خونریزی در بارداری

خونریزی در دوران بارداری امری بسیار شایع است. یک پنجم زنان باردار درجاتی از لکه بینی یا خون ریزی را در سه ‌ماهه‌ اول بارداری (برای مثال خونریزی در بارداری ماه دوم یا خونریزی در ماه اول بارداری) تجربه می‌کنند.

در پاسخ به این سوال که چه خونریزی در بارداری خطرناک است؟ می توان گفت، لکه بینی در اوایل بارداری همیشه نشانه‌ وجود یک مشکل حاد در بارداری نیست اما گاهی می تواند نشانه عارضه‌ای جدی مانند بارداری خارج رحم یا سقط جنین باشد. لکه بینی به صورت خونریزی واژینال خفیف بوده و مایع خارج شده به رنگ قهوه‌ای یا صورتی و شبیه به لکه‌های پایان دوره‌ی قاعدگی می‌باشد. چنانچه خون مشاهده شده به رنگ قرمز روشن باشد، خونریزی در بارداری به حساب می آید.

تفاوت لکه بینی و خونریزی در بارداری

خونریزی و لکه بینی (خونریزی خفیف) در دوران بارداری متفاوت هستند. لکه بینی یک نوع خونریزی بسیار خفیف است و زمانی است که متوجه چند قطره خون در لباس زیر خود می‌شوید. لکه بینی در دوران بارداری، به خصوص در سه ماهه اول، معمولاً نگران کننده نیست و حدود ۲۰٪ از زنان ممکن است آن را تجربه کنند.

برای تعریف خونریزی در بارداری باید به جریان و نشت آن دقت کنید. اگر خونریزی در حدی باشد که برای جلوگیری از خیس و آلوده شدن لباس زیر و دیگر لباس‌ها نیاز به استفاده از پد یا تامپون بهداشتی پیدا کردید، دیگر لکه بینی نیست و باید پزشک خود را در جریان بگذارید.

بنابراین اگر در دوران بارداری روی لباس زیر خود، خون مشاهده کردید، برای فهمیدن این موضوع که لکه‌بینی دارید یا خونریزی، ابتدا به جریان و شدت نشت خون توجه داشته باشید.

علت خونریزی در دوران بارداری سه ماه اول 

خونریزی واژینال تقریباً در هر زمان از دوران بارداری، به ندرت نشانه‌ای بدون عارضه است و باید جدی گرفته شده و نسبت به آن هوشیار بود. خونریزی در هر دوره از بارداری می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد.

خونریزی در اوایل بارداری (سه ماهه اول) معمولاً طبیعی است و نشانه یک مشکل جدی نیست. با این حال، همچنان باید به پزشک خود اطلاع دهید، به خصوص اگر مطمئن نیستید که لکه بینی یا خونریزی در بارداری دارید. دلایل متعددی برای لکه بینی در سه ماهه اول وجود دارد. علل احتمالی خونریزی واژینال در سه ماهه اول عبارتند از:

حاملگی خارج از رحم

در سه ماهه اول، خونریزی واژینال می‌تواند نشانه بارداری خارج رحم باشد. این زمانی است که جنین در خارج از رحم و اغلب در یکی از لوله های فالوپ شروع به رشد می‌کند. علائم حاملگی خارج رحمی می‌تواند شامل گرفتگی، خونریزی واژینال و درد شکم باشد. درد ممکن است ناشی از پارگی لوله فالوپ باشد. این یک اورژانس پزشکی است و نیاز به جراحی فوری دارد.

خونریزی لانه گزینی

یکی از دلایل خونریزی در بارداری "خونریزی لانه گزینی" است که معمولاً به صورت خونریزی خفیف یا "لکه بینی" است و حدود 10 تا 14 روز پس از لقاح رخ می‌دهد درست زمانی که جنین خود را در لایه داخلی رحم شما لانه گزینی می‌کند. این خونریزی اغلب چند روز طول می‌کشد و سپس متوقف می‌شود.

سقط جنین

سقط جنین (از دست دادن خود به خود بارداری قبل از هفته بیستم)، معمولاً در 12 هفته اول بارداری (سه ماهه اول) اتفاق می‌افتد و بیشتر سقط ها علت مشخصی ندارند. خونریزی واژینال شایع ترین علامت سقط جنین است. برخی از زنان ممکن است دردهای گرفتگی مانند پریود را در قسمت تحتانی لگن تجربه کنند. برخی دیگر ممکن است اصلاً علائمی نداشته باشند.

بارداری مولار

یک اتفاق نادر که در آن یک تخمک بارور شده غیرطبیعی به جای نوزاد به بافت غیر طبیعی تبدیل می‌شود که به آن بارداری مولار  می‌گویند و ممکن است باعث ایجاد خونریزی در بارداری شود.

از دیگر علل خونریزی در سه ماهه اول بارداری می‌توان به مشکلات دهانه رحم مانند عفونت دهانه رحم و دهانه رحم ملتهب اشاره کرد.

علت خونریزی در سه ماهه دوم یا سوم

علل احتمالی برای خونریزی واژینال در سه ماه دوم یا سوم بارداری می‌تواند شامل موارد زیر باشد.

نارسایی سرویکس

بی‌کفایتی دهانه‌ی رحم که نارسایی دهانه‌ی رحم (نارسایی سرویکس) نیز نامیده می‌شود، شرایطی است که در آن بافت دهانه‌ی رحم ضعیف شده و منجر به زایمان زودرس یا سقط می‌شود.

جدا شدن زودرس جفت (دکولمان)

اگر جفت قبل از زایمان از دیواره‌ی داخلی رحم جدا شود (به طور کامل یا تا حدی) دکولمان گفته می‌شود. دکولمان یا جدا شدن زودرس جفت می‌تواند جنین را از اکسیژن و مواد غذایی محروم کرده و باعث خونریزی شدید در مادر شود.

جفت سرراهی

پدیده ای به نام جفت سر راهی زمانی رخ می‌دهد که جفت به طور کامل یا نیمه، سرویکس یا دهانه خروجی رحم در قسمت فوقانی واژن مادر را می‌پوشاند. جفت سرراهی می‌تواند منجر به خونریزی شدید قبل یا حین زایمان شود. زمانی که جفت سرراهی شکل می‌گیرد، جفت به قسمت تحتانی رحم اتصال دارد.

زایمان زودرس

 زایمان زودرس که ممکن است منجر به خونریزی خفیف شود. ( به خصوص زمانی که با انقباضات، کمردرد مبهم یا فشار لگن همراه باشد)

پارگی رحم

پارگی رحم، یک اتفاق نادر اما تهدید کننده زندگی است که در آن رحم در امتداد خط اسکار از سزارین قبلی پاره می‌شود.

نمایش خونی

ممکن است در لباس زیر خود ترشحات آبکی یا ژله‌ای و چسبناک به رنگ صورتی، قهوه‌ای یا حتی کمی خون مشاهده کنید که به آن «نمایش خونی زایمان» گفته می‌شود و معمولا نشانه نزدیکی زایمان شما است.

جفت low lying

 جفت لولایینگ به این معناست که جفت در قسمت تحتانی رحم قرار گرفته است اما با دهانه رحم فاصله دارد. در هفته های اولیه بارداری مشاهده جفت در قسمت پایینی رحم مسئله رایجی است و معمولا با افزایش سن باردرای و رشد رحم، جفت به سمت بالا کشیده می‌شود.

واسا پریویا

 یک عارضه نادر بارداری است که در صورت عدم کنترل دقیق می‌تواند منجر به از دست دادن خون شدید برای جنین شما شود. با وازا پرویا، رگ های خونی محافظت نشده از بند ناف از دهانه دهانه رحم (یا دهانه رحم) عبور می‌کنند. هنگامی که کیسه آب شما در حین زایمان پاره می‌شود، رگ های خونی در معرض آن می‌ترکد و باعث از دست دادن خون شدید برای جنین شما یا حتی مرگ می‌شود. تشخیص زودهنگام وازا پرویا و زایمان از طریق سزارین می‌تواند از بروز این عوارض جلوگیری کند.

درمان خونریزی در بارداری

درمان خونریزی در بارداری و نیز درمان لکه بینی در بارداری با توجه به علت خونریزی متفاوت خواهد بود. در بیشتر موارد پس از مشاهده لکه خون در بارداری، استراحت بهترین درمان می‌باشد. از دیگر روش های درمان خونریزی در بارداری، تجویز دارو توسط پزشک می‌باشد.

 همچنین گاهی اوقات پس از مشاهده لکه خون در بارداری نیاز به انجام معاینات دقیق تر، سونوگرافی و یا آزمایش خون برای درمان خون ریزی در بارداری و نیز یافتن علت لکه بینی در بارداری وجود دارد.

خونریزی در بارداری و مراقبت از خود در خانه

به احتمال زیاد پزشک با معاینه‌ دهانه‌ی رحم، میزان باز شدن آن را بررسی می‌کند. در صورت باز شدن دهانه‌ رحم قبل از هفته بیستم بارداری، احتمال سقط جنین وجود دارد. با بررسی از طریق سونوگرافی و اطمینان از وجود ضربان قلب جنین، شانس ادامه‌ی بارداری افزایش می‌یابد.

بسته به علل خونریزی در بارداری در هر فرد، دارو درمانی و مراقبت‌هایی از جمله نداشتن نزدیکی و یا پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین توصیه می‌شود. حتی در برخی افراد نیاز به بستری در بیمارستان و استراحت مطلق وجود دارد. در صورت شدید بودن خونریزی و به خطر افتادن جان جنین یا مادر، ختم بارداری اعلام می شود.

کارهایی که می‌توانید برای کاهش خونریزی در بارداری انجام دهید عبارتند از:

• زیاد استراحت کنید؛
• هنگام خونریزی از پد به جای تامپون استفاده کنید؛
• در هنگام خونریزی از رابطه جنسی خودداری کنید. هنگامی که خونریزی متوقف شد، رابطه جنسی می‌تواند از سر گرفته شود؛
• هر گونه تغییر در وضعیت خود را به پزشک خود گزارش دهید.

چه زمان به پزشک مراجعه کنیم

چه خونریزی در بارداری خطرناک است؟ در صورت مشاهده هرگونه خونریزی در دوران بارداری و حتی لکه بینی بارداری، بدون توجه به زمان آن باید هرچه سریع تر با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید. خود را برای پاسخ دادن به سؤالاتی در مورد در مورد رنگ، مقدار و زمان خونریزی به منظور کمک به تشخیص پزشک آماده کنید.

 پزشک شما باید از هرگونه خونریزی یا لکه بینی در دوران بارداری اطلاع داشته باشد. حتی اگر در آن لحظه از بارداری شما جدی نباشد. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

• خونریزی شدید؛
• گرفتگی یا انقباضات؛
• درد لگن یا درد در شکم شما؛
• سرگیجه یا غش؛
• تب یا لرز؛
• سایر علائم زایمان زودرس مانند پارگی کیسه آب.

آیا خونریزی شبیه پریود در دوران بارداری طبیعی است

خونریزی هایی که شبیه قاعدگی هستند معمولاً از علائم بارداری نیستند. خونریزی قاعدگی یک جریان ثابت خون است که چند روز طول می‌کشد. اگر چیزی بیش از خونریزی خفیف (لکه بینی) را تجربه کردید یا خونریزی شما بیش از 24 ساعت طول کشید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. خونریزی در بارداری همیشه نشانه این نیست که مشکلی وجود دارد، اما خونریزی شدید یا خونریزی همراه با درد ممکن است نشان دهنده یک عارضه جدی باشد.

و در پایان…

در تمام مدت بارداری اگر لکه بینی یا خونریزی اتفاق می‌فتد، پزشک شما باید در جریان قرار بگیرد. خونریزی در بارداری می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد اما مسئله مهم این است که خونریزی در بارداری را به هیچ عنوان سرسری نگیرید.

شما می‌توانید برای خواندن مقالات بیشتر به مجله اینترنتی مام مراجعه کنید، همچنین برای رزرو نوبت و مشاوره حضوری با متخصصین ما، به مرکز مام مراجعه کنید.