سردرد پریودی چیست

نوسانات هورمونی در طول چرخه قاعدگی می‌تواند تغییرات زیادی ایجاد کند. برخی از زنان، ممکن است در این زمان از ماه به علت تغییرات هورمون‌های استروژن و پروژسترون، سردرد را تجربه کنند. انواع مختلف سردرد ممکن است در حوالی پریود شما اتفاق بیفتد.

یکی از انواع آن، سردرد پریودی است، که یک سردرد تنشی بوده که اغلب به دلیل استرس ایجاد می‌شود و مانند یک نوار سفت در اطراف پیشانی شما احساس می‌شود. ممکن است بعد از قاعدگی به دلیل از دست دادن خون و کاهش سطح آهن دچار سردرد شوید.

اما در میان انواع مختلف سردردهایی که ممکن است در طول دوره قاعدگی شما رخ دهد، سردرد در پریودی و میگرن قاعدگی شایع‌ترین به نظر می‌رسد. علت زمینه‌ای برای هر دو یکسان است، اما علائم آنها متفاوت است. سردرد قاعدگی، میگرنی است که قبل یا در طول سیکل قاعدگی شما اتفاق می‌افتد. علائم بدتر از سردرد معمولی، همراه با سردرد ضربان‌دار، حساسیت به نور و حالت تهوع است. در این مقاله مطالبی را توضیح داده‌ایم که باید در مورد سردردهای ناشی از هورمون و همچنین راه‌هایی برای متوقف کردن آن بدانید.

سر درد پریودی چیست

سر درد پریود یک نوع رایج میگرن است که در حوالی چرخه قاعدگی شما اتفاق می‌افتد. تغییرات هورمونی باعث ایجاد این سردردهای میگرنی می‌شود. این سردردها معمولاً یک طرفه است. ممکن است با حرکت، نور، بو یا صدا بدتر شود. علائم شما ممکن است چند ساعت طول بکشد یا روزها ادامه پیدا کند.

استروژن یکی از دو هورمون اصلی جنسی است. سطح استروژن شما در طول چرخه قاعدگی تغییر می‌کند. این هورمون در اواسط چرخه قاعدگی شما در بالاترین مقدار و در زمان پریود شدن شما کمترین مقدار را دارد. تغییر شدید در هورمون‌های شما باعث می‌شود سردرد بیشتر اتفاق بیفتد زیرا استروژن حساسیت درد شما را افزایش می‌دهد. این نوع میگرن به احتمال زیاد در ۲ روز منتهی به پریود یا ۳ روز اول در طول دوره ایجاد می‌شود.

سردرد قاعدگی در کدام قسمت سر است

سردرد پریود معمولاً یک طرف سر شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. احساس درد در اطراف پیشانی معمول است، اما ممکن است در مکان‌های دیگر نیز اتفاق بیفتد یا از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل شود.

عوامل خطر سردرد در پریودی چیست

اگر هر ماه دچار خونریزی قاعدگی می‌شوید، در معرض خطر سردرد قاعدگی هستید. اگر خارج از چرخه قاعدگی خود دچار میگرن می‌شوید یا استعداد ژنتیکی میگرن دارید، در معرض خطر بیشتری نیز هستید.

علت سردرد در پریودی

هورمون‌ها بسیاری از عملکردهای بدن شما را تنظیم می‌کنند. مهم‌ترین علت‌ سردرد در پریودی می‌تواند تغییر در سطح هورمون‌ها باشد. زمانی که سطح پروژسترون و استروژن در بدن نوسان پیدا می‌کند، بدن نسبت به سردرد آسیب پذیرتر می‌شود. میزان هورمون‌های پروژسترون و استروژن در بدن خانم‌ها پیش از شروع قاعدگی، به پایین‌ترین میزان خود می‌رسد و ریزش دیواره‌های رحم با خون‌ریزی شروع می‌شود.

از روز سوم قاعدگی، میزان استروژن به مرور افزایش پیدا می‌کند تا بدن برای تخمک‌گذاری آماده شود. روند صعودی افزایش استروژن تا پیش از تخمک‌گذاری و روز چهاردهم پریودی ادامه دارد. بعد از تخمک‌گذاری، دوباره سطح هورمون استروژن کاهش پیدا می‌کند و هورمون پروژسترون از اواسط هفته سوم چرخه پریودی افزایش می‌یابد تا دیواره‌های رحم ضخیم شده و شرایط برای بارداری احتمالی آماده شود.

از روز بیست‌وهشتم سیکل قاعدگی به بعد دوباره میزان هورمون‌ها به کمترین سطح خود رسیده و چرخه قاعدگی دوباره شروع می‌شود. این نوسانات هورمونی در طول دوره پریودی باعث ایجاد سردردهای هورمونی و میگرن قاعدگی می‌شوند. پریودها تنها محرک سردردهای هورمونی نیستند و برخی علل دیگر وجود دارند که باعث تغییرات هورمونی و در نتیجه سردرد در پریودی می‌شوند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.

تفاوت سردرد در پریودی با سایر سردردها

شاید از نظر شما تفاوت چندانی بین سردردی که در پریودی تجربه میکنید با سایر سردردها وجود نداشته باشد، اما علت ایجاد کننده سردرد پریود افت استروژن است که با سردردهای ناشی از کم آبی، کم خوابی، میگرن، یائسگی و سایر سردردها متفاوت است. دانستن این تفاوت‌ها به شما در درمان کمک می‌کند، و متوجه می‌شوید که این سردرد عارضه‌ی جدی نیست.

سردرد تخمک‌گذاری

سطح استروژن و پروژسترون درست قبل از قاعدگی در پایین‌ترین حد خود است. تغییرات هورمونی و افت هورمونی پس از تخمک‌گذاری است که باعث می‌شود برخی از زنان بیشتر دچار سردرد شوند.

سردرد یائسگی

در مواقع دیگر نیز ممکن است سردرد هورمونی داشته باشید. برخی از زنان در دوران یائسگی یا پیش از یائسگی به دلیل کاهش هورمون‌ها سردرد بیشتری را تجربه می‌کنند. برای درمان سردرد در دوران یائسگی خود حتما با پزشک خود مشورت کنید.

سردرد بارداری

بارداری همچنین می‌تواند باعث سردرد شود مخصوصا در هفته‌های اول، زیرا سطح هورمون‌ها ممکن است در طول ۹ ماه نوسان داشته باشد. میگرن اغلب در دوران بارداری بهبود می‌یابد یا حتی متوقف می‌شود. سردرد در بارداری ممکن است به این دلیل باشد که سطح استروژن در اوایل بارداری به سرعت افزایش می‌یابد و در طول بارداری بالا می‌ماند. با این حال، سردردهای تنشی معمولاً بهبود نمی‌یابند، زیرا تحت تأثیر تغییرات هورمونی قرار نمی‌گیرند.

سردرد ناشی از قرص‌های ضد بارداری

برخی از زنان سردردشان در حین مصرف قرص ضدبارداری بهبود می‌یابد، اما برخی دیگر حملات مکرر را گزارش می‌کنند، به خصوص در هفته‌ای که قرص را مصرف نمی‌کنند و زمانی که سطح استروژن کاهش می‌یابد.

میگرن قاعدگی

در حالی که سردرد هورمونی و میگرن قاعدگی هر دو ناشی از نوسانات هورمونی هستند، تفاوت بین این دو شامل شدت سردرد است. سردرد هورمونی ممکن است خفیف تا متوسط باشد و باعث درد آزاردهنده یا ضربان شود. اگرچه این موضوع ناراحت کننده است، اما معمولا با روال روزمره شما تداخل ندارد.

از سوی دیگر، میگرن قاعدگی می‌تواند ناتوان کننده باشد. بر اساس گزارش بنیاد ملی سردرد، میگرن قاعدگی حدود ۶۰ درصد از زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر به طور منظم حملات میگرنی را تجربه می‌کنید، ممکن است مستعد ابتلا به میگرن قاعدگی باشید. میگرن قاعدگی با میگرن معمولی تفاوت دارد زیرا معمولاً با دیدن هاله همراه نیست.

هاله به نورهای چشمک زن، خطوط زیگزاگ یا سایر تجربیات حسی اشاره دارد که برخی افراد قبل از حمله میگرنی تجربه می‌کنند. میگرن قاعدگی با ضربان شدید مشخص می‌شود که می‌تواند از یک طرف پیشانی شروع شده و به سمت دیگر حرکت کند. شدت این میگرن می‌تواند باز نگه داشتن چشمان شما، کار کردن یا حتی فکر کردن را دشوار کند و در زندگی روزمره شما تداخل ایجاد کند.

علائم سردرد قاعدگی

علائم سردرد قاعدگی ممکن است تا ۴ ساعت طول بکشد اما با دارو می‌توان مدت آن را به نیم ساعت هم کاهش داد. البته انواع شدید میگرن می‌تواند به مدت سه روز شما را درگیر کند. در ادامه به برخی از علائم سردرد قاعدگی می‌پردازیم.

• سردردی که از مبهم تا شدید متغیر است؛
• حساسیت به نور، صدا و بو؛
• حساس یا دردناک شدن پوست سر؛
• از دست دادن اشتها؛
•  سرگیجه؛
• تاری دید؛
• احساس خستگی؛
• حالت تهوع و استفراغ، ناراحتی معده، درد شکم؛
• احساس گرما بسیار (تعریق) یا سرما (لرز).

عوارض سردرد پریودی

سردرد در پریودی می‌تواند روال شما را مختل کند. ممکن است زمانی که درد دارید به اندازه کافی احساس خوبی نداشته باشید که در فعالیت‌های منظم خود شرکت کنید یا به طور ۱۰۰ درصد کار کنید. برخلاف میگرن معمولی، می‌توانید زمان وقوع این سردردها را پیش‌بینی کنید.

درمان سردرد در پریودی

عامل به وجود آورنده‌ی سردرد پریودی را نمی‌توان از بین برد، چون طبیعتا نمیتوان مانع افت هورمونی شد، اما یک سری راهکار وجود دارد که می‌توانید با کمک آن‌ها علائم سردرد پریودی خود را مدیریت کنید. این راهکارها شامل مصرف دارو و درمان‌های خانگی است که در ادامه به آن می‌پردازیم.

مسکن

مسکن‌ها در درمان سردرد در پریودی تاثیر زیادی دارند. درمان سردردهای هورمونی و میگرن قاعدگی به شدت آن بستگی دارد. اگر این سردردها خیلی شدید نباشند با مسکن‌ها درمان می‌شوند. در غیر این صورت روش‌های درمانی متفاوت‌تری استفاده می‌شود که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

مسکن‌های بدون نسخه اغلب موثر هستند. این داروها همچنین می‌توانند سردردهای تنشی و سردردهای ناشی از سطح پایین آهن را کاهش دهند. داروهای متوقف کننده درد و التهاب عبارتند از: ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم، آسپرین و استامینوفن.

کافئین

کافئین یکی دیگر از داروهای موثر برای سردردهای هورمونی است. خوردن شکلات و نوشیدن چای یا نوشابه کافئین‌دار ممکن است ناراحتی شما را از بین ببرد. با این حال، در استفاده از کافئین زیاده‌روی نکنید. کافئین اعتیاد آور است و مصرف بیش از حد آن در طول قاعدگی می‌تواند باعث وابستگی فیزیکی شود. قطع ناگهانی کافئین بعد از قاعدگی می‌تواند باعث سردرد پس از قطع مصرف شود.

قرص‌های ضد بارداری خوراکی

اگر در حال حاضر از قرص‌های ضد بارداری خوراکی استفاده می‌کنید، پزشک ممکن است نوع یا دوز مصرفی را تغییر دهد تا تغییرات شدید هورمونی در طول دوره قاعدگی شما کاهش یابد.

هورمون درمانی

برای تنظیم تغییرات هورمونی در طول قاعدگی، مکمل‌های استروژن می‌توانند به تعادل هورمون‌های شما کمک کنند. این‌ها به صورت داروهای خوراکی، ژل‌های واژینال یا چسب‌هایی هستند که می‌توانید در هفته پریود خود از آن‌ها استفاده کنید.

طب سوزنی

طب سوزنی شامل قرار دادن سوزن‌های ریز در نقاط مختلف فشار در سراسر بدن شما است که ترشح اندورفین را تحریک می‌کند (هورمونی که به طور طبیعی توسط بدن تولید می‌شود) و به شما در مقابله با استرس و درد کمک می‌کند.

درمان‌های خانگی

علاوه بر درمان‌های دارویی، درمان‌های خانگی نیز ممکن است احساس درد را تسکین دهند و به شما در مدیریت سردردهای هورمونی کمک کنند. در ادامه به برخی از این روش‌ها می‌پردازیم.

سرما درمانی

یک کیسه یخ را در یک حوله بپیچید و آن را روی پیشانی خود قرار دهید (10 دقیقه بگذارید سپس 10 دقیقه بردارید). سرما درمانی می‌تواند التهاب را کاهش داده و احساس درد را کم کند.

تمرینات آرامش بخش

ورزش‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق می‌توانند ماهیچه‌های شما را شل کنند، تنش را کاهش دهند و علائم سردرد در پریودی را بهبود بخشند. همچنین یاد گرفتن نحوه استراحت به شما می‌آموزد که چگونه عملکردهای مختلف بدن خود مانند ضربان قلب و فشار خون را کنترل کنید.

استراحت کافی

خواب کم می‌تواند سردرد را بدتر کند. حداقل هفت تا نه ساعت خواب در هر شب را هدف گذاری کنید. محیط خواب خود را برای استراحت بهتر بهبود بخشید. تلویزیون و چراغ ها را خاموش کنید و اتاق خود را در دمای مناسب نگه دارید.

مصرف ویتامین

طبق گفته کلینیک مایو، ویتامین‌هایی مانند ویتامین B-2، کوآنزیم Q10 و منیزیم ممکن است شدت حملات میگرنی را کاهش دهند. قبل از شروع مکمل با پزشک خود صحبت کنید، به خصوص اگر باردار هستید یا در حال حاضر داروهای دیگری مصرف می‌کنید.

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی می‌تواند آرامش عضلانی را تقویت کند و تنش را در شانه‌ها، پشت و گردن شما کاهش دهد. همچنین ممکن است شدت و دفعات سردردهای تنشی و حملات میگرنی را کاهش دهد.

پیشگیری از سردرد در پریودی

اگر متوجه شدید که سردرد شما درست قبل از عادت ماهانه ایجاد می‌شود، می‌توانید نکات زیر را را برای کمک به پیشگیری از میگرن امتحان کنید.

• خوردن میان وعده

میان وعده‌های کوچک و مکرر بخورید تا سطح قند خون خود را بالا نگه دارید. از دست دادن وعده‌های غذایی یا دیر غذا خوردن می‌تواند باعث تشدید حملات شود. قبل از رفتن به رختخواب یک میان وعده کوچک بخورید و از خوردن صبحانه غافل نشوید.

• خواب کافی

الگوی خواب منظمی داشته باشید و از خواب زیاد یا کم بپرهیزید. بی‌خوابی معمولا با تغییر عادات خواب بهتر می‌شود.

• دوری از استرس

از استرس دوری کنید. اگر این کار دشوار است، راه‌هایی برای مقابله با استرس پیدا کنید، مانند ورزش منظم و استفاده از استراتژی‌های تمدد اعصاب. 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

در صورت داشتن سردردهای مکرر و شدید در دوره قاعدگی به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما می‌تواند در مورد امکان‌های درمانی صحبت کند یا برای شما دارو تجویز کند. همچنین اگر سردرد شما همراه با علائمی مانند: تشنج، دوبینی، بی‌حسی، مشکل در صحبت کردن، سردرگمی ذهنی و... است باید به پزشک مراجعه کنید زیرا این سردردها ممکن است مربوط به پریود شما نباشد، بلکه مربوط به یک بیماری جدی پزشکی باشد.

کلام آخر

پریود بودن با علائم بسیاری مانند گرفتگی عضلات، نفخ و تغییرات خلقی همراه است. بسیاری از زنان سردردهای هورمونی و میگرن قاعدگی را تجربه می‌کنند. تجربه میگرن می‌تواند آن زمان از ماه را حتی بدتر کند. خوشبختانه، میگرن قاعدگی قابل تسکین است و یک پزشک می‌تواند به شما در مدیریت این سردردها کمک کند.

داروها می‌توانند دفعات و شدت این سردردها را کاهش دهند. گزینه‌های پیشگیرانه نیز در دسترس هستند. اگر علائم شما بدتر شد یا بهبود نیافت، به پزشک خود مراجعه کنید تا در مورد گزینه‌های دیگر صحبت کنید.

مام اپ به شما کمک می‌کند تا سیکل قاعدگی خود را ثبت و پیش بینی کنید، همچنین باعث بهبود رابطه عاطفی و جنسی شما، با همراه یارتان، می‌شود

شما می‌توانید برای خواندن مقالات بیشتر به مجله اینترنتی مام مراجعه کنید، همچنین برای رزرو نوبت و مشاوره حضوری با متخصصین ما، به مرکز مام مراجعه کنید.