این مطلب از نظر علمی به تأیید دکتر فاطمه فرج زاده فلوشیپ ناباروری و IVF، از پزشکان متخصص مرکز مام رسیده است.

مصرف آهن در بارداری

بدن از آهن برای ساخت هموگلوبین استفاده می کند؛ ماده ای که در گلبول های قرمز خون اکسیژن را به سراسر بدن منتقل می کند. در دوران بارداری، بدن خون و اکسیژن را به جنین می رساند، بنابراین تقاضا مصرف آهن در دوران بارداری افزایش می یابد. در واقع در این دوران حدود دو برابر آهن نسبت به زمانی که باردار نیستید ( 27 میلی گرم در روز ) نیاز دارید.
به طور کلی، اکثر زنانی که ذخایر آهن کافی دارند، ویتامین دوران بارداری مصرف می‌کنند و رژیم غذایی معمولی دارند، احتمالاً نیازی به مکمل آهن ندارند. 
با این حال، طبق گفته انجمن بارداری آمریکا، حدود 15 تا 25 درصد از زنان ایالات متحده در دوران بارداری دچار کمبود آهن می شوند که به آن کم خونی نیز گفته می شود. کم خونی یا همان فقر آهن شدید خطرناک است. در بدترین حالت، می تواند باعث زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و مرگ و میر نوزادان و مادران شود.
کم خونی به کاهش غلظت هموگلوبین گفته می شود. اگرچه کمبود آهن شایع ترین علت کم خونی است، اما عفونت، عوامل ژنتیکی و بسیاری از شرایط دیگر نیز می توانند منجر به کم خونی شوند. 
فقر آهن در بیشتر موارد باعث می‌شود که احساس تنبلی، خستگی، سبکی سر و سرگیجه شود. بنابراین حتماً علائم غیرعادی، از جمله خستگی که به طور جدی فعالیت های مادر باردار را مختل می کند ، نیاز به بررسی دارد.

مقدار مجاز مصرف قرص آهن در بارداری:

آهن مورد نیاز در بارداری از طریق تغذیه و مکمل آهن تامین می شود.
خطر کمی برای دریافت آهن بیش از حد در دوران بارداری وجود دارد، به خصوص اگر سطح آهن خون مادر باردار قبلاً پایین باشد. بنابراین فقط به توصیه های پزشک برای مصرف قرص آهن در بارداری توجه کنید. افزایش مصرف آهن در بارداری می تواند باعث یبوست شود.  یبوست یک علامت رایج در دوران بارداری است، با این حال به دلیل اهمیت مصرف آهن در بارداری، بسیاری از مکمل های آهن که در دوران بارداری استفاده می شوند حاوی نرم کننده مدفوع هستند تا از بروز هر گونه مشکلی جلوگیری کنند.

افزودن آهن به رژیم غذایی برای جلوگیری از کم خونی در بارداری:

هر مادر بارداری از اهمیت مصرف آهن در حاملگی آگاه است. برای جلوگیری از کم خونی در بارداری علاوه بر مصرف مکمل، افزایش میزان آهن دریافتی از رژیم غذایی نیز واجب است. با این حال، همه غذاهای حاوی آهن برابر نیستند. دو نوع آهن وجود دارد:
-    هِم؛
-    غیرهِم.
آهن غیر هِم بیشتر در حبوبات، سبزیجات، میوه های خشک، تخم مرغ، غلات کامل و محصولات غنی شده با آهن یافت می شود. آهن هِم از منابع حیوانی مانند گوشت قرمز، ماهی و مرغ به دست می آید. 
جالب است که آنچه همراه با آهن مصرف می‌کنید می‌تواند بر میزان جذب این ماده معدنی توسط بدن تأثیر بگذارد. مصرف قرص آهن در بارداری یا خوردن غذاهای غنی از آهن، همراه با مواد حاوی کلسیم مانند شیر یا پنیر در واقع می تواند توانایی بدن شما را برای جذب آن کاهش دهد. از سوی دیگر، مصرف آهن با نوعی اسید مانند یک لیوان آب پرتقال یا گوجه‌ فرنگی می‌تواند جذب آن را افزایش دهد و از فقر آهن در بارداری جلوگیری کند. خوردن ویتامین  C (اسید اسکوربیک) همزمان با آهن، به میزان قابل توجهی جذب آن را افزایش می دهد.

اهمیت آهن در دوران بارداری:

بدن شما از آهن برای ساختن خون اضافی (هموگلوبین) شما و جنین در دوران بارداری استفاده می کند. در میان انسان های سالم، زنان باردار و نوزادان به سرعت در حال رشد و در برابر کمبود آهن آسیب پذیرتر هستند. در طول بارداری، آهن در درجه اول برای تامین جنین و جفت در حال رشد و افزایش توده گلبول قرمز مادر مورد نیاز است. 
کمبود آهن در بین زنان باردار در کشورهای صنعتی رایج است، همان طور که مطالعات متعدد نشان می دهند که غلظت هموگلوبین در نیمه آخر بارداری در زنانی که مکمل آهن دریافت کرده اند بیشتر از زنانی است که دارونما دریافت کرده و یا مکملی مصرف نمی کنند.
آهن برای تولید هموگلوبین، که در رساندن اکسیژن از ریه‌ ها به بافت‌های بدن عمل می‌کند، و برای سنتز آنزیم‌های آهن، که برای استفاده از اکسیژن برای تولید انرژی سلولی لازم هستند، ضروری است
دریافت آهن کافی می تواند از وضعیت کم گلبول های قرمز خون که می تواند باعث ایجاد احساس خستگی در شما شود، جلوگیری کند که به آن کم خونی فقر آهن می گویند. داشتن کم خونی می تواند باعث شود که کودک شما خیلی کوچک یا خیلی زود به دنیا بیاید.

کم خونی و فقر آهن پس از زایمان:

حتی اگر فردی به کم خونی در بارداری یا فقر آهن در بارداری مبتلا شود، احتمالاً پس از زایمان این کم خونی یا فقر آهن برطرف می شود. تا شش هفته پس از زایمان، سطح آهن اکثر زنان به حالت عادی باز می گردد. اما اگر سطح آهن همچنان پایین بود، مصرف آهن در رژیم غذایی و قرص آهن باید ادامه پیدا کند.

درمان کم خونی در بارداری:

خوردن غذاهای غنی از آهن و مصرف آهن اضافی طبق توصیه پزشک می تواند به کنترل سطح آهن شما کمک کند و مانع از فقر آهن در بارداری گردد.
در طول بارداری روزانه به حداقل ۲۷ میلی گرم آهن نیاز دارید. در دوران شیردهی، اگر 19 سال یا بیشتر دارید، روزانه حداقل 9 میلی گرم آهن دریافت کنید. مادران شیرده 18 ساله و کمتر  به 10 میلی گرم آهن نیاز دارند.
درمان کم خونی در بارداری با مصرف مکمل آهن با دوز کم (30 میلی گرم در روز) شروع می شود. در بیشتر موارد، این مقدار آهن را در ویتامین دوران بارداری موجود است. در موارد کم خونی شدید ممکن است دوز دارو افزایش یابد. درمان کم خونی در بارداری فقط به قرص آهن ختم نمی شود و ممکن است نوع دارو تجویزی و روش مصرف دارو متفاوت باشد. پس قطعا در این موارد از خود درمانی پرهیز کنید.