فارسی
العربیهمجله مام - به روزترین مقالات در حوزه باروری و درمان ناباروری
مشاهده فهرست مطالب سلامت زنان و مردان
هپاتیت B چیست؟
کبد عضوی در ناحیه‌ی راست شکم است و یکی از کارهای اصلی آن تصفیه‌ی خون قبل از به گردش درآمدن آن در سایر اندام‌های بدن می‌باشد. علل متعددی از جمله هپاتیت باعث التهاب یا تحریک کبد می‌شود. یکی از بیماریهایی که ممکن است کبد درگیر آن شود، هپاتیت است. در ادامه اطلاعات بیشتری در مورد این بیماری در اختیار شما قرار خواهیم داد.
هپاتیت B دارای اشکال غیر ویروسی و ویروسی است. اشکال غیر ویروسی هپاتیت عبارتند از:
- هپاتیت الکلی؛
- التهاب هپاتیت خودایمن؛
- هپاتیت ناشی از مواد مخدر؛
- هپاتیت از بیماری کبد چرب غیرالکلی.
هپاتیت ب شکلی از التهاب کبد است که در اثر عفونت با ویروس HBV ایجاد می‌شود. بنابراین، هپاتیت B یک عفونت ویروسی جدی کبد به شمار می‌رود. پس از ورود ویروس هپاتیت B به بدن، این ویروس وارد سلول‌های کبد شده و در آن تکثیر می‌یابد. سپس ویروس هپاتیت B وارد جریان خون می‌شود. افرادی که نمی‌توانند این ویروس را از سیستم گردش خون خود حذف کنند با احتمال بسیار بیشتری در معرض ابتلا به سیروز (تخریب تدریجی بافت کبد ناشی از التهاب مزمن آن یا تنبلی کبد) و سرطان کبد هستند.
نحوه انتقال هپاتیت B
هپاتیت B از طریق خون، منی و سایر مایعات بدنِ فرد آلوده به این ویروس (بزاق، ادرار، ترشحات واژن)، منتقل می‌شود. راه‌های انتقال ویروس هپاتیت B عبارتند از:
- استفاده از سرنگ مشترک و سایر تجهیزات مورد استفاده برای تزریق مواد مخدر؛
- تماس تصادفی با سرنگ آلوده به خون یا ترشحات فرد بیمار؛
- تماس مستقیم با خون و یا زخم‌های باز فرد آلوده؛
- استفاده مشترک از وسایل شخصی (مانند مسواک و تیغ ریش‌تراشی) با فرد آلوده؛
- داشتن رابطه‌ی جنسی محافظت‌نشده با فرد آلوده؛
- انتقال ویروس از مادر ناقل به این ویروس در هنگام زایمان به نوزاد؛
- سوراخ کردن بدن و یا انجام تاتو غیربهداشتی؛
- تماس بزاق فرد آلوده با بزاق فرد سالم (در هنگام بوسه‌های عمیق و یا خوردن غذاهای آلوده به بزاق فرد آلوده).
باید به این نکته بسیار مهم توجه کرد که ویروس هپاتیت B می‌تواند خارج از بدن (مثلاً بر روی تیغ ریش‌تراشی یا مسواک در صورت خونریزی صورت یا لثه) به مدت حداقل یک هفته زنده بماند و در این مدت ممکن است وارد بدن افراد شده و باعث عفونت شود.
هپاتیت B از طریق نوشیدن و یا مواد غذایی (مگر اینکه مواد غذایی از قبل توسط فرد آلوده جویده شده باشد، مانند زمانی که نوزادان غذای جامد تغذیه می‌کند) منتقل نمی‌شود، همچنین در موارد زیر نیز این بیماری انتقال پیدا نمی‌کند:
- بغل کردن، بوسیدن و یا دست دادن با فرد آلوده؛
- سرفه یا عطسه.
علائم هپاتیت B چیست؟
به طور کلی علایم افراد مبتلا به HBV عبارتند از:
- احساس خستگی بسیار زیاد؛
- درد در ناحیه‌ی شکم؛
- تهوع؛
- استفراغ؛
- کاهش اشتها؛
- درد مفاصل؛
- یرقان (اثر خفیفی از رنگ زرد در چشم و پوست)؛
- تب؛
در بسیاری از افراد هیچ نشانه‌ای مشاهده نمی‌شود و در برخی موارد مبتلایان هرگز از مبتلا بودن خود به بیماری هپاتیت B آگاهی ندارند. در حدود 10 تا 15 درصد از افراد ناقل HBV که سن 5 سال و یا بیشتر دارند هرگز عاری از این ویروس نمی‌شوند.
حدود یک چهارم از افراد مبتلا به عفونت مزمن ویروس هپاتیت B به علت بیماری کبد از دنیا می‌‌روند و حدود 20 درصد از این افراد، دچار سرطان کبد می‌شوند. تخمین زده شده که سالانه حدود 5000 نفر در ایالات متحده از بیماری‌های ناشی از هپاتیت B فوت می‌کنند.
آیا هپاتیت B درمان دارد؟
پزشک در ابتدا برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرایط بیمار و عملکرد کبد او آزمایش خون تخصصی درخواست می‌کند. در صورتی که مشخص شود فرد مبتلاست، تزریق واکسن ایمونوگلوبولین هپاتیتB را توصیه می‌کند، زیرا این آنتی‌بادی مانع بروز علائم شدید می‌شود. از طرفی چون این ویروس بر کبد تأثیر می‌گذارد، فرد مبتلا باید به طور کامل از مصرف الکل اجتناب کند.
فرد مبتلا به ویروس هپاتیت B برای مراقبت و پیگیری‌های بیشتر، حتماً باید تحت نظر متخصص عفونی قرار گیرد. مصرف برخی داروهای ضد ویروس مانند لامی وودین، تلبی وودین، تنوفوویر در کاهش احتمال انتقال بیماری به جنین تا حدودی اثربخش بوده است. از دیگر بررسی‌هایی که توسط پزشک معالج مورد ارزیابی قرار می‌گیرد بررسی دوره‌ای عملکرد کبد است. همچنین، برای پی بردن به ناقل بودن همسر و سایر اعضای خانواده، آن‌ها نیز باید آزمایش مورد نظر را انجام دهند. در صورت عدم ناقل بودن آن‌ها (افرادی که علائم هپاتیت B را ندارند اما قادر به انتقال بیماری به دیگران هستند) تمام اعضای خانواده باید سریعاً واکسینه شوند.
چه افرادی بیشتر در معرض خطر ابتلای به هپاتیت B هستند؟
ویروس هپاتیت B از طریق تماس با خون و مایعات بدن فرد مبتلا منتقل می‌شود، احتمال آلوده شدن افرادی مانند کارکنان شبکه‌ی بهداشت و درمان، نزدیکان فرد مبتلا و مصرف‌کنندگان مواد مخدر به این ویروس بیشتر است. همچنین عواملی مانند همودیالیز، داشتن رابطه‌ی جنسی با شرکای جنسی متعدد می‌تواند احتمال انتقال این ویروس را افزایش دهد. در رابطه‌ی جنسی استفاده از کاندوم برای جلوگیری از آلوده شدن به این ویروس نقش مؤثری دارد.
ضمناً در تماس با افرادی که از جنوب‌شرقی آفریقا، خاورمیانه، جزایر اقیانوس آرام و منطقه‌ی آمازون مهاجرت کرده‌اند دقت نمایید، زیرا شیوع ویروس هپاتیت B در این مناطق بالا است.
واکسیناسیون بر علیه بیماری هپاتیت B فرد را از ابتلا به این ویروس محافظت می‌کند. با این وجود در صورتی که به دلایل ذکر شده در بالا در معرض خطر ابتلا به هپاتیت B هستید، برای اطمینان واکسن هپاتیت B تزریق کنید.
بارداری مادر مبتلا به هپاتیت B
ابتلا به این بیماری به ویژه برای مادران باردار نگران‌کننده است، علاوه بر اینکه ممکن هپاتیت تحت تاثیر بارداری تشدید شود، امکان انتقال ویروس به نوزاد در حین زایمان نیز وجود دارد. با توجه به شیوع هپاتیت B در سطح جهانی، آگاهی و اقدامات پیشگیرانه برای مادران مبتلا به این ویروس اهمیت زیادی دارد.
شناخت صحیح از بیماری و پیگیری درمان‌های مناسب می‌تواند به کاهش خطرات و عوارض احتمالی کمک کند و سلامتی مادر و نوزاد را تأمین نماید. در مقاله هپاتیت B در بارداری کامل به این موضوع پرداخته شده است.
و در پایان…
هپاتیت B یک بیماری جدی اما قابل کنترل است و با پیگیری درمان مناسب، می‌توان به زندگی سالم و با کیفیت ادامه داد. توانایی‌های پزشکی روز به روز در حال پیشرفت است و درمان‌های جدید می‌توانند به شما کمک کنند تا به زندگی عادی خود بازگردید. با رعایت نکات بهداشتی و تحت نظر پزشک بودن، شما می‌توانید خطر انتقال ویروس به دیگران را کاهش دهید و از سلامت خود محافظت کنید. همواره به یاد داشته باشید که شما تنها نیستید و حمایت‌های پزشکی و اجتماعی می‌توانند به شما در این مسیر کمک کنند.
نویسنده مقاله : هنگامه کاظم‌درویش
منابع:
برچسب ها :
هپاتیت B
