مرحله‌ی جنینی (Fetal stage)

بیش از 90 درصد 4500 ساختار تعیین شده‌ی بدن فرد بزرگسال در مرحله‌ی رویانی شکل گرفته‌اند. هنگامی که فرآیند اندام‌زایی تکمیل شد، مرحله‌ی نهایی تکوین پیش از تولد، یعنی مرحله‌ی جنینی آغاز می‌شود که از هفته‌ی نهم تا زمان تولد را در بر می‌گیرد. موجود زنده در حال تکوین را نیز در این مرحله جنین (Fetus) می نامند. جنین از وزن حدود 40 گرم و طول تقریبی 2.5 سانتی‌متر به کودکی به وزن تقریبی 3.5 کیلوگرم و طول تقریبی 50 سانتی‌متر رشد می‌کند و آماده‌ي به دنیا آمدن می‌شود. در مرحله‌ي جنینی اندام‌های شکل گرفته رشد می‌کنند و تمایز می‌یابند و اصلاحاتی که برای زندگی خارج از رحم ضروری‌اند نیز انجام می‌شود. اندام‌های جنسی در ماه سوم بارداری ظاهر می‌شوند. تا آخر ماه سوم همه بخش‌های بدن شکل می‌گیرند.

بیشتر نوزادانی که اواخر هفته‌ی بیست و سوم به دنیا می‌آیند، می‌میرند و آن‌هایی که زنده می‌مانند چندین ماه درگیر چالش‌هایی برای بقا هستند. ولی تعداد کمی از این جنین‌ها نیز توانایی زیستن را کسب نموده (توانایی زندگی خارج از رحم) و سالم به دنیا می‌آیند. یک هفته بیشتر در رحم ماندن تا انتهای هفته بیست و چهارم باعث افزایش شانس بقای کودک می‌شود. این یک هفته‌ی اضافی احتمالاً به عملکرد بهینه‌تر ریه کمک می‌کند. بیشتر ساختارهای مغز تا انتهای هفته‌ي بیست و چهارم کاملاً تکوین پیدا می‌کنند. به این دلایل بیشتر متخصصین 24 هفته را به عنوان سن متوسط زنده ماندن قبول دارند. 

زمانی که فرزند شما آماده‌ي قدم نهادن به این دنیا باشد، سر وی به دهانه‌ي رحم فشار می‌آورد و آرام آرام آن را باز می‌کند. دیواره‌ي دهانه رحم هم به تدریج نازک‌‌تر می‌شود تا مجرایی برای عبور جنین فراهم شود. سپس پرده‌ي دور جنین پاره می‌شود و مایع آمنیوتیک به بیرون می‌ریزد. عضلات قوی در دیواره‌ي رحم شروع به انقباض شدید می‌کنند که دردهای زایمانی را برای مادر به وجود می‌آورند و نیروی لازم برای خروج و تولد جنین هستند. پس از چند ساعت که دهانه‌ي‌ رحم کاملاً باز شد سر جنین از این دهانه رد می‌شود و با عبور از واژن به بیرون از بدن مادر می‌آید و به این ترتیب نوزاد متولد می‌شود. اکثر نوزادان با سر متولد می‌شوند. پزشک یا ماما بند ناف را پس از تولد نوزاد می برد. دقایقی بعد نیز جفت از دیواره رحم جدا می‌شود و به همراه باقی‌مانده‌ي بند ناف متصل به آن با انقباض عضلات رحم به بیرون رانده می‌شود و زایمان (Childbirth) کامل می‌شود.

نقایص مادرزادی

مشاهده‌ی نقص در هنگام تولد حاکی از وجود یک مشکل در سلامتی فرد یا یک تغییر جسمانی می‌باشد که در زمان تولد در نوزاد وجود دارد. نقایص هنگام تولد ممکن است خفیف یا وخیم باشند. برخی از نقایص وخیم هنگام تولد باعث مرگ نوزاد در چند ماه‌ي اول زندگی یا در سنین نوجوانی می‌شوند. به نقایص هنگام تولد، نقایص مادرزادی یا ناهنجاری‌های مادرزادی نیز گفته می‌شوند. عوامل محیطی و ژنتیکی دلیل بیشتر این نقایص مادرزادی هستند ولی برخی از دلایل نیز ناشناخته باقی مانده است. نقایص مادرزادی در سرتاسر دنیا در همه‌ي ملیت‌ها رخ می‌دهد. احتمال ابتلای جنین به این نقایص در هر زمانی از بارداری وجود دارد. با این وجود بیشتر نوزادان سالم متولد می‌شوند (حدود 97 درصد).

زمانی که نوزادی ناقص متولد می‌شود اولین سوالی که والدین وی می‌پرسند این است که این اتفاق چگونه رخ داده است؟

گاهی پاسخ به این سوال ممکن نیست ولی برای بعضی نقایص نیز توجیهی وجود دارد. تعدادی از علل شناخته‌شده برای نقایص مادرزادی عبارتند از:

• وراثت
• ناهنجاری های کروموزومی
• نقص های تک ژنی
• توارث چند عاملی
• (عوامل آسیب رسان (تراتوژن ها