تغییرات جنین و مادر در هفته بیست و چهارم بارداری

آنچه برای فرزند شما در هفته بیست و چهارم بارداری اتفاق می افتد:

وضعیت جنین در هفته بیست و چهارم بارداری به صورتی است که بیش از صد گرم به وزنش اضافه می‌شود و وزن او به 600 گرم نزدیک می‌شود. قد او نیز بلندتر و حدود 30 سانتی‌متر شده که با این اوصاف جنین شما مجبور می‌شود به صورت خمیده در رحم شما قرار گیرد. اگر قادر به دیدن جنین خود بودید شاید احساس می‌کردید که لاغر است و پوست چروکیده و شفافی دارد، در حالی که وضعیت جنینتان بسیار متناسب با سن بارداری شما بوده و به زودی بافت چربی به زیر پوست او نفوذ می‌کند و موجب وزن گرفتن، صاف شدن و کدر شدن پوست او می‌گردد.

دستگاه تنفسی جنین شما همچنان به تکامل خود ادامه می‌دهد و کیسه‌های هوایی ریه در حال تشکیل شدن هستند و در واقع ساختار شاخه شاخه‌ای ریه در حال تکمیل شدن است. در این هفته سلول‌هایی در ریه شروع به تولید ماده‌ای (سورفاکتانت) می‌کنند تا ریه‌ی او برای نفس کشیدن بعد از تولد آماده شود، این ماده سهولت اتساع کیسه‌هایی هوایی ریه را موجب می‌شود.

اگر جنین شما در هفته 24 بارداری به دنیا بیاید، درصد زنده ماندن او کمتر از پنجاه درصد است و این نشان می‌دهد که رشد و تکامل جنین شما هنوز تمام نشده و همچنان به بودن در رحم شما نیاز دارد. نوزادانی که خیلی زودتر از موعد به دنیا می‌آیند به درستی نمی‌توانند نفس بکشند و اغلب دچار زجر تنفسی می‌شوند، زیرا سلول‌های ریه‌های آن‌ها زمان کافی برای تکامل و تولید سورفاکتانت نداشته‌اند. در این هفته مغز به سرعت، رشد خود را ادامه می‌دهد و ساختار اصلی چین‌خوردگی‌های خود را کامل می‌کند. اندام چشایی او نیز دست از رشد و تکامل نکشیده است.

الگوهای خواب و حرکت‌های جنین شما در حالت شکل گرفتن و تکامل است و موهای واقعی او (نه موهای ریز و کوتاهی که سراسر بدن اورا پوشانده) شروع به رشد کرده‌اند. همینطور اثر انگشت‌های دست و کف پای او نیز در حال شکل گرفتن هستند.

توجه کنید که در هر بار سکسه کردن جنین، شما متوجه پرش‌های او می شوید و این درحالیست که به نظر می رسد جنینتان در حال حرکت‌های دائمی است.

در بدن شما در طول این هفته چه تغییراتی اتفاق می افتد؟

در هفته بیست و چهار بارداری، شما بالای رحم خود را می‌توانید در حدود چهار یا پنج سانتی‌متر بالاتر از ناف خود لمس کنید. شکم شما در حال حاضر تقریبا به اندازه یک توپ فوتپال است. با توجه به کشش‌های ایجاد شده در سینه‌ها و شکم، شما ممکن است احساس خارش کنید که مرطوب نگه‌داشتن پوست کمک شایانی برای جلوگیری از این خارش‌ها می‌کند.

شما ممکن است از درد عضلانی، درد لگن در هفته 24 بارداری، پادرد، خستگی و سرگیجه رنج ببرید. احساس سرگیجه و ضعف ممکن است نشانه‌ی کم‌خونی و یا قند خون پایین و یا به دلیل ایستادن طولانی باشد. سعی کنید وعده‌های غذایی منظم داشته باشید و به مدت طولانی گرسنه نمانید و از ایستادن طولانی نیز خودداری کنید.

شاید شما هم از اطرافیان شنیده باشید که اگر خانم بارداری از سوزش سر دل در بارداری شکایت داشته باشد، نوزادش مو خواهد داشت و به احتمال زیاد بی‌مو و کچل نخواهد بود. این موضوع غلط هم نیست! زیرا محققان بیمارستان جان هاپکینز این ارتباط را تأیید کرده‌اند و گفته‌اند مادرانی که سوزش سردل دارند، در 82 درصد موارد نوزادانی مودار خواهند داشت.

شما می‌توانید با کاهش حجم مواد غذایی و افزایش تعداد وعده‌های غذایی (پنج یا شش وعده) خود در روز در کاهش سوزش سردل خود نقش بسزایی داشته باشید و همچنین خودداری از خوردن تنقلات و غذا در آخر شب نیز کمک شایانی در کاهش سوزش سر دل می‌کند.

فعالیت‌های هفته بیست و چهارم بارداری:

یکی از آزمایش‌های مهم در هفته‌های بین 24 بارداری تا 28 بارداری، آزمایش غربالگری گلوکز (GCT) برای تشخیص دیابت بارداری می‌باشد که بی‌شک پزشک یا مامای شما این آزمایش را در این دوره درخواست خواهد داد و شما نیز ملزم به انجام آن هستید. با توجه به صلاح‌دید پزشک یا مامای شما ممکن است آزمایش دیگری نیز به عنوان تست تحمل گلوکز (GTT) برای شما درخواست شود که این آزمایش نیز برای تشخیص دیابت بارداری است. (آزمایش های دوران بارداری)

در صورت عدم درمان دیابت بارداری مشکلات عدیده‌ای برای خود و فرزندتان خصوصا در زمان زایمان به وجود خواهد آمد به همین دلیل، انجام این آزمایش از اهمیت بسیاری برخوردار است.

نگران نباشید:

بهتر است از تغییرات وضعیت جنین و مادر در هفته بیست و چهارم بارداری اطلاعات کافی را داشته باشید.

چشمان شما ممکن است به نور حساس‌تر شده باشند و یا احساس خشکی چشم کنید که هر دو در این مرحله طبیعی است. برای خشکی چشم هم می‌توانید با مشورت با پزشکتان از قطره‌ی اشک مصنوعی استفاده کنید.

در این مدت شاید حس کرده باشید دچار حواس‌پرتی یا فراموش‌کاری شده‌ا‌ید، نگران نباشید بسیاری از مادران دیگر نیز در این دوره چنین احساسی دارند. این حواس‌پرتی بی‌ارتباط با هورمون‌های بارداری نبوده و هم‌چنین توجه بسیار زیاد شما به فرزند در راه خود و وضعیت درونی خودتان باعث کاهش تمرکز شده است. یادداشت کردن و تهیه‌ی فهرستی از کارها در این زمان کمک قابل‌توجهی ‌‌به شما خواهد کرد.

بایدها:

زمان آن رسیده که از علائم زایمان زودرس اطلاعات صحیحی داشته باشید تا در صورت بروز هر یک از این علائم قبل از هفته‌ 37 بارداری، بدون فوت وقت به پزشک یا مامای خود اطلاع دهید و یا به اولین مرکزی که امکان تحت نظر گرفتن شما را دارند مراجعه کنید.

•    افزایش ترشحات واژن خصوصا اگر آبکی، صورتی و یا خونی باشد؛

•    خونریزی یا لکه بینی از واژن؛

•    درد شکم یا انقباضات عضلانی مشابه با دوران قاعدگی، بیشتر از 4 بار انقباض عضلانی در ساعت؛

•    افزایش فشار در ناحیه‌ی لگن و یا احساس فشاری همراه با پایین آمدن جنین به سمت لگن؛

•    کمر درد، خصوصا اگر در گذشته سابقه‌ی کمردرد نداشته‌اید.

البته ممکن است هرکدام از اتفاقات بالا برای شما اتفاق بیفتد و در نهایت هم زایمان زودرسی صورت نگیرد، ولی دانستن این علائم خطرساز، بسیار ضروری است و اطلاع دادن آن به پزشک نقش مهمی در تعیین وضعیت سلامت شما دارد.

گاهی ممکن است دچار اسهال شوید که معمولا در اثر تماس با باکتری معده یا روده‌ی فرد آلوده یا خوردن غذاهای آلوده ایجاد می‌شود و به ندرت بیشتر از 72 ساعت طول می‌کشد. اجازه دهید اسهال دوره‌ی خود را طی کند. شاید نگران این موضوع باشید که غذایی که می‌خورید مستقیما دفع می‌شود اما از دست رفتن مواد غذایی برای دو روز چندان به شما آسیب وارد نمی‌کند. آب از دست رفته‌ی بدنتان را با نوشیدن آب تمیز، آب مرغ و آب‌میوه برطرف کنید. اگر اسهال شدید یا طولانی شد و یا همراه با تب، مدفوع خون‌آلود یا حاوی خلط بود به پزشک اطلاع دهید.

برای کاهش زایمان زودرس در هفته 24 بارداری بهتر است که از عوامل شناخته‌شده‌ای که منجر به زایمان زودرس می‌شوند از جمله مصرف داروهای مخدر، نوشیدنی‌های الکلی و سیگار خودداری کرده و هرگونه وضعیت غیرطبیعی را به اطلاع پزشک یا مامای خود برسانید. همچنین وضعیت جنین و مادر در هفته بیست و چهارم بارداری باید دائما بررسی شود.

نبایدها:

•    در صورتی که پزشک برای شما مکمل های بارداری، خصوصا مکمل‌های آهن را با توجه به آزمایش‌های دوران بارداری برای هفته به هفته بارداری شما تجویز کرده است به هیچ‌وجه از خوردن آن‌ها خودداری نکنید و این مکمل‌های بارداری را به فراموشی نسپارید.

•    میزان و زمان مصرف آن‌ها را به خاطر بسپارید و با یک کار روزمره‌تان (مثل گذاشتن مکمل‌ها سر میز نهارخوری یا گذاشتن مسواک خود در نزدیکی این مکمل‌ها، نوشتن یادداشتی بر روی درب یخچال) همراه کنید تا مصرف آن‌ها فراموش نگردد.

•    کاهش ذخیره‌ی آهن موجب مشکلات متعددی در شما و جنینتان می‌گردد، از جمله تپش قلب به دلیل هموگلوبین و اکسیژن ناکافی در خون، کاهش مقاومت در برابر عفونت‌ها، کمبود خون در هنگام زایمان.

•    برای جلوگیری از یبوست ایجاد شده در طول بارداری هفته به هفته خود، با مصرف این مکمل‌ها، حتما به میزان کافی آب و  مایعات در طول روز بنوشید.

•    کم شدن حرکات جنین در هفته بیست و چهارم بارداری را نادیده نگیرید. در صورت مشاهده نین چیزی سریعا به پزشک یا ماما خود اطلاع دهید.

پیشنهاد ما به شما برای بهبود شرایط، در این دوران:

سعی کنید نگرانی‌های خود را با تمرکز و فکر کردن بر دوران بعد از تولد فرزندتان و برنامه‌هایی که برای او دارید کنترل کنید. با مشورت پزشک و با توجه به صلاح‌دید او می‌توانید به سفر کوتاه و نزدیک بروید و از همسرتان بخواهید تا در کنار شما باشد تا موجب دلگرمی و کاهش نگرانی و استرس شما شود.

هم‌چنین با شرکت در کلاس‌های آمادگی زایمان، آگاهی شما در این زمینه بیشتر شده که این آگاهی در کاهش نگرانی شما بی‌تأثیر نخواهد بود. برای داشتن زایمان طبیعی خوب علاوه بر رفتن به کلاس‌های آمادگی زایمان، می‌توانید درخواست کنید که یک ماما برای روز زایمان همراه شما باشد، تا در هنگام درد کشیدن شما تمرینات تنفس و ریلکسیشن و غیره را به شما یادآوری و تمرین کند تا زایمان مطلوب‌تری داشته باشید.

با توجه به اینکه فرزندتان در هفته بیست و چهار بارداری کاملا صداها را می‌شنود، علاوه بر اینکه خود با او صحبت می‌کنید و قصه و شعر می‌خوانید به همسرتان بگویید که این کار را او نیز انجام دهد تا فرزندتان با صدای پدرش نیز آشنا شود و نسبت به صدای پدر خود نیز عکس‌العمل نشان بدهد.