لکه بینی بین دو قاعدگی نشانه چیست؟

این مطلب از نظر علمی به تأیید دکتر فرناز منتظری فلوشیپ ناباروری و IVF، از پزشکان متخصص مرکز مام رسیده است.
آیا لکه بینی بین دو قاعدگی خطرناک است؟ لکه بینی بین دو قاعدگی علل مختلفی دارد و عموما نگران کننده و خطرناک نیست؛ اما برای بررسی علت لکه بینی بعد از پریود، بهتر است به پزشک مراجعه شود. برای درک بهتر مفهوم لکه بینی بین دو پریود ، بهتر است ابتدا با تفاوت آن با خونریزی پریود و خونریزی در اواسط سیکل آشنا شوید.
به طور کلی خونریزی واژینال بر اساس شدت، به چهار دسته طبقه بندی می شود که عبارتند از خونریزی سبک، خونریزی متوسط، خونریزی شدید و لکه بینی.
لکه بینی چیست؟ لکه بینی را می توان به عنوان سرنخی برای بررسی سیکل های قاعدگی در نظر گرفت.

تفاوت میان خونریزی پریود، لکه بینی و خونریزی در اواسط سیکل قاعدگی:

تشخیص تفاوت میان پریود، لکه بینی و خونریزی می تواند گیج کننده باشد.
خونریزی قاعدگی، خونریزی است که با ریختن دیواره داخلی رحم (آندومتر) در انتهای چرخه قاعدگی همراه است. لکه بینی بسیار سبک تر از خونریزی پریود است. گاهی مقدار خون حاصل از لکه بینی به اندازه ای کم است که حتی بر روی لباس زیر نامشخص است. به هر حال حتی اگر خونریزی یا لکه بینی بین دو قاعدگی زیاد نباشد، ممکن است برخی از افراد تمایل داشته باشند که به پزشک مراجعه کنند. به طور کلی، لکه بینی ممکن است در هر زمان از دوره قاعدگی ایجاد شود، گاهی لکه بینی بین دو پریود یا در حوالی سیکل قاعدگی ایجاد می شود. خونریزی در اواسط سیکل قاعدگی، خونریزی غیر قاعدگی نامیده می شود که به اقدامات درمانی نیاز دارد. گاهی به این نوع خونریزی، خونریزی شدید نیز می گویند.

تفاوت میان لکه بینی و خونریزی سبک پریود:

برخی مواقع، خانم ها خونریزی کم در آغاز یا انتهای سیکل قاعدگی را لکه بینی می نامند. با نگاه کردن به مقدار خونریزی، تشخیص لکه بینی از خونریزی طبیعی قاعدگی کار مشکلی است. اگر خانمی در طی 2 روز قبل و بعد از سیکل قاعدگی خونریزی سبک دارد، باید آن را به عنوان بخشی از سیکل قاعدگی خود در نظر بگیرد نه به عنوان لکه بینی بین دو قاعدگی و یا قاعدگی نامنظم. با این حال اگر میزان خونریزی بین دو قاعدگی بسیار کم باشد و میزان خون کمی بر روی لباس زیر بیمار مشاهده شود، احتمالا می توان آن را لکه بینی در نظر گرفت.

منشا لکه بینی چیست؟

منشا لکه خون می تواند دستگاه تناسلی فوقانی (مانند رحم) یا دستگاه تناسلی تحتانی (مانند سرویکس) باشد. لکه بینی با خونریزی دوره قاعدگی متفاوت است. منشا لکه بینی های سنگین تر، اغلب رحم می باشد و لکه بینی سبک تر می تواند هم از دستگاه تناسلی فوقانی و هم از دستگاه تناسلی تحتانی باشد.

علت لکه بینی بعد از پریود:

عوامل مختلفی ممکن است علت لکه بینی بعد از پریود باشند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
- عدم تعادل هورمونی:
استروژن و پروژسترون هورمون هایی هستند که سیکل های قاعدگی را تنظیم می نمایند. اگر سطح این هورمون ها از تعادل خارج شود، ممکن است باعث ایجاد لکه بینی بعد از پریود گردد. عوامل مختلفی مانند اختلال در عملکرد تخمدان ها، مشکلات غده تیروئید و شروع و قطع کردن قرص های ضد بارداری می توانند سبب عدم تعادل هورمونی شوند.
- مصرف قرص های ضد بارداری:
مصرف قرص های ضد بارداری نیز می تواند یک علت لکه بینی بعد از پریود باشد. درصورت استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری، لکه بینی بعد از پریود خصوصا در چند ماه اول، از عوارض رایج مصرف این قرص ها به شمار می رود؛ البته ممکن است بعد ازچند ماه لکه بینی برطرف شود. اگر چند ماه پس از مصرف قرص ضد بارداری، لکه بینی بین دو پریود ادامه یابد، ممکن است قرص بیمار با قرص مناسب تری جایگزین شود. فراموش کردن مصرف به موقع قرص های جلوگیری از بارداری و در نتیجه به هم ریختن سطح هورمون های بدن نیز می تواند علت لکه بینی بعد از پریود باشد. IUD های هورمونی و داروهای ضد بارداری تزریقی از قبیل پروژستین، معمولا لکه بینی بین دو قاعدگی ایجاد می کنند.
- شرایط جسمی و عفونت:
گاهی لکه بینی بین دو قاعدگی در اثر عفونت و تغییرات جسمی در دستگاه تولید مثل ایجاد می شود. عواملی مانند پولیپ و آندومتریوز می توانند علت لکه بینی بعد از پریود باشند. بیماری التهابی لگن نیز از جمله عوامل دیگری است که می تواند علت لکه بینی بعد از پریود باشد. اگر خانمی به همراه سایر علائم بیماری التهابی لگن، لکه بینی بین دو پریود دارد، باید در اسرع وقت با پزشک خود صحبت کند. عفونت ادراری هم می تواند باعث ایجاد لکه بینی بین دو قاعدگی شود، بنابراین درد در هنگام ادرار به همراه لکه بینی می تواند نشانه عفونت ادراری باشد.
- رابطه جنسی:
لکه بینی پس از رابطه جنسی، امری غیر طبیعی است. لکه بینی بعد از رابطه جنسی اغلب در اثر مشکلات سرویکس یا پولیپ ایجاد می شود، اما گاهی پس از اولین رابطه جنسی، ممکن است لکه بینی ایجاد شود که طبیعی است.
- تخمک گذاری:
گاهی تخمک گذاری می تواند علت لکه بینی بعد از پریود باشد. هنوز علت لکه بینی در هنگام تخمک گذاری مشخص نیست، زیرا بعضی از زنان در هنگام تخمک گذاری، لکه بینی دارند و برخی دیگر این علامت را ندارند. بسیاری از تحقیقات نشان داده اند که لکه بینی بعد از پریود در هنگام تخمک گذاری به علت افزایش میزان هورمون LH ایجاد می شود. لکه بینی پیش از شروع سیکل قاعدگی، به دلیل کاهش هورمون پروژسترون (خصوصا اگر مرحله لوتئال به صورت غیر طبیعی کوتاه باشد) است.
- سرطان:
برخی از انواع سرطان مانند سرطان سرویکس، سرطان واژن، سرطان رحم و تخمدان می توانند علت لکه بینی بعد از پریود باشند.

از دیگر عواملی که می توانند باعث ایجاد لکه بینی بین دو پریود شوند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

-    ورود ماده خارجی به واژن؛
-    استرس زیاد؛
-    دیابت؛
-    اختلال تیروئید؛
-    افزایش یا کاهش وزن ناگهانی.

لکه بینی در بارداری:

لکه بینی در بارداری از علائم شایع دوران بارداری است. از هر 4 خانم در دوران بارداری، 1 نفر در هفته های 4 تا 8 بارداری لکه بینی در بارداری را تجربه می کنند. لکه بینی در بارداری معمولا نگران کننده نیست، اما ممکن است نشانه سقط جنین یا بارداری خارج رحم باشد. البته تحقیقات نشان داده اند که میزان سقط جنین در افرادی که لکه بینی در بارداری دارند و افردی که این علامت را ندارد، بیشتر نیست. به هرحال خونریزی شدید یا حتی لکه خون می تواند سبب نگرانی خانم باردار شود. بنابراین در صورت مشاهده لکه بینی در بارداری، خانم باردار باید با پزشک خود صحبت کند تا از عدم وقوع اتفاقات ناخوشایندی مانند سقط جنین اطمینان حاصل کند و از شرایط خود آگاهی یابد. بسیاری از منابع، لکه بینی در ابتدای بارداری را خونریزی لانه گزینی می نامند در حالی که هیچ مدرک تایید کننده ای در این زمینه وجود ندارد. در واقع ممکن است علت لکه بینی در بارداری، تغییرات هورمونی باشد، زیرا در این زمان پروژسترون تولید شده از تخمدان وارد رحم می شود.
لکه بینی در بارداری می تواند نشانه دهنده بارداری خارج رحم نیز باشد. بارداری خارج رحم، حاملگی است که جنین در جایی غیر از رحم و معمولا در لوله فالوپ لانه گزینی می کند. حاملگی خارج رحم ممکن است با علائم دیگری از قبیل درد شکم یک طرفه، درد شانه یا سر گیجه همراه باشد. اگر فردی به همراه سایر علائم بارداری خارج رحم، لکه بینی در بارداری را نیز دارد، باید به پزشک مراجعه کند.

تشخیص لکه بینی بعد از پریود:

اگرچه معمولا لکه بینی بعد از پریود علامتی جدی نیست، اما باید توسط پزشک بررسی شود. در هنگام مراجعه به پزشک، ابتدا معاینه لگن انجام می شود. سایر روش های تشخیص لکه بینی بین دو پریود عبارتند از:
- آزمایش خون؛
- تست بارداری؛
- پاپ اسمیر؛
- سونوگرافی رحم و تخمدان ها؛
- بیوپسی.

درمان لکه بینی بعد از  پریود:

درمان لکه بینی بعد از پریود بر اساس عامل ایجاد کننده آن متفاوت خواهد بود، اما موارد زیر از جمله روش های درمانی رایج برای درمان لکه بینی بین دو قاعدگی می باشند:
- استفاده از داروی آنتی بیوتیک و ضد قارچ برای درمان عفونت موجود؛
- استفاده از داروهای هورمونی برای تنظیم سیکل قاعدگی؛
- درمان اختلالات موجود مانند پولیپ یا اندومتریوز.

پیشگیری از لکه بینی بین دو قاعدگی:

با توجه به علت لکه بینی بین دو پریود، ممکن است نتوان از وقوع این عارضه پیشگیری نمود. با این حال در برخی موارد اقدامات پیشگیرانه می تواند از بروز لکه بینی بین دو قاعدگی جلوگیری نماید.
داشتن سبک زندگی سالم و وزن طبیعی یکی از اقداماتی است که سبب پیشگیری از لکه بینی بین دو قاعدگی می شود. همچنین در صورت عدم تعادل هورمونی، مصرف داروهای هورمونی نیز می تواند از لکه بینی بین دو پریود جلوگیری نماید. ورزش استرس را کاهش داده و می تواند مانع از لکه بینی بین دو سیکل پریود شود.
به طور کلی در ادامه ی تمامی صحبت های گفته شده در این متن، آگاهی از موارد زیر نیز می تواند مفید باشد:
-    لکه بینی در روز 18 پریود غیرطبیعی است؛
-    لکه بینی در روز 17 پریود نیز طبیعی نیست؛
-    علت لکه بینی در روز چهارده پریود قرار گرفتن در روز تخمک گذاری است.