رابطه‌ی عاطفی والدین با کودک

این ارتباط همان چیزی است که والدین را در اواسط شب به سمت اتاق کودک می‌فرستد. دچار این تفکر اشتباه نشوید که بغل کردن کودک باعث بد عادت شدن و لوس شدن بیش از حد او می‌شود و نباید شنیدن این نظریات شما را از توجه به نوزادتان بازدارد. برقراری رابطه‌ی عاطفی با نوزاد از نیازهای ضروری برای تکوین طبیعی او به شمار می‌رود. فرآیند برقراری رابطه با کودک جدید برای بیشتر مادران امری کاملاً طبیعی است. به محض تنها شدن، مادر تمایل به در آغوش گرفتن نوزاد، آهسته تکان دادن او و به دنبال برقراری ارتباط چشمی با او است و گاهی هم برای او آواز می‌خواند. تنها چند ساعت بعد از تولد، مادران از حس عمیق عاطفی و وابستگی ایجاد شده بین خودشان و نوزاد صحبت می‌کنند. نوزاد نیز در این زمان شروع به ایجاد رابطه‌ی عاطفی می‌کند. گریه کردن، سر و صدا کردن، لبخند زدن، به دنبال سینه‌ی مادر گشتن و جستجو برای برقراری ارتباط چشمی کُنش‌هایی است که والدین باید به آن‌ها پاسخ دهند. این مراحل برای رشد نوزاد به منظور وارد شدن او به روابط سالم با اطرافیان در تمام طول زندگی، و بیان صحیح احساسات او کاملاً ضروری است.

اما در صورتی که اتفاقاتی مانع این شود که مادر و کودک کنار هم باشند و به دلایلی از جمله نارس بودن یا بیمار بودن کودک و نیاز او به مراقبت‌های خاص، از هم جدا شوند چه اتفاقی می‌افتد؟ گاهی در این موارد مادر دچار احساس افسردگی بعد از زایمان می‌شود و حسی به برقراری ارتباط با نوزاد خود ندارد. به علاوه 20 % از والدین در ساعات اول تولد نوزاد حس عاطفی واقعی به او ندارند. هفته‌ها تا ماه‌ها طول می‌کشد تا این حس و دلبستگی ایجاد شود که عدم آمادگی روحی و روانی والدین یکی از مهم ترین دلایل آن است.

خوشبختانه در مورد انسان‌ها این وابستگی به طور کامل به لحظات ابتدایی زندگی وابسته نیست و فرصت‌های زیادی برای برقراری ارتباط طی یک سال اول زندگی وجود دارد. همان‌طور که می‌دانیم مادرانی که نوزادی را به فرزندخواندگی می‌پذیرند یا حتی کودکانی با سنین بالاتر را به فرزندی قبول می‌کنند، قادر به برقراری رابطه‌ی طبیعی با او خواهند بود.

 بهترین زمان ایجاد رابطه‌ی عاطفی با کودک

چند روز ابتدایی زندگی نوزاد، بهترین زمان برای ایجاد رابطه‌ی عاطفی با او می‌باشد. به همین دلیل بعد از تولد در بیمارستان، زمان کافی برای ایجاد این رابطه به مادر و کودک داده می‌شود. حتی در مورد نوزادانی که بیمار هستند و تحت مراقبت‌های خاص قرار دارند، در بیمارستان تمهیداتی در نظر گرفته می‌شود که والدین نوزاد را در آغوش بگیرند و با او وقت بگذرانند.

راه‌های برقراری ارتباط عاطفی با کودک

نوازش و در آغوش گرفتن کودک

ارتباط بدن با بدن یا به عبارتی لامسه‌ای می‌تواند مزایای زیادی برای سلامتی کودک داشته باشد. همان‌طور که با تحریک نوک سینه توسط نوزاد، هورمونی به نام «اکسی‌توسین» ترشح می‌شود که به «هورمون عشق» معروف است (زیرا طی ارگاسم نیز آزاد می‌شود) و منجر به جاری شدن شیر به سمت نوک سینه خواهد شد.

در واقع اثر «اکسی‌توسین» بر مغز مشابه اثر «مورفین» است  و منجر به کاهش درد، احساس خوشایند و عاطفی شدید می‌شود.

علاوه بر «اکسی توسین»، «دوپامین» هورمون اصلی شادی‌آور در مغز است و نقش مهمی در رابطه‌ی عاطفی شما دارد، در واقع اثر دوپامین مانند مواد مخدر است.

مادرانی که به نوزادشان شیر نمی‌دهند از این حس و داروی عشق محروم خواهند بود. زیرا هنگام شیر خوردن نوزاد می‌توانند با خیره شدن به چشمان او و نوازش کردنش، حس خوب حاصل از هورمون‌ها را هم در خود و هم نوزاد ایجاد کنند.

مواد شیمیایی‌ای که برای جذب شریک زندگی ترشح می‌شود، توسط کودک نیز ترشح می‌شود. 90% مادران بعد از گذراندن زمان ده دقیقه با نوزادشان، قادر به شناسایی و تشخیص او بوده‌اند. وقتی مادران یک ساعت را با کودکشان بگذرانند، بوی نوزادشان را از سایر نوزادان تشخیص می‌دهند. هم‌چنین نوزادانی که بی‌تابی می‌کردند در برابر بوی شیر مادر خودشان نسبت به سایر بوها آرام‌تر می‌شدند.

بوسیدن به دلیل اینکه باعث ارتباط مستقیم بینی با سوراخ‌های بینی فرد دیگر می‌شود، تأثیر بسیاری بر ارتباط عاطفی می‌گذارد. هم‌چنین زمانی که مادر به عکس نوزاد خود نگاه می‌کند، مرکز ترشح هورمون در مغزش فعال می‌شود.

آرام کردن کودک

ژن‌ها ممکن است بر تکوین فیزیکی و احساسی اثر بگذارند. اما بیشتر محیط است که تأثیر می‌گذارد. نوزادان به گرسنگی، تغییرات دما، نور و درد حساس هستند. به منظور رفع حساسیت باید آن‌ها را در آغوش گرفت و آرام کرد. هنگام استرس، سیستم ایمنی ضعیف شده و احتمال بیماری بیشتر می‌شود. سلول‌های ایمنی در مورد تجربیات خود خاطره دارند و آسیب‌ها را به خاطر می‌سپارند.

تغذیه‌ کودک

در صورتی که به دلیل شرایط خاص (داشتن چندین فرزند، افسردگی پس از زایمان و غیره) نتوانستید با یک نگاه عاشقانه کودکتان را دوست داشته باشید یا حتی تا یک ماه بعد از تولد این اتفاق نیفتاد، نگران نشوید زیرا امری طبیعی است. رابطه‌ی عاطفی به محکمی چسب نیست و می‌تواند طی زمان‌های مختلفی در خانواده‌های مختلف ایجاد شود. در صورتی که در ساعات اول نتوانستید نوزاد را در آغوش بگیرید یا به او شیر دهید به این معنی نیست که همه چیز تمام شده است، بلکه شما می‌توانید به مرور زمان با رفتارهای بهتر با کودک، بهترین برخورد و بازخورد را ایجاد کنید.

توصیف جالبی که می‌توان کرد این است که جنینی با یک سلول، پنجاه بار تقسیم می‌شود تا تبدیل به هزار تریلیون سلول شود که بیشتر از تمام ستارگان است. با به دنیا آمدن نوزاد شما تمامی سلول‌ها در بدن هر دوی شما به طور هماهنگی در ارتباط شما با هم کار می‌کنند. اما فارغ از تمام این گفته‌ها، قدرت عشق ورزیدن شما می‌تواند نوزاد را از بیماری محافظت کند و به روابط آینده‌ی او در زندگی شکل دهد و ژن‌ها را به بهترین نحو بازآرایی کند. هنگامی که شما نوزادتان را می‌بوسید، او تصور می‌کند که شما معجزه هستید و واقعیت این است که شما واقعاً معجزه‌اید.