راهکارهای افزایش شانس موفقیت در IVF

عوامل مختلفی به عنوان راه های افزایش شانس موفقیت آی وی اف وجود دارند. این عوامل را می توان به طور کلی در 5 دسته طبقه بندی کرد که شامل موارد زیر می شوند که در ادامه به توضیح این عوامل می پردازیم:
-    اقدامات قبل از ای وی اف (IVF) ؛
-    تکنیک های کمکی موثر در سیکل ای وی اف؛
-    مراقبت ها و اقدامات بعد از عمل ای وی اف؛
-    سن فرد؛
-    مرکز نابارری  و پزشک متخصص.

اقدامات قبل از ای وی اف(IVF):

برای افزایش شانس موفقیت درIVF، اقدامات قبل از آی وی اف، سبک زندگی و بررسی های قبل از عمل از مهمترین و تاثیرگذارترین عوامل می باشند. در زیر این عوامل را به صورت جداگانه بررسی می کنیم:
1 - سبک زندگی سالمی را در پیش بگیرید.
- داشتن وزن مناسب، تغذیه درست، خواب کافی و ورزش بسیار مهم می باشد. همچنین نداشتن استرس و عدم مصرف سیگار و الکل از مؤلفه های اصلی زندگی سالم می باشد.
-  حفظ وزن مناسب، در باروری و آی وی اف موفق بسیار مهم است. ما می دانیم که چاق بودن (BMI> 35) و کمبود وزن (BMI <19) به ترتیب ۲ و ۴ برابر زمان باردار شدن را افزایش می دهد و تأثیر منفی بر درصد موفقیت ای وی اف می گذارد. اضافه وزن، نظارت بر تخمدان ها در حین انجام مراحل ای وی اف را دشوارتر می کند و احتمال بروز عوارض در هنگام برداشت تخمک را افزایش می دهد. دستیابی به وزن طبیعی با تغییر رژیم و فعالیت ورزشی منظم میسر می شود. مشورت با متخصص تغذیه و داشتن یک برنامه ورزشی منظم نیز می تواند به دستیابی به این اهداف کمک کند.
 -تغذیه مناسب داشته باشید. رژیم غذایی خود را ناگهان تغییر ندهید بلکه به تدریج تغییرات مورد نظرتان را اعمال کنید و پروتئین هایی مانند ماهی و مرغ را بیشتر مصرف کنید. غلات سبوس دار میل کنید. حبوبات از جمله لوبیا، نخود و عدس را نیز به برنامه غذایی خود اضافه کنید. محصولات لبنی کم چرب بخورید. چربی های سالم مانند آووکادو، روغن زیتون فرابکر، آجیل و دانه ها را حتما در لیستتان داشته باشید و از مصرف شکر، غلات تصفیه شده و سایر غذاهای فرآوری شده خودداری کنید. در ضمن مصرف نمک را نیز محدود کنید و به جای آن، مواد غذایی را با سبزیجات معطر و ادویه ها طعم دار کنید.
- خوب و به مقدار کافی بخوابید.
 -استرس خود را کاهش دهید. میزان استرس می تواند بر میزان باروری شما تأثیر بگذارد. کاهش استرس در طی انجام مراحل ای وی اف می تواند یکی از سخت ترین کارها برای زوجین باشد. با این حال گزارش های متعددی حاکی از بهبود نتایج بارداری با استفاده از تکنیک های کاهش استرس و کارگاه های آموزشی مربوطه وجود دارد.
 -ترک سیگار. سیگار کشیدن می تواند باعث کاهش درصد موفقیت ای وی اف شود. زیرا مصرف دخانیات بر کیفیت اسپرم و تخمک تأثیر می گذارد. ترک سیگار کار ساده ای نیست و اغلب به پشتیبانی شخصی و همچنین حرفه ای نیاز دارد. پس سعی کنید از دوستان و خانواده خود بخواهید تا شما را در این مسیر تشویق و حمایت کنند.

２    - سلامت اسپرم را افزایش دهید.
استفاده از از ویتامین ها و حفظ وزن مطلوب بدن و خنک نگه داشتن دمای بیضه ها، کیفیت اسپرم را بهبود می بخشد و می تواند برای تقویت قبل از ivf  مناسب باشد و درصد ivf موفق را بالا ببرد. تحت نظارت پزشک، می توان مصرف داروهایی را شروع کرد که در افزایش تعداد و کیفیت اسپرم موثر باشند و در نتیجه تأثیر مثبتی بر درصد موفقیت ای وی اف داشته باشد. همچنین بهتر است آزمایش اسپرم را قبل از انجام عمل ای وی اف خود انجام دهید تا بتوانید میزان و کیفیت اسپرم همسرتان را با مقادیر مورد نیاز برای IVF مقایسه کنید. همچنین بیضه ها را خنک نگه دارید. دمای بیضه ها باید چند درجه پایین تر از دمای بدن باشد، بنابراین از استفاده از جکوزی، حمام گرم، اتاق بخار و دوچرخه سواری خودداری کنید. زیرا تحقیقات نشان داده که همه این کارها كیفیت اسپرم را كاهش می دهد. آب زیاد بنوشید، مقدار مصرف آب را تا ۲ لیتر در روز برسانید. کم آبی بدن یکی از مهمترین عواملی است که بر کیفیت اسپرم تأثیر می گذارد. مصرف ویتامین کافی برای اطمینان از دریافت تمام مواد مغذی مورد نیاز اسپرم نیز بسیار مهم است.
در این رابطه با یک متخصص تغذیه مشورت نمایید. در اینجا لیستی از برخی از مکمل های رایج توصیه شده را تهیه نموده ایم :
-    آنتی اکسیدان ها: رادیکال های آزاد در بدن شناور هستند و به سلول های سالم آسیب می رسانند که این عامل 40 درصد آسیب های اسپرم را بر عهده دارد. آنتی اکسیدان ها رادیکال های آزاد را از بین می برند؛
-     اسیدهای آمینه: بلوک های ساختمانی پروتئین هستند و برای تولید تخمک و اسپرم لازم می باشند؛
-    ویتامین A و ویتامین B6 : برای تولید هورمون های جنسی مردانه ضروری اند؛

-    ویتامین B12:  مقادیر کم آن می تواند باعث تولیداسپرم با شکل گیری غیرطبیعی، کاهش تعداد اسپرم و کاهش تحرک آن شود؛

-    ویتامینC : آنتی اکسیدانی است که از آسیب رادیکال های آزاد جلوگیری می کند؛

-    سلنیوم: برای شکل دهی صحیح اسپرم و حفظ تعداد لازم است؛

-    منگنز: کمبود آن ممکن است باعث انحطاط بیضه ها، ناهنجاری های مادرزادی، کاهش تعداد اسپرم شود؛

-    روی: برای متابولیسم تستسترون، رشد بیضه، تولید اسپرم، تحرک، تعداد، کاهش استروژن اضافی در بافت تولید مثل مردان مورد نیاز است؛

-    کوآنزیمQ10 : وجود آن برای تولید انرژی اهمیت دارد. ممکن است در هنگام مصرف این مکمل میزان باروری افزایش یابد. همچنین جریان خون را بهبود می بخشد.

3 - سلامت تخمک را کنترل کنید.
L-Arginine ، امگا ۳و CoQ10 مکمل هایی هستند که با افزایش کمیت و کیفیت تخمک می توانند در افزایش درصد موفقیت ای وی اف تاثیر بگذارند. با پزشک خود جهت تجویز این مکمل ها مشورت کنید.
مولتی ویتامین ها نیز ممکن است مفید باشند. اطمینان حاصل کنید که بدنتان مقادیر کافی ویتامین D دارد. بیش از ۴۰٪  افراد کمبود ویتامین D دارند. اطلاعاتی در مورد ارتباط آن با ناباروری و نتایج بدتر آی وی اف وجود دارد. از پزشک خود بخواهید که میزان ویتامین D شما را بررسی کند و در صورت نیاز یک مکمل ویتامین D تجویز کند.
باید به این نکته توجه داشته باشید که هر یک از مکمل ها یا غذاهایی که در این مقاله در مورد آن ها صحبت شده است را نباید همزمان با مصرف هر نوع داروی آی وی اف استفاده کنید. این برنامه قبل از شروع داروهای شما باید تمام شود. در حالت ایده آل، قبل از شروع داروی آی وی اف می توانید سه ماه را به این مسأله اختصاص دهید تا با این مکمل ها و رژیم باروری آماده شوید.

4-  قبل از انجام IVF سلامت رحم و لوله های رحمی شما باید مورد بررسی قرار گیرند.
برخی از مراکز ناباروری قبل از شروع درمان با IVF به طور معمول روی هر خانم روش هیستروسکوپی را انجام می دهند و معتقدند که برداشتن پولیپ یا بافت زخمی قبل از شروعIVF ، شانس موفقیت آن را بیشتر می کند. اهمیت هیستروسکوپی قبل از آی وی اف در مطالعات جدید ثابت شده است و این مطالعات نشان می دهند که پس از عدم موفقیت در چرخهIVF ، انجام هیستروسکوپی برای بررسی رحم بسیار سودمند است. و در این مطالعات نشان داده شد که ۲۵ درصد زنانی که در چرخه آی وی اف شکست خورده بودند، مشکلات رحمی داشته‌اند. همچنین برخی بیماری‌های مربوط به سیستم تولید مثل مانند اندومتریوز، تخمدان پلی کیستیک و عفونت مزمن لوله رحمی (هیدروسالپنکس) با نامناسب کردن بستر رحم و اختلال در لانه‌گزینی و رشد جنین، می‌توانند موجب عدم دستیابی به بارداری از طریق IVF شوند. در صورت وجود این بیماری ها در خانمی که تمایل بهIVF   دارد، برای افزایش درصد موفقیت ای وی اف، توصیه می شود ابتدا به کمک دارو یا جراحی، مشکلات مربوطه کنترل یا برطرف شده و سپس اقدام به IVF انجام شود.

5-  صبور باشید.
بسیاری از بیماران به بیش از یک مرحله انجام آی وی اف برای رسیدن به موفقیت در تحقق بارداری نیاز دارند و ممکن است نتایج از سیکلی به سیکل دیگر متفاوت باشد. اگر سیکل اول شما موفقیت آمیز نبود، ممکن است پزشکتان بتواند با تنظیم داروها یا انجام تکنیک های مکمل دوره بعدی را بهبود دهند. در کل توصیه می شود همه کارها را درست انجام دهید و بزرگترین چیزی که باید بخاطر بسپارید این است که اغلب این موارد خارج از کنترل شماست. اما گاهی اوقات رها کردن دغدغه ها می تواند به شما در تحمل سختی ها کمک کند. وقتی همه چیز خوب پیش نمی رود، خود را سرزنش نکنید زیرا شما تنها نیستید و زوجین بسیاری شرایط شما را دارند.

تکنیک های کمکی موثر در سیکل ای وی اف
برخی ازمتخصصین ناباروری در مواردی که شکست های متوالی در سیکل های آی وی اف یک فرد مشاهده کنند ممکن است بسته به شرایط فرد از برخی از تکنیک های کمکی را به عنوان راه های افزایش موفقیت ivf استفاده کنند. مانند خراش اندومتر، هچینگ تخمک و prp اندومتر که به عنوان راهکارهایی برای افزایش شانس موفقیت    IVF استفاده می شوند.
 Assisted hatching نوعی تکنیک آزمایشگاهی است که گاهی اوقات همراه با IVF انجام می‌شود. در این روش پوسته‌ی بیرونی جنین به طور مصنوعی با ایجاد یک سوراخ کوچک سست می‌شود تا لانه گزینی جنین پس از انتقال بیشتر شود. این روش در مواردی بکار می رود که شکست متوالی در لانه گزینی جنین رخ داده است یا سطح FSH در خون مادر بالاست و یا سن مادر بالا می باشد.

-   PRP اندومتر در درمان زنان نابارور با آندومتر نازك (کمتر از ۷ میلی متر) پیشنهاد می شود. تزریق PRP داخل رحمی یک روش جدید برای درمان آندومتر نازک در مواردی است که به درمان های دارویی پاسخ مناسبی نداده است. در این روش مقداری خون از خانم گرفته می شود و در محیط آزمایشگاه پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) از خون او جدا شده و در روز دهم سیکل به داخل حفره رحم تزریق می شود. . اگر ضخامت آندومتر پس از 72 ساعت افزایش نیابد، تزریق PRP مجددا تکرار می شود. هنگامی که ضخامت آندومتر به بیش از  7 میلی متر رسید، جنین ها منتقل می شوند. دیده شده پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) قادر به رشد آندومتر و بهبود احتمال بارداری در بیماران مبتلا به آندومتر نازک است.

-    خراش آندومتر یکی دیگر از روش های افزایش شانس موفقیت در IVF است. اخیراً مراکز ناباروری، استفاده از روش خراش اندومتر را برای افزایش شانس موفقیت در IVF آغاز کرده اند. انجام این روش مشابه نمونه گیری تست پاپ اسمير بوده و بسیار ساده می باشد. خراش آندومتر (پوشش دیوارۀ داخلی رحم) شامل يك خراش سريع و سطحی در دیواره رحم با ابزاری مخصوص در يك زمان مشخص از سیکل قاعدگی (روز ۲۱ سیکل) و قبل از شروع درمان های دارویی ای وی اف است. به نظر می رسد خراش آندومتر، واکنش التهابی را در قسمت داخلی رحم ایجاد می کند و در نتیجه گلبول های سفید، فاکتورهای رشد و مواد شیمیایی خاصی برای کمک به ترمیم خراش آزاد می شوند. این مواد مترشحه نفش موثری در لانه گزینی و رشد جنین دارند.

مراقبت ها و اقدامات بعد از عمل ای وی اف

در راستای افزایش درصد موفقیت IVF، اقدامات و مراقبت های بعد از IVF  از موثرترین موارد تاثیرگذار می باشند و توصیه می شود حتما رعایت گردند. مواردی مانند: خودداری از شنا یا قرار گرفتن در وان حمام تا 48 ساعت بعد از انتقال جنین، انجام ندادن فعالیت های سنگین و شدید فیزیکی و ورزش تا قبل از رسیدن به وضعیت پایدار در بارداری و همچنین رعایت رژیم غذایی به گونه ای که از نفخ و یا یبوست جلوگیری گردد.
احتمال باردار شدن در خانم ها در سن 35 سالگی ، به میزان 42 درصد، از خانم های بین 20 تا 24 سال کمتر است. از 35 سالگی به بعد، توانایی زنان برای بارداری سالانه 9٪ افت می کند. بنابراین احتمال بارداری به طور طبیعی بعد از 40 سالگی به طرز چشمگیری کاهش می یابد. پس از 45 سال ، بیش از 95٪ تخمک های باقیمانده در تخمدان ها، دارای ناهنجاری های ژنتیکی می باشند.
به همین صورت تاثیر سن در میزان موفقیت IVF هم از عوامل بسیار مهم به شمار می رود. میزان موفقیت IVF در زنان در سن سی سالگی 48٪ است. این میزان در چهل سالگی 22 درصد، در سن چهل و سه سالگی 12 درصد، در چهل و پنج سالگی 7 درصد می باشد و در سن چهل و هفت سالگی به 4 درصد کاهش می یابد.
همراهی IVF با غربالگری ژنتیکی پیش از لانه گزینی PGS) یا (PGD یکی از راهکارهایی است که با بررسی ژنتیک جنین های تشکیل شده، پیش از لانه گزینی در محیط آزمایشگاه و انتخاب و انتقال جنین هایی که مشکلات کروموزومی ندارند، می تواند شانس لانه گزینی جنین های مادران مسن را افزایش داده و خطر سقط در اوایل بارداری را کاهش دهد. دیده شده میزان موفقیت IVF با این روش حدود ۱۰ درصد افزایش می یابد.
همچنین اگر به دلیل سن بالا تخمک گذاری ضعیف باشد، ذخیره تخمدان پایین باشد و یا سابقه درمان طولانی و متاسفانه ناموفق وجود داشته باشد، در این حالت، دریافت تخمک یا جنین اهدایی (بسته به وضعیت باروری زوجین) پیشنهاد می شود. در سیکل ای وی اف که با تخمک یا جنین های اهدایی که از زنان جوان دریافت شده است، انجام شده باشد، فاکتور سن به عنوان یکی از عوامل شکست IVF حذف می شود.
 باتوجه به اهمیت سن در میزان باروری توصیه می شود اگر به دلایلی تمایل دارید بارداری خود را به سال ها بعد موکول کنید، در سنین کمتر از ۳۵ سال تخمک یا جنین هایتان را فریز کنید.

انتخاب پزشک متخصص و مرکز ناباروری معتبر:

علاوه بر انتخاب یک متخصص ناباروری عالی، مجرب و متبحر در افزایش موفقیت  ivfبه دنبال  بهترین مرکز ناباروری باشید که در آن احساس راحتی داشته باشید. پزشک و مرکز درمان ناباروی معتبر در این سفر بسیار عاطفی همراهیتان می کند و برای شما احساس داشتن یک پشتیبان مطمئن را به وجود می آورند.