این مطلب از نظر علمی به تأیید دکتر احسان اطرج متخصص اورولوژی و فلوشیپ آندرولوژی، از پزشکان متخصص مرکز مام رسیده است.

التهاب بیضه یا ارکیت چیست؟

ارکیت، التهاب یک یا هر دو بیضه است. عفونت های باکتریایی یا ویروسی می توانند باعث ارکیت شوند. در برخی موارد علت ارکیت ناشناخته می باشد و اغلب نتیجه عفونت مقاربتی (STD) است. در برخی موارد، ویروس اوریون می تواند باعث ارکیت و ورم بیضه شود.
اورکیت باکتریایی ممکن است با عفونت اپیدیدیم (لوله پیچ خورده ای در پشت بیضه که اسپرم را ذخیره می کند.) همراه باشد. 
ارکیت باعث درد بیضه می شود و می تواند باروری را تحت تاثیر قرار دهد. دارو می تواند علل ارکیت باکتریایی را درمان کند و می تواند برخی از علائم عفونت بیضه یا ارکیت ویروسی را کاهش دهد. اما ممکن است چند هفته طول بکشد تا حساسیت و ورم بیضه برطرف شود.

علائم عفونت بیضه یا ارکیت

علائم عفونت بیضه یا  اورکیت معمولاً به طور ناگهانی ایجاد می شود و می تواند شامل موارد زیر باشد:
•    التهاب بیضه؛
•    ورم بیضه؛
•    درد بیضه از خفیف تا شدید؛
•    تب؛
•    تهوع و استفراغ؛
•    احساس ناخوشی عمومی.
اصطلاحات درد بیضه و درد کشاله ران گاهی اوقات به جای یکدیگر استفاده می شوند. اما درد کشاله ران در چین پوست بین ران و شکم رخ می دهد، نه در بیضه. علل درد کشاله ران با علل درد بیضه متفاوت است.
اگر درد یا ورم بیضه دارید، به خصوص اگر درد بیضه به طور ناگهانی رخ دهد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
برخی شرایط می توانند باعث درد ناگهانی بیضه شوند و برخی از آن ها نیاز به درمان فوری دارند. یکی از این شرایط پیچش طناب اسپرماتیک (پیچ خوردگی طناب اسپرم بر) است که ممکن است باعث ایجاد درد مشابه با التهاب بیضه یا اورکیت شود. پزشک شما می تواند آزمایشاتی را انجام دهد تا مشخص کند کدام بیماری باعث درد شما می شود.

علت عفونت بیضه یا ارکیت

گاهی اوقات نمی توان علت ارکیت را مشخص کرد. اما به طور کلی ارکیت می تواند در اثر عفونت باکتریایی یا ویروسی ایجاد شود که در ادامه هر کدام را به طور مختصر توضیح داده ایم:
•    ارکیت باکتریایی:
اغلب، ارکیت باکتریایی با عفونت اپیدیدیم یا نتیجه آن همراه است. اپیدیدیمیت یا همان عفونت اپیدیدیم، معمولاً در اثر عفونت مجرای ادرار یا مثانه ایجاد می شود که به اپیدیدیم گسترش می یابد. اغلب علت ارکیت، عفونت مجاری ادراری است. سایر علل عفونت می تواند مربوط به تولد با ناهنجاری در دستگاه ادراری یا قرار دادن کاتتر یا ابزار پزشکی در آلت تناسلی شما باشد؛
•    ارکیت ویروسی:
ویروس اوریون معمولا باعث ارکیت ویروسی می شود. تقریباً یک سوم مردانی که پس از بلوغ به اوریون مبتلا می‌شوند، معمولاً چهار تا هفت روز پس از شروع اوریون، به اورکیت مبتلا می‌شوند.

عوامل خطر عفونت بیضه یا ارکیت

عوامل خطر اورکیت غیرجنسی عبارتند از:
•    عدم ایمن سازی در برابر اوریون؛
•    داشتن عفونت های مکرر دستگاه ادراری؛
•    انجام جراحی که دستگاه تناسلی یا مجاری ادراری را درگیر می کند؛
•    متولد شدن با ناهنجاری در دستگاه ادراری.
رفتارهای جنسی که می تواند منجر به بیماری های مقاربتی شود، شما را در معرض خطر ارکیت جنسی قرار می دهد. این رفتارها شامل موارد زیر است:
•    داشتن شرکای جنسی متعدد؛
•    رابطه جنسی با شریکی که مبتلا به بیماری مقاربتی است؛
•    رابطه جنسی بدون کاندوم؛
•    سابقه شخصی یک بیماری مقاربتی.

عوارض عفونت بیضه یا ارکیت

عوارض عفونت بیضه یا اورکیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
•    آتروفی بیضه: اورکیت در نهایت می تواند باعث کوچک شدن بیضه آسیب دیده شود؛
•    آبسه اسکروتوم: اسکروتوم، پوست پوشاننده بیضه ها است. اسکروتوم می تواند به علت عفونی شدن بیضه، پر از چرک می شود؛
•    ناباروری: گاهی اوقات، اورکیت دوطرفه (درگیری هر دو بیضه به عفونت) می تواند باعث ناباروری یا تولید ناکافی تستوسترون (هیپوگنادیسم) شود. اما اگر اورکیت فقط یک بیضه را تحت تأثیر قرار دهد، احتمال این اتفاق کمتر خواهد بود.

جلوگیری از عفونت بیضه یا ارکیت

برای پیشگیری از اورکیت یا عفونت بیضه می توان موارد زیر را انجام داد:
•    در برابر اوریون، شایع ترین علت ارکیت ویروسی، بدن خود را ایمن سازی کنید. می توانید به مراکز بهداشت مراجعه کنید و واکسیناسیون خود را تکمیل کنید؛
•    برای کمک به محافظت در برابر بیماری های مقاربتی که می توانند باعث اورکیت باکتریایی شوند، رابطه جنسی ایمن داشته باشید.

تشخیص التهاب بیضه یا ارکیت

تشخیص باید با توجه به سابقه پزشکی شما و یک معاینه فیزیکی برای بررسی بزرگ شدن غدد لنفاوی در کشاله ران و ورم بیضه در سمت آسیب دیده شروع شود. پزشک شما همچنین ممکن است معاینه رکتوم را برای بررسی بزرگی یا حساسیت پروستات انجام دهد.
همچنین توصیه می شود:
 اگر از مجرای ادرارتان ترشح دارید، یک سواب باریک در انتهای آلت تناسلی شما قرار داده شود تا نمونه ای از ترشحات به دست آید. نمونه در آزمایشگاه از نظر سوزاک و کلامیدیا بررسی می شود. برخی از غربالگری ها عفونت مقاربتی با آزمایش ادرار انجام می شود.
•    آزمایش ادرار:  نمونه ای از ادرار شما برای آزمایشگاه ارسال می شود؛
•    سونوگرافی: سونوگرافی با داپلر رنگی می تواند تعیین کند که آیا جریان خون در بیضه های شما کمتر از حد طبیعی است یا بالاتر از حد طبیعی، که این تست به تایید ابتلا به اورکیت کمک می کند.

درمان ارکیت باکتریایی

آنتی بیوتیک ها برای درمان التهاب بیضه که عامل آن باکتری است، مورد نیاز است. اگر علت التهاب بیضه، عفونت باکتریایی STI باشد، شریک جنسی شما نیز نیاز به درمان دارد.
تمام دوره آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید، حتی اگر علائم شما زودتر برطرف شود، باید دارو را ادامه بدید تا مطمئن شوید که عفونت از بین رفته است.
ممکن است چند هفته طول بکشد تا التهاب بیضه از بین برود. استراحت، حمایت از کیسه بیضه با یک بند ورزشی، استفاده از کمپرس یخ و مصرف داروهای مسکن می تواند به تسکین ناراحتی کمک کند.

درمان ارکیت ویروسی

درمان اورکیت با هدف تسکین علائم است. پزشک ممکن است برای درمان ارکیت موارد زیر را توصیه کند:
•    داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن؛
•    استراحت در رختخواب و بالا بردن کیسه بیضه (پایین تنه) نسبت به کل بدن با قراردادن یک بالشت زیر کمر؛
•    استفاده از کیسه یخ؛
•    خودداری از بلند کردن اجسام سنگین.
اکثر افراد مبتلا به اورکیت ویروسی در عرض 3 تا 10 روز احساس بهتری پیدا می کنند، اگرچه ممکن است چندین هفته طول بکشد تا حساسیت کیسه بیضه از بین برود.