به دنبال یافتن یک آستانهی اثرِ ریزگردها و آلایندههای هوا بر روی جنین هستند. متأسفانه در کشور ما با وجود طیف وسیع آلایندهها آمار دقیقی از تأثیر آلودگی هوا بر روی جنین در دسترس نیست. اما امید است مادران باردار برای حفظ سلامت فرزند خود از زندگی در شهرهای بزرگ و صنعتی حدالامکان دوری کنند.