انواع سقط
سقط، عبارت است از ختم حاملگی به هر وسیلهای قبل از اینکه جنین قدرت زنده ماندن در محیط خارج از رحم را داشته باشد.
سقطها به دو دستهی عمده تقسیم میشوند:
- سقط خود به خودی؛
- سقط القایی.
فاکتورهای خطر ایجاد سقط
- افزایش تعداد بارداریهای یک زن؛
- افزایش سن مادر؛
- افزایش سن پدر؛
- حاملگی در عرض 3 ماه بعد از تولد یک نوزاد زنده؛
- سابقهی سقط یا مردهزایی در حاملگیهای قبلی؛
- سابقهی تولد نوزاد مبتلا به نقایص جنینی.
مکانیسم سقط
مکانیسم سقط دقیقاً مشخص نیست، اما باید دقت شود که در سهماههی اول بارداری ابتدا رویان یا جنین میمیرد و سپس سقط یا دفع آن صورت میگیرد، در حالی که بعد از سهماههی اول بارداری معمولاً جنین زنده دفع میشود. عمدتاً سقط خود به خودی یک تا سه هفته بعد از مرگ رویان یا جنین رخ میدهد.
علل سقط
- علل جنینی
- علل مادری
علل جنینی
- تکامل غیرطبیعی سلول تخم با تعداد غیرطبیعی کروموزومها که مسئول حداقل 60-50 درصد سقطها است. شایعترین این گروه تریزومیها هستند که شایعترین تریزومی، سندرم داون (تریزومی 21) است که احتمال آن با افزایش سن مادر افزایش پیدا میکند. اوج سقط این گروه در هفتهی 8 بارداری است.
- تکامل غیرطبیعی سلول تخم با تعداد طبیعی کروموزومها که معمولاً در هفتههای بالاتر صورت میگیرد. اوج سقط در هفتهی 13 است و با افزایش سن مادر بعد از 35 سالگی افزایش پیدا میکند.
علل مادری
- عفونتها شامل موارد بسیاری است. هرپس تناسلی در نیمهی اول حاملگی با شیوع بیشتر سقط همراه است. اگر خانمی مبتلا به هرپس تناسلی شود تا 18 ماه پس از درمان عفونت نباید باردار شود و گرنه احتمال سقط بالا میرود؛
- اختلالات رحمی مانند لیومیوم، سندرم آشرمن، سرویکس نارسا و البته لیومیومهای بزرگ و متعدد باعث سقط نمیشوند مگر اینکه در محل لانهگزینی جفت یا نزدیک به آن قرار داشته باشند؛
- علت عمدهی سقط در سهماههی دوم بارداری، نقایص ساختاری رحم یا سرویکس میباشند، به خصوص سرویکس نارسا؛
- اختلالات هورمونی مانند کمبود پروژسترون، کمکاری تیروئید و دیابت، البته کمکاری تیروئید زمانی شانس سقط را افزایش میدهد که با آنتیبادی ضد تیروئید همراه باشد؛
- دیابت کنترل نشده نیز احتمال سقط را افزایش میدهد؛
- فاکتورهای ایمنی؛
- مصرف موادی مانند سیگار، الکل، کافئین، اشعه، قرصهای جلوگیری از بارداری، گازهای بیهوشی، آرسنیک، سرب، فرمالدهید و بنزن؛
- بیماریهای سیستمیک مزمن؛
- صدمهی مستقیم یا غیرمستقیم به مادر یا جنین.
سقط القایی
شامل دو گروه است:
- سقط درمانی
- سقط الکتیو (بنا به تمایل مادر)
سقط درمانی
ختم حاملگی قبل از زمانی که جنین قدرت زنده ماندن در محیط بیرون از رحم را داشته باشد و به منظور حفظ سلامتی مادر انجام شود.
موارد انجام این نوع سقط:
- تهدید جان مادر یا صدمهی جدی به سلامت او در صورت ادامهی حاملگی؛
- حاملگی ناشی از تجاوزات جنسی یا رابطهی نامشروع؛
- احتمال تولد نوزادی با نقایص فیزیکی شدید یا عقبماندگی ذهنی.
سقط الکتیو یا غیرقانونی
قطع حاملگی بنا به تقاضا و ارادهی مادر قبل از اینکه جنین قدرت زنده ماندن در محیط بیرون از رحم را داشته باشد، که امری غیرقانونی به حساب میآید.
سقطی که در 2 ماه اول بارداری انجام شود، عواقب بسیار کمی دارد و توانایی باروری تغییری نمیکند. اما احتمال عفونت لگنی کمی بالا میرود. اگر از روش جراحی برای این نوع سقط استفاده شود، احتمال حاملگی خارج رحمی در بارداری بعدی، سقط خود به خودی در سهماههی دوم بارداری و کاهش وزن هنگام تولد نوزاد افزایش پیدا میکند.
روشهای انجام سقط
- روشهای دارویی
- روشهای جراحی
که با صلاحدید پزشک، وضعیت مادر و سن حاملگی یکی از روشها انتخاب میشود.
سقط عفونی
سقط عفونی، سقطی است که همراه با انتشار سیستمیک عفونت بوده و معمولاً به دنبال سقط غیرقانونی ایجاد میشود.
علایم سقط عفونی
- ترشح بدبو و چرکی از واژن و دهانهی رحم؛
- درد لگن و شکم؛
- تب 37.8 تا 40.6 درجهی سانتیگراد.
به خاطر داشته باشید که این نوع سقط با عوارض بسیار زیادی برای مادر همراه است. در این نوع سقط مادر سریعاً بستری شده و آزمایشات و اقدامات لازم صورت میگیرد و در موارد بسیار جدی گاهی نیازمند هیسترکتومی (در آوردن رحم) است که در این صورت قدرت بارداری مادر برای همیشه از دست میرود.