این مطلب از نظر علمی به تأیید دکتر احسان اطرج متخصص اورولوژی و فلوشیپ آندرولوژی، از پزشکان متخصص مرکز مام رسیده است.

آیا بزرگی پروستات خوش خیم بر قدرت باروری مردان تاثیرگذار است؟

به افزایش اندازه غده پروستات به صورت غیر ‌سرطانی، هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا بزرگی پروستات خوش خیم گفته می‌شود. طبق گزارش WHO، حدود 105 میلیون مرد در سطح جهان به این عارضه مبتلا هستند. بزرگ شدن پروستات خوش خیم معمولاً پس از 40 سالگی شروع شده و با افزایش سن شیوع بیشتری پیدا می‌کند، به طوری که بیش از نیمی از مردان 50 سال به بالا مبتلا به بزرگی پروستات خوش خیم هستند و پس از 80 سالگی، این آمار به حدود 90٪ افزایش می یابد. 
گرچه ممکن است سطح آنتی‌ژن اختصاصی پروستات در مردان مبتلا به هیپرپلازی خوش خیم پروستات اندکی افزایش ‌یابد، اما این وضعیت خطر سرطان پروستات را افزایش نمی‌دهد. 

علائم هیپرپلازی خوش خیم پروستات:

در عارضه هیپرپلازی خوش خیم پروستات، فشار پروستات بر مجرای ادرار و در نتیجه ایجاد اختلال در دفع ادرار از مثانه، باعث ایجاد علائم مختلف می شود. از شایع ترین علائم بزرگی خوش خیم پروستات می توان به موارد زیر اشاره کرد: 
•    تکرر ادرار؛
•    احساس ناراحتی و مشکل در هنگام شروع ادرار؛
•    ضعیف بودن جریان ادرار؛
•    عدم توانایی در ادرار کردن؛
•    از دست دادن کنترل مثانه و بی‌اختیاری ادرار.
علائم بزرگی پروستات خوش خیم همیشه با شدت انسداد تناسب ندارند، به طوری که برخی از مردان با وجود پروستات بزرگ شده علائم کمی دارند، در حالی که سایر مردان با وجود تغییرات ناچیز در اندازه پروستات، ممکن است علائم بیشتری را تجربه کنند. 

عوامل خطر بزرگی پروستات خوش خیم:

با وجود تحقیقات انجام شده، علت هیپرپلازی خوش خیم پروستات هنوز به خوبی شناخته نشده است؛ اما با این حال این احتمال که بعضی از عوامل باعث افزایش خطر بروز آن شوند مطرح می باشد. این عوامل عبارتند از:
•    افزایش سن مرد؛
•    وجود سابقه خانوادگی؛ 
•    چاقی؛
•    ابتلا به دیابت نوع II؛
•    وجود بیماری‌های قلبی و مربوط به گردش خون؛
•    اختلال نعوظ.

تاثیر هیپرپلازی خوش خیم پروستات بر باروری مردان:

باروری مردان تحت تاثیر بخش های مختلف سیستم ادراری تناسلی بوده که هر کدام عملکرد اختصاصی خود را بر عهده دارند. بیضه‌ها، اپیدیدیم و غدد جانبی مردانه (پروستات، وزیکولهای منی و غدد پیوندی) به طور همزمان در تولید مایع منی نقش دارند. 
پروستات غده اصلی در تولید مثل مردان است که در باروری نقش بسزایی دارد. در واقع، باروری مردان ذاتاً به محتوای مایع ترشح شده توسط سلول های اپیتلیوم پروستات (سلول های سطحی) متکی است. مایع ترشح شده توسط پروستات بر هر یک از مسیرهای مولکولی درگیر در انزال و متعاقباً در فعال‌سازی اسپرم و در نتیجه بر باروری مردان تاثیرگذار است.  
بیماری ‌های خوش خیم و بدخیم شایع پروستات از جمله هیپرپلازی خوش خیم پروستات به طور بالقوه با اختلال در وضعیت باروری مردان مرتبط هستند. این امر برای بیمارانی که در سنین بالا دچار مشکلات باروری می‌شوند، از اهمیت خاصی برخوردار است. افزایش سن و پیر شدن سلول های اپیتلیوم پروستات به شدت بر قدرت باروری مردان تأثیر می‌گذارد. گر‌چه از لحاظ تئوری عملکرد غدد درون‌ریز معمولاً برای حفظ باروری در مردان مسن کافی است، اما پیر و بزرگ شدن سلول‌های پروستات بر ترشحات آن و قدرت باروری مردان تاثیر منفی دارد و ممکن است منجر به ناباروری و نیاز به استفاده از روش‌های کمک باروری گردد. 

آیا ابتلا به هیپرپلازی خوش خیم پروستات به منزله ناباروری است؟

خیر، بزرگی خوش خیم پروستات لزوما منجر به ناباروری در مردان نمی‌شود و بستگی به شدت بزرگ شدن غده پروستات دارد. با ادامه رشد و بزرگ شدن پروستات، مجرای ادراری تحت فشار قرار می گیرد و این امر باعث انسداد مسیر ادرار و مایعات انزالی می‌شود.
پروستات، مایعی به رنگ سفید شیری تولید می‌کند که به انتقال اسپرم در هنگام انزال کمک می نماید. در صورت کافی نبودن این مایع، روند انزال با مشکل مواجه شده و ممکن است فرد دچار ناباروری گردد. لذا بهتر است در صورت تصمیم فرد به باروری، به پزشک متخصص اورولوژی جهت بررسی و درمان بزرگی پروستات مراجعه شود. 

تشخیص بزرگ شدن پروستات خوش خیم چگونه انجام می گیرد؟

تشخیص بالینی بزرگی خوش خیم پروستات بر اساس وجود علائم در مجاری ادراری تحتانی، معاینه بالینی، انجام تست ‌های آزمایشگاهی و حذف سایر علل و بیماری‌های مشابه انجام می گیرد.

درمان بزرگی پروستات خوش خیم:

روش های درمان بزرگی پروستات شامل تغییر در سبک زندگی، دارو درمانی و جراحی است. روش مناسب برای درمان بزرگی پروستات خوش خیم معمولا براساس شدت علائم و میزان تاثیر علائم بر زندگی روزمره فرد انتخاب می‌شود.
در افرادی که علائم خفیف دارند، کاهش وزن، ورزش و کاهش مصرف کافئین می تواند کمک ‌کننده ‌باشد. در مواردی که بیمار علائم بارزتری دارد، داروهایی از جمله مسدود کننده‌های آلفا (مانند ترازوسین) یا مهار کننده ‌های 5α-ردوکتاز (مانند فیناستراید) مفید هستند. برداشتن قسمتی از پروستات با عمل جراحی نیز ممکن است در افرادی که با اقدامات دیگر بهبود پیدا نکرده اند، کمک‌ کننده باشد.

آیا می توان از بروز هیپرپلازی خوش خیم پروستات پیشگیری کرد؟

محققان هنوز راهی برای جلوگیری از ایجاد بزرگی خوش خیم پروستات پیدا نکرده‌اند. البته تحقیقات انجام شده حاکی از نقش چشم‎گیر تغذیه بر پیشگیری از وقوع هیپرپلازی خوش خیم پروستات می باشد. مردانی که دارای فاکتور‌های خطر برای هیپرپلازی خوش خیم پروستات هستند، باید در مورد علائم مجاری ادراری تحتانی آگاهی داشته باشند و معاینات منظم پروستات را انجام دهند. با تشخیص به موقع و درمان بزرگی پروستات خوش خیم، می‌توان عوارض هیپرپلازی خوش خیم پروستات را به حداقل رساند.