تغییرات جنین و مادر در هفته هجدهم بارداری

آنچه برای فرزند شما در هفته هجدهم بارداری اتفاق می افتد:

در هجدهمین هفته از بارداری هفته به هفته، کوچولوی شما با وزنی در حدود 208 تا 240 گرم و قدی برابر با 14 الی 16 سانتی‌متر به یک فلفل دلمه‌ای سبز و شیرین شبیه شده است. در این مقطع از بارداری جنین از دوره‌ی قبلی که «پرورش شدید» نام داشت خارج شده و به دوره‌ی «رشد شدید» که همراه با وزن‌گیری و بزرگ شدن اندام‌هاست وارد می‌شود.

در هفته هجده بارداری چهره‌ی جنین دلنشین‌تر از گذشته شده است چرا که گوش‌های او به طور کامل از زیر پوست پوشاننده سر بیرون آمده و قابل رؤیت شده‌اند. موهای سر و ابروهای جنین همچنان به رشد خود ادامه داده و پرپشت‌تر به نظر می‌رسند. بافت‌های بینایی پشت کره‌ی چشم یا رتینا که حساس به نور هستند نیز در این هفته بیشتر از قبل تقویت شده و حساس‌تر خواهند شد، تا حدی که اگر نور خورشید مستقیماً به شکم شما بتابد جنین گرمای قرمز رنگی را حس خواهد نمود.

اگر در هفته 18 بارداری می‌توانستید جنینتان را از نزدیک ببینید متوجه می‌شدید که در زیر پوست گردن، قفسه‌ی سینه و کشاله‌ی ران‌های او چربی قهوه‌ای رنگی تشکیل شده که وظیفه‌ی حفظ و تعادل دمای بدن او پس از تولد را به عهده خواهند داشت. علاوه بر این سراسر پوست او با ماده‌ای روغنی پوشیده شده که حاوی سلول‌های مرده، سلول‌های لانوگو و چربی ترشح شده از غدد چربی است. این لایه وظیفه‌ی حفاظت جنین در برابر عفونت‌ها را به عهده داشته و به عبور راحت او از کانال زایمانی کمک می‌کند. این لایه‌ی روغنی که «ورنیکس» نام دارد، پس از تولد در چین خوردگی‌های بدن فرزندتان قابل مشاهده است.

مهمترین اتفاق هفته ی هجدهم بارداری رشد و تکامل بسیار سریع سیستم عصبی و پوشانده شدن اعصاب توسط پوششی محافظ از جنس چربی به نام «میلین» بوده که وظیفه‌ی افزایش سرعت انتقال پیام‌ها از یک سلول عصبی به سلول عصبی دیگر را بر عهده دارد. میلینه شدن اعصاب تا زمانی که فرزندتان یک ساله شود ادامه دارد.

در این هفته برخی از مهارت‌های جنینتان مانند لگد و چنگ زدن، تکامل و قدرت بیشتری می‌یابند. شما به زودی تمامی این حرکات را حس خواهید کرد و شاید در سونوگرافی این هفته آن‌ها را مشاهده کنید. اگر جنسیت جنینی که درون رحم دارید دختر باشد، احتمالاً در این هفته رحم و لوله‌های فالوپ او به طور کامل تشکیل شده و در مکان اصلی خود قرار گرفته‌اند و اگر جنسیت او پسر باشد اندام‌های جنسی خارجی او از طریق دستگاه سونوگرافی قابل مشاهده خواهد بود، که البته به نحوه‌ی قرار گرفتن او در هنگام سونوگرافی و تبحر سونوگرافیست بستگی دارد.

شاید برایتان جالب باشد بدانید با وجود اینکه ریتم خواب فرزندتان در هفته 18 بارداری هنوز مشخص نشده اما او برنامه‌ی خواب دارد و خودش ریتم خواب خود را انتخاب می‌کند. مثلاً شاید تصمیم بگیرد زمانی که شما استراحت می‌کنید بیدار شود و جنب و جوش کند و یا بیشتر در زمان‌هایی که در حال حرکت هستید بخوابد.

در بدن شما در طول این هفته چه تغییراتی اتفاق می افتد؟

در هفته‌ هجدهم بارداری با افزایش اشتهایی که در طول بارداری هفته به هفته شما طبیعی است، چیزی در حدود 4 الی 6 کیلوگرم به وزنتان اضافه شده و سایزتان کمی تغییر کرده است. بهتر است کم کم به فکر پوشیدن لباس‌های مخصوص دوران بارداری باشید چرا که با افزایش وزن و بزرگ‌تر شدن رحمتان که در این هفته، قله‌ی آن تقریباً در زیر ناف قابل لمس خواهد بود، نقطه‌ی تعادل شما تغییر نموده و ممکن است دچار کمر درد شوید. برای بهبود این حالت سعی کنید تا می‌توانید در وضعیت مناسبی بنشینید و به پاها استراحت دهید، علاوه بر این همواره صاف بایستید و در هنگام ایستادن اگر امکان داشت یک پا را بر روی چهارپایه‌ی ‌کوتاهی قرار دهید.

همانطور که می‌دانید بارداری برای شما با تغییرات بسیار مهم و زیادی همراه خواهد بود، از جمله‌ی این تغییرات در سیستم قلبی و عروقی شماست. به دلیل افزایش ناگهانی حجم خون در سه ‌ماهه‌ دوم بارداری، احتمالا فشار خون شما در این روزها کمتر از حد طبیعی خواهد بود و امکان بروز مشکلاتی مانند سرگیجه و یا غش کردن به دلیل افت ناگهانی فشارخون وجود دارد. برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی بهتر است تغییر وضعیت ناگهانی نداده و با آرامش از حالت نشسته به ایستاده بلند شوید.

احتمالاً در هفته 18 بارداری پزشک شما یک سونوگرافی برای بررسی وضعیت جنین در هفته هجدهم درخواست می‌دهد که تا هفته بیست بارداری برای انجام آن وقت دارید. این سونوگرافی شامل بررسی دقیق وضعیت اندام‌های جنینتان، وضعیت رشد، جایگاه جفت و بندناف و سلامت آن‌ها، تعیین دقیق سن حاملگی و حتی تشخیص جنسیت می‌باشد. اگر تاکنون از جنسیت کوچولوی درون رحمتان مطلع نشده‌اید، اکنون آن لحظه‌ی رؤیایی فرا رسیده است. اگر هم تمایل دارید که جنسیت او مانند یک راز تا زمان تولد باقی بماند حتماً این مسئله را به سونوگرافیست خود اطلاع دهید.

این نکته را به خاطر داشته باشید که بهترین حالت استراحت برای مادر باردار خصوصاً پس از سه ‌ماهه‌ اول بارداری خوابیدن به پهلوی چپ می‌باشد، زیرا در این حالت فشار رحم از روی سیاهرگ بزرگ تحتانی بدن که وظیفه‌ی برگشت خون به قلب را دارد، برداشته می‌شود. برای راحتی بیشتر در این حالت می‌توانید یک بالش کوچک بین دو پا قرار دهید.

فعالیت‌های هفته هجدهم بارداری:

اگر خاطرتان باشد گفتیم که جنین در هفته هجدهم قادر به شنیدن صداهای اطرافش است، تا می‌توانید با او حرف بزنید و از رؤیاها و روزهای شیرین پیش رویتان برایش صحبت کنید. از حالا به بعد و با مشخص شدن جنسیت او، کمی از وقت خود و همسرتان را به انتخاب نام برای کوچولویی که چشم به راهش هستید اختصاص دهید تا هنگام صحبت کردن با دلبندتان، او را به اسم صدا کنید و مورد خطاب قرار دهید. مطمئناً جنین هجده هفته ای کوچولوی شما از اینکه او را به اسم صدا کنید، بسیار خوشحال خواهد شد. برای انتخاب اسم می‌توانید با تهیه‌ی فهرستی از نام‌های دخترانه و پسرانه که به آن‌ها علاقه دارید، با هم گفت و گو نموده تا به انتخاب مشترکی برسید.

نگران نباشید:

اگر این روزها دچار تپش قلب شده اید، لازم نیست نگران باشید. افزایش 40 درصدی حجم خون در دوران بارداری موجب بروز این حالت می‌شود که یکی از مشکلات شایع این دوران است. در مواردی هم احتمال دارد پس از مصرف مواد حاوی کافئین این حالت به شما دست بدهد. در این صورت بهتر است مصرف کافئین را محدود سازید. البته این نکته را هم به خاطر داشته باشید که در صورت ابتلا به بیماری‌های خاص مانند پرکاری تیروئید و تپش قلب این امر می‌تواند عارضه‌ای ناشی از بیماریتان باشد. در این موارد حتماً مسئله را به پزشک خود اطلاع دهید.

بایدها:

• مصرف ید در بارداری از ضروریات است، اما باید توجه داشت که مصرف بیش از حد آن نیز مشکل‌ساز خواهد بود. بنابراین راجع به منابع مصرفی ید با پزشکتان مشورت کنید؛

• برای تأمین ید، استاده از نمک یددار توصیه می شود. همچنین مصرف دو بار در هفته ماهی نیز نیاز به ید را تامین می کند. برای استفاده از ماهی، آن را به خوبی طبخ نموده و در رابطه با نوع ماهی مصرفی با پزشک خود مشورت کنید؛

• غده‌ی تیروئید شما در بارداری فعال‌تر شده و تقریباً 20 درصد بیشتر از حالت طبیعی هورمون ترشح می‌کند و این باعث می‌شود شما احساس گرما داشته باشید و مدام عرق کنید، بنابراین نوشیدن مایعات را فراموش نکنید؛

• در صورت رنج بردن از بی‌خوابی که یکی از عوارض دوره‌ی بارداری است، می‌توانید از راهکارهایی مانند نوشیدن مایعات گرم مانند شیر در هنگام آماده شدن برای خواب، گوش دادن به یک موسیقی آرامش‌بخش، مطالعه‌ی کتاب، استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی بدن و دوش کوتاه آب گرم بهره ببرید. برای مقابله با بی‌خوابی به هیچ عنوان از قرص‌های خواب‌آور و یا داروهای گیاهی استفاده نکنید؛

ه جهت تأمین انرژی مصرفی بدن خود غذاهایی با پروتئین بالا به همراه کربوهیدارت مانند بیسکوئیت‌های سبوس‌دار با کره‌ی بادام زمینی، یک کاسه برشتوک یا شیر مصرف نمایید؛

• پیاده‌روی را در طول هفته به هفته بارداری خود فراموش نکنید، زیرا به حفظ انرژی  و شادابی شما کمک می‌کند؛

• اگر شاغل هستید بهتر است در میان روز یک استراحت کوتاه داشته باشد، اگر اتاق شخصی خود را دارید، در زمانی از روز برای 10 تا 15 دقیقه در اتاق را ببندید و استراحت کنید.

نبایدها:

• مصرف غذاهای دریایی خام مانند سوشی و صدف دریایی را کنار بگذارید؛

• برای جلوگیری از افزایش وزن بی‌رویه از خوردن میان ‌وعده‌هایی مانند چیپس و شیرینی خودداری کنید.

پیشنهاد ما به شما برای بهبود شرایط، در این دوران:

نیازی نیست برای خرید لباس‌های مخصوص بارداری هزینه کنید. اگر امکان دارد این لباس‌ها را از دوستان یا فامیل امانت بگیرید و یا اگر قصد خرید دارید بهتر است لباس‌هایی را خریداری کنید که پس از زایمان هم قابل استفاده باشند.

برای رفع مشکلات مالی در این دوره و پس از تولد فرزندتان بهتر است از همین حالا مقداری پول راحت به صورت هفته به هفته و یا روزانه پس‌انداز کنید تا دغدغه‌ی تأمین هزینه‌ها را نداشته باشید.