مصرف مواد معدنی در بارداری

آهن در بارداری

آهن مهم‌ترین بخش تشکیل‌دهنده‌ی هموگلوبین است. بیشترین تجمع آهن در بدن مادر پس از هفته‌ی 20 بارداری رخ می‌دهد، یعنی زمانی که مادر و جنین بیشترین نیاز را به آهن دارند.

مقدار نیاز به آهن در بارداری

• از هفته‌ی 16 بارداری به بعد روزانه 30 میلی‌گرم آهن نیاز است.
• در بارداری دوقلویی، مادرِ با وزن بالا و مادری که تاکنون مکملی دریافت نکرده باشد، روزانه 60 تا 100 میلی‌گرم آهن نیاز است.
•  

غذاهای غنی از آهن

گوشت گاو، گوشت مرغ، حلزون، میگو، ماهی سالمون، ماهی تن، تخم‌مرغ، آلو، کشمش، انجیر، کره‌ی بادام زمینی، انواع لوبیا، پنیر سویا (توفو)، سبزیجات برگ‌دار سبز مانند شلغم، کلم پیچ، بروکلی و اسفناج، آرد جو دو سر یا گندم، نان، پاستا و غلات غنی‌شده.

توجه داشته باشید که جذب آهن با مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C  افزایش پیدا می‌کند. مواد غذایی غنی از ویتامین C شامل پرتقال و آب پرتقال، گوجه فرنگی، فلفل قرمز، بروکلی، توت فرنگی، کیوی و غیره می‌باشد.

منابع کاهش‌دهنده‌ی جذب آهن

• چای پر رنگ
• چای، قهوه و دمنوش‌های گیاهی با جذب آهن تداخل دارند، بهتر است یک ساعت قبل از غذا و دو ساعت بعد از غذا از این نوشیدنی‌ها استفاده نکنید
• کلسیم موجود در لبنیات با جذب آهن تداخل دارد، بهتر است از مصرف هم‌زمان این دو اجتناب کنید
• داروهای ضد اسید
• برخی آنتی‌بیوتیک‌ها
• مصرف تخم‌مرغ
• مصرف فیبر زیاد به همراه آهن

كلسيم در بارداری

بارداری یک مقطع مهم و کلیدی در زندگی یک خانم محسوب می‌شود. به طور مثال اگر کلسیم مورد نیاز مادر باردار تأمین نشود، جنین در حال رشد مقدار مورد نیاز خود را از استخوان‌های مادر برداشت می‌کند. این مورد سبب پوکی استخوان مادر در سنین میان‌سالی می‌شود احتمال دارد طی بارداری با عدم مصرف کافی کلسیم هیچ عارضه‌ای رخ ندهد، اما قدرت استخوان‌های مادر کاهش یافته و عارضه سال‌ها بعد خود را نمایان می‌کند. به دلایلی که ذکر می‌شود نیاز به کلسیم در بارداری افزایش پیدا می‌کند:

• استخوان‌سازی و تشكيل جوانه‌هاي دندان در جنين؛
• نقش کلسیم در عملکرد مناسب قلب، اعصاب و انعقاد خون جنین؛
• پيشگيري از برداشت املاح از استخوان‌هاي مادر به ويژه در سه‌ماهه‌ی سوم بارداري و دوران شيردهي.

مقدار مورد نیاز کلسیم در بارداری

مقدار مورد نیاز کلسیم در دوره‌ی بارداری1000 میلی‌گرم در روز است که با مصرف 4 وعده لبنیات یا غذاهای حاوی کلسیم در طی روز تأمین می‌شود. یك واحد لبنیات (برابر است با یک لیوان شیر یا ماست و یا 45 گرم پنیر) حدود 300 میلی‌گرم كلسیم تأمین می‌كند. در صورتی که سن مادر کمتر از 18 سال است، روزانه 1300 میلی‌گرم کلسیم نیاز خواهد داشت.

منابع کلسیم

• شیر، ماست، پنیر، کشک و قره قوروت 
• غذاهای دریایی به ویژه ماهی تن، کیلکا و ساردین
• سبزیجات برگ سبز مثل کلم پیچ، اسفناج، کرفس، جعفری، شلغم
• هویج، زیتون، پرتقال، انگور، توت فرنگی، خرمالو، کشمش،  بادام، پسته، بادام‌زمینی، گردو و حبوبات
• غلات غنی‌شده

اگر بنا به توصیه‌ی پزشک نیاز به مصرف مکمل کلسیم داشتید، بهتر است از نوع کلسیم کربنات استفاده کنید که جذب راحت‌تری دارد. دو راه برای پی بردن به جذب کلسیم در منزل وجود دارد:

• یک قرص کلسیم را داخل یک لیوان سرکه قرار دهید. اگر بعد از گذشت ده دقیقه قرص حل نشد نشان‌دهنده‌ی انحلال ناکافی در بدن است، پس بهتر است استفاده نشود.
• مكمل كلسیم را 30 دقیقه در مقدار كمی آب گرم قرار دهید و گاهی آن را هم بزنید. اگر در این مدت قرص یا كپسول حل نشد، نشان می‌دهد در معده نیز حل نخواهد شد.

 حتماً مکمل دارای برچسب را خریداری کنید، زیرا برخی از مکمل‌ها حاوی سرب بوده که خطراتی برای جنین درحال رشد دارد. احتمال دارد با مصرف مکمل، مادر دچار یبوست و نفخ معده شود. برای جلوگیری از این عارضه بهتر است مقدار مکمل دریافتی را به مرور زمان افزایش داده و نهایتاً با مصرف فیبر کافی این مشکل رفع شود. مصرف منابع آهن با جذب کلسیم تداخل دارد و بهتر است از مصرف منابع آن‌ها با هم خودداری کنید. توجه کنید روزانه نهایتاً 2500 میلی‌گرم کلسیم دریافت کنید.