تشخیص سرطان پروستات:

برای تشخیص سرطان پروستات از تست های مربوط به غربالگری سرطان پروستات که به تشخیص زودهنگام سرطان کمک می کنند و همچنین بیوپسی می توان استفاده کرد.

• غربالگری سرطان پروستات

"غربالگری" به معنای آزمایش در مورد یک بیماری است حتی اگر هیچ علامتی وجود نداشته باشد. آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) و آزمایش دیجیتال رکتال (DRE) دو آزمایشی هستند که برای غربالگری سرطان پروستات استفاده می شوند. هر دو برای تشخیص زودرس سرطان کاربرد دارند. با این حال، این آزمایشات کامل نیستند. نتایج غیر طبیعی برای هر یک از آزمایشات فوق ممکن است ناشی از بزرگ شدن خوش خیم پروستات (BPH) و یا عفونت باشد، نه سرطان.

انجمن ارولوژی آمریکا (AUA) توصیه می کند که با پزشک معالج خود برای اینکه تحت معاینه پروستات قرار بگیرید یا خیر، صحبت کنید.

انواع غربالگری سرطان پروستات:

-آزمایش خون PSA:

آزمایش خون برای بررسی آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) یکی از راه های غربالگری سرطان پروستات است. این آزمایش خون میزان PSA خون را اندازه گیری می کند. PSA پروتئینی است که توسط غده پروستات ساخته و ترشح می گردد. در حالت عادی میزان کمی از این هورمون در خون مردی با پروستات سالم وجود دارد و در واقع PSA پایین، نشانه سلامت پروستات است. سرطان پروستات جدی ترین علت نتیجه بالای PSA است اما افزایش سریع PSA ممکن است نشانه ای از اشتباه بودن نتیجه آزمایش نیز باشد. یکی دیگر از علل بالا بودن PSA می تواند بزرگی خوش خیم (غیر سرطانی) پروستات باشد. پروستاتیت (التهاب پروستات)، نیز می تواند با نتیجه PSA بالا همراه باشد.

افزایش سطح PSA، نوع سلول های سرطانی موجود را مشخص نمی کند و این تست فقط جهت بررسی وجود یا عدم وجود سرطان پروستات کاربرد دارد.

با پزشک خود در مورد اینکه آیا آزمایش PSA برای شما مفید است یا خیر مشورت کنید. اگر تصمیم به آزمایش گرفتید، حتماً در مورد تغییرات سطح PSA خود با پزشکتان صحبت کنید. 

-معاینه دیجیتال رکتال یا DRE:

معاینه دیجیتال رکتال (DRE) به پزشک کمک می کند تا با معاینه پروستات مشکلات آن را بیابد. برای این تست، پزشک، توسط انگشت پوشیده شده با دستکش که چرب شده داخل مقعد و راست روده را در حالیکه آقا یا خم شده و یا دراز کشیده است، معاینه می کند. در طول معاینه پروستات با این روش، پزشک از نظر شکل و ضخامت، پروستات را بررسی می کند. DRE بی خطر و آسان است. اما DRE به خودی خود نمی تواند سرطان اولیه را تشخیص دهد و باید با تست PSA همراه باشد.

چه کسانی باید غربالگری انجام دهند؟

در صورت داشتن شرایط زیر را، انجام غربالگری سرطان پروستات توصیه می شود:

-داشتن سن بین 55 تا 69 سال؛

-آفریقایی و آمریکایی تبار بودن؛

-داشتن سابقه خانوادگی سرطان پروستات.

مزایا و خطرات غربالگری سرطان پروستات چیست؟

تست PSA و DRE روش های بسیار مهمی برای معاینه پروستات هستند. آن ها به تشخیص سرطان پروستات در مراحل اولیه و قبل از شیوع آن کمک می کنند. در صورت یافتن زودهنگام سرطان، می توان در مراحل اولیه آن را درمان کرد یا به توقف یا کند کردن گسترش سرطان کمک کرد. احتمالاً این امر به بعضی از مردان كمك می كند كه عمر طولانی تری داشته باشند.

اشکال تست PSA این است که ممکن است با نتیجه  "منفی کاذب"، تشخیص سرطان پروستات از دست برود یا آزمایش ممکن است "مثبت کاذب" باشد در حالی که شما سالم هستید و نتیجه اشتباه گزارش شده است. نتیجه مثبت کاذب همچنین ممکن است منجر به بیوپسی غیر ضروری گردد. این آزمایش همچنین ممکن است سرطان با رشد بسیار کند را تشخیص دهد در صورتی که درمان به صورت اورژانسی نیاز نبوده است.

• بیوپسی 

یکی دیگر از روش های کاربردی در تشخیص سرطان پروستات، روش بیوپسی می باشد که نوعی جراحی کوچک است که طی آن تکه های بافتی کوچک از پروستات خارج شده و زیر میکروسکوپ توسط پزشک آسیب شناس، بررسی می شوند. بیوپسی تنها راه اطمینان از سرطان پروستات می باشد.

تصمیم به انجام بیوپسی براساس نتایج تست های PSA و DRE است. پزشک همچنین وجود سابقه خانوادگی در مورد سرطان پروستات، قومیت، تاریخ بیوپسی و سایر عوامل سلامتی را در نظر خواهد گرفت.

بیوپسی پروستات، معمولاً برای بررسی پروستات و تحت هدایت سونوگرافی انجام می شود. برای جلوگیری از عفونت ممکن است به شما آنتی بیوتیک داده شود. ابتدا، پزشک با استفاده از سونوگرافی از پروستات عکس می گیرد و به اندازه، شکل و هرگونه ناهنجاری موجود در غده پروستات توجه خواهد کرد. او همچنین به دنبال سایه هایی خواهد بود که ممکن است علائم سرطان باشند (البته همه سرطان های پروستات دیده نمی شوند و همه سایه ها سرطان نیستند). سپس غده پروستات با سوزنی که از کنار پروب عبور می کند، بی حس می شود. بعد از آن، پزشک با استفاده از دستگاه بیوپسی، قطعات بسیار کوچکی از پروستات را برمی دارد. میزان بافت برداشت شده بستگی به اندازه غده، نتایج PSA و بیوپسی های گذشته دارد.

در صورت یافتن سلول های سرطانی، آسیب شناس یک "امتیاز گلیسون" را تعیین می کند که به تعیین شدت خطر بیماری کمک می کند 

بعد از بیوپسی ممکن است علائمی مانند وجود خون در اسپرم، وجود خون در ادرار و یا مدفوع مشاهده گردد اما این علائم باید خیلی سریع از بین بروند. در صورت ادامه دار شدن این علائم و یا داشتن تب، با پزشک خود تماس بگیرید.

درمان سرطان پروستات:

برخی از سرطان ها به حدی کند رشد می کنند که ممکن است به هیچ وجه به درمان نیازی نداشته باشد. برخی دیگر به سرعت رشد می کنند و تهدید کننده ی زندگی افراد هستند و درمان آن ها ضروری است. تصمیم گیری در مورد انتخاب مناسب ترین روش درمان سرطان پروستات به عوامل مختلفی بستگی دارد، مانند:

-مرحله و درجه سرطان (نمره گلیسون و TNM)؛

-ریسک سرطان (به این معنی که ریسک سرطان پایین، متوسط و یا پر خطر باشد)؛

-سن و سلامت فرد؛

-تمایلات فرد با توجه به عوارض جانبی، اثرات طولانی مدت و اهداف درمان.

گزینه هایی که برای درمان سرطان پروستات وجود دارند شامل موارد زیر است:

• روش های درمانی نظارتی:

-نظارت فعال 

نظارت فعال به طور جدی سرطان پروستات را درمان نمی کند. این روش با انجام آزمایشات منظمPSA ، DRE و بیوپسی های دوره ای، رشد سرطان را کنترل می کند. با نظارت فعال، در صورت رشد سرطان، پزشک خیلی سریع متوجه آن می شود. اگر این اتفاق بیفتد، وی مراحل بعدی را به بیمار پیشنهاد می کند. در آن مرحله، پرتودرمانی و جراحی بهترین گزینه ها برای درمان سرطان پروستات هستند.

-انتظار هشیارانه

انتظار هشیارانه یک گزینه درمانی برای افراد مسن تر و کسانی است که علاوه بر سرطان، بیماری دیگری نیز دارند و امید به زنده ماندن در آنها کمتر از 5 سال است. در انتظار هوشیارانه، معمولا آزمایشات روتین PSA، DRE و بیوپسی های دوره ای انجام نمی شوند. مردانی که مراقبت فعال را شروع کرده اما امید به زنده ماندن در آنها کم است ممکن است جهت اجتناب از انجام آزمایشات دوره ای و نمونه برداری های تکراری روش درمانی خود را به انتظار هوشیارانه تغییر دهند.

همچنین در انتظار هشیارانه، در صورتی که بیمار علائم سرطان پروستات مانند درد یا انسداد مجاری ادراری را داشته باشد، درمان جهت برطرف کردن آن علائم انجام می گردد.

• درمان های موضعی:

برای تومورهای کوچک و موضعی پروستات، درمان موضعی ممکن است گزینه مناسبی باشد. درمان موضعی یک اصطلاح عمومی برای چندین روش درمانی است که تومورهای کوچک درون پروستات را نابود می کنند، بدون این که کل غده یا بافت سالم اطراف آن از بین برود. در درمان های بالینی انواع مختلفی از درمان های موضعی وجود دارد.

-جراحی

در روش جراحی، پروستاتکتومی رادیکال (برداشتن کامل پروستات) برای درمان سرطان پروستات انجام می شود. پس از برداشتن پروستات، مجاری ادراری و مثانه بازسازی می شوند. بعد از انجام عمل، جراح، گزارش نهایی آسیب شناسی را می بیند تا برای مراحل بعدی درمان تصمیم گیری کند.

-پرتودرمانی 

در این روش از پرتوهای پر انرژی (پرتوهای فوتون یا پرتوهای پروتون) برای از بین بردن یا کند کردن روند رشد سلول های سرطانی استفاده می شود. پزشک می تواند با استفاده از پرتوهای پروتون، اشعه را به محل دقیق سرطان هدایت کرده و آسیب به بافت های سالم اطراف را به حداقل برساند.

از پرتودرمانی می توان به عنوان اولین روش برای درمان سرطان پروستات (به جای عمل جراحی) استفاده کرد. همچنین اگر سرطان به طور کامل برطرف نشود و یا در صورت بازگشت آن، پس از عمل جراحی نیز پرتودرمانی توصیه می گردد.

-کرایوتراپی 

کرایوتراپی یا cryoablation سرطان پروستات شامل فریز یا منجمد کردن کنترل شده غده پروستات است. فرآیند انجماد، سلول های سرطانی را از بین می برد. کرایوتراپی تحت بیهوشی انجام می شود. این روش درمانی در مواردی کاربرد دارد که بیمار به دلیل مسائل پزشکی کاندید مناسبی برای جراحی یا پرتودرمانی نیست. بعد از کرایوتراپی، روند بیماری با انجام آزمایشات منظم PSA و در برخی موارد بیوپسی کنترل می شود.

-کانون درمانی

در این روش از انرژی امواج صوتی یا انجماد یا جریان الکتریکی برای هدف قرار دادن و از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. این روش می تواند برای از بین بردن کل تومور استفاده شود.

• درمان های سیستماتیک:

-هورمون درمانی 

هورمون تستوسترون باعث رشد سلول های سرطانی پروستات می شود. در هورمون درمانی از داروهایی برای مسدود کردن یا پایین آمدن سطح تستوسترون و سایر هورمون های جنسی مردانه که باعث رشد سرطان می شوند، استفاده می گردد. هورمون درمانی همچنین به عنوان درمان کاهش آندروژن (ADT) شناخته می شود. در اصل در ADT سلول های سرطانی پروستات محروم از تستوسترون می شوند. ADT برای کند کردن رشد سرطان در سرطان هایی که پیشرفته هستند یا بعد از درمان اولیه سرطان های مهاجم عود کننده، استفاده می شود. همچنین از هورمون درمانی برای مدت کوتاهی در طول پرتودرمانی و بعد از آن استفاده می شود.

-شیمی درمانی

در روش شیمی درمانی از داروهایی برای از بین بردن سلول های سرطانی در هر جای بدن استفاده می کنند و برای درمان مراحل پیشرفته سرطان پروستات تجویز می شود. از شیمی درمانی همچنین برای سرطان هایی استفاده می گردد که به اندام ها یا بافت های دیگر گسترش یافته باشند (متاستاز). داروها در جریان خون گردش می کنند و از آنجا که به هر سلول با سرعت رشد بالا (سلولهای سرطانی و غیر سرطانی) حمله می کنند، باید دوز و فرکانس آن ها با دقت کنترل شود تا عوارض جانبی که ممکن است ایجاد شود را کاهش دهند. اغلب، شیمی درمانی همراه با سایر روش های درمانی استفاده می شود و درمان اصلی بیماران مبتلا به سرطان پروستات نیست.

-ایمونوتراپی

ایمونوتراپی یکی دیگر از روش های درمان سرطان پروستات می باشد. ایمونوتراپی سیستم ایمنی بدن را برای یافتن و حمله به سلول های سرطانی تحریک می کند. روش های مختلفی وجود دارد که در ایمنی درمانی استفاده می شود. بیشتر این موارد در مرحله آزمایشات بالینی قرار دارند و هنوز برای استفاده روتین تایید نشده اند.

علاوه بر این، سعی کنید سبک زندگی سالمی را در پیش بگیرید. داشتن رژیم غذایی متعادل، حفظ وزن طبیعی، ورزش و عدم مصرف سیگار از جمله عوامل مهم در مبارزه با سرطان پروستات هستند .

به علاوه، احساسات خود را نادیده نگیرید. در مورد چگونگی کنار آمدن با این بیماری فکر کنید. بسیاری از مردانی که به سرطان پروستات مبتلا هستند، احساس نگرانی، استرس و عصبانیت می کنند. برای غلبه بر این احساس می توان از اطرافیانی که به شما اهمیت می دهند و یا یک مشاور کمک بگیرید.

​