استفاده از الگوهای بیان ژنی بافت طبیعی برای تشخیص سرطان پستان

بافت سینه اطراف تومور می تواند به منظور ارزیابی زنده مانی زنان مبتلا به سرطان سینه گیرنده استروژن مثبت در آینده مورد استفاده قرار گیرد. (به این معنی که این سلول های سرطانی دارای گیرنده استروژن هستند و مانند سلول های طبیعی سیگنال هایی از طرف استروژن دریافت می کنند که منجر به پیشرفت رشد آن ها خواهد شد)

محققان الگوی بیان ژنی خاصی را در بافت به ظاهر طبیعی احاطه کننده تومورها یافته اند که با نرخ زنده مانی کمتر از ده سال در زنانی با سرطان پستان از نوع گیرنده استروژن-مثبت مرتبط بود.

محققان بر این باورند که با استفاده از الگوی بیان ژنی در بافت طبیعی مجاور که با استفاده از توالی یابی ژنومی بدست آمده، می توانند زنده مانی بیمارانی با این نوع سرطان پستان را پیش بینی کنند.  اهمیت این خبر از آن جهت است که طبق گفته موسسه بین المللی سرطان، حدود 70% سرطان های پستان ، گیرنده استروژن-مثبت هستند.

بیشتر تحقیقات انجام شده در مورد «بیومارکر» های پیش بینی کننده پیشرفت سرطان، روی خود سلول های سرطانی تمرکز کرده بودند. بررسی اخیر نشان می دهد که سایر فاکتورها در ریزمحیط اطراف تومور می توانند در تشخیص پیشگویانه مهم باشند.

در این بررسی محققان چندین ویژگی ژنومی از جمله جهش های DNA، تکرار کپی های زنی، الگوهای  متیلاسیون DNA ، miRNA و بیان ژنی را در بافت به ظاهر طبیعی مورد بررسی قرار دادند.

با وجود اینکه به بافت طبیعی به اندازه بافت سرطانی توجه نمی شود، این بررسی محققان را به این مسیر تشویق کرد که با نگاهی دقیق تر به این موضوع بپردازند که این بافت های طبیعی از نظر مولکولی طبیعی هستند یا خیر. موضوعی که از طریق بررسی نمونه ها به آن رسیده بودند شواهدی از تومور یا تغییراتی در بافت مذکور بود. موضوع جالب توجه این بود که هیچ آنالیز ژنومی به تنهایی قادر به  تشخیص نقایص در بافت مجاور پستان نبود و این تغییرات به آسانی یافت نمی شد.

با بررسی انجام شده توسط چندین روش ژنومی، حدود 40 %  از نمونه ها دارای نوعی از نقص در DNA یا RNA در بافت طبیعی خارج از حاشیه تومور بودند. بنابراین با استفاده از چندین روش ژنومی قادر به شناسایی سلول های سرطانی یا سلول های طبیعی دارای نوعی نقص بودند. این امر با استفاده از میکروسکوپ امکان پذیر نبود. با این حال حضور سلول های دارای نقص با بدتر یا بهتر شدن نرخ زنده مانی بیمار مرتبط نبود.

محققان سرطان پستان دریافتند که درمان حفاظت کننده از پستان (درمانی که به جای کل پستان بخشی از بافت پستان را طی جراحی بر می دارد)، سلول ها یا بافتی را به جا می گذارد که ممکن است به طور نسبی یا کامل تغییریافته باشند، اما این سلول ها بعد از جراحی تحت درمان قرار گرفته و احتمال بازگشت و عود را برای درمان حفاظت کننده از سرطان پستان پایین نگه می دارند.

بنابراین رادیوتراپی از این جهت بسیار حائز اهمیت است که احتمال بازگشت و عود بیماری را در زنانی که درمان حافظت کننده پستان را انتخاب کرده اند، کمتر می کند. مطالعه تائید کننده دیگری انجام شده است که نشان می دهد هیچ نفعی در مورد وسیع کردن حاشیه و مرز تومور حین جراحی وجود ندارد. زیرا طی آن مطالعه سلول های دارای نقص در فاصله 4 سانتی متری تومور یافت شد.

این یافته نشان داد که وسیع تر در نظر گرفتن حاشیه تومور کافی نیست، زیرا همچنان جهش هایی در فاصله دورتر از تومور وجود دارند. بنابراین رادیوتراپی و شیمی درمانی کمکی، در حذف سلول هایی با DNA ناقص بسیار موثرند.

همچنین با بررسی الگوهای بیان ژنی بافت طبیعی خارج حاشیه و محدوده تومور، براساس آنالیز الگوهای بیانی mRNA  و microRNA دو زیرگروه مختلف از بافت های نزدیک تومور یافتند. در زنانی با سرطان گیرنده استروژن –مثبت، یکی از زیرگروه ها مرتبط با نرخ زنده مانی کمتر از ده سال بود.

بنابراین می توان بیان کرد که زیرگروه های بیان ژنی اطراف بافت، منعکس کننده ترکیب و فعالیت زیستی بافت پستان در این بیماران است. افرادی که دارای زیرگروه مرتبط با زنده مانی کمتر بودند، دارای چربی بیشتر یا سیگنال های سرطانی بیشتری در بافت خود بودند.

بنابراین می توان گفت که با افزودن اطلاعاتی راجع به ریز محیط اطراف تومور به اطلاعات کلینیکی استاندارد پیش بینی انجام داد.