تغییرات جنین و مادر در هفته سی و هشتم بارداری

آنچه برای فرزند شما در هفته سی و هشتم بارداری اتفاق می افتد:

جنین در هفته سی و هشتم بارداری حدود 50 سانتی‌متر قد و وزنی معادل با 3100 گرم دارد. قدرت چنگ زدن فرزندتان روزبه‌روز قوی‌تر می‌شود و شما بعد از تولدش می‌توانید به راحتی این مورد را امتحان کنید. او اکنون به طور کامل رشد کرده است و بیشتر تغییرات این هفته کوچک اما مهم هستند. او در هفته 38 بارداری در حال افزودن ارتباطات بین نورون‌های مغزی است. البته این کار پس از تولد نیز ادامه خواهد داشت. اندام‌های بدن او به طور کامل رشد کرده‌ و در مکان‌های تعریف شده‌ی خود قرار گرفته‌اند. ریه‌ها و مغز فرزندتان همچنان به تکامل خود ادامه می‌دهند و حتی مدتی پس از تولد این تکامل ادامه خواهد داشت. اما در همین هفته نیز در صورت تولد به راحتی قادر به فعالیت نرمال هستند. ریه‌های او همچنان سورفاکتانت (ماده‌ای که از روی هم خوابیدن کیسه های هوایی ریه جلوگیری می‌کند و برای تنفس ضروری است) تولید می‌کنند. یکی از مواردی که پس از تولد فرزندتان امکان تغییر دارد، رنگ چشم‌های اوست. در واقع اگر در هنگام تولد رنگ چشم‌هایش قهوه‌ای باشد به احتمال خیلی زیاد همین رنگ باقی می‌ماند، اما اگر رنگ‌شان خاکستری یا آبی باشد امکان تغییر رنگ به سبز یا قهوه‌ای تا 9 ماهگی وجود دارد.
علت این تغییر رنگ، تولید رنگدانه‌ی بیشتر توسط عنبیه (بخش رنگی چشم) در ماه‌های اول تولد است و همین امر باعث می‌شود رنگ چشم‌ها تیره‌تر شود. در این هفته از بارداری هنوز مجرای اشک فرزندتان تشکیل نشده است.
دستگاه گوارش در این هفته با هضم مواد، ماده‌ی سیاه رنگی بنام «مامیزه» تولید می‌کند.
حنجره‌ی جنین هم در هفته 38 خود را برای تولید انواع صدا آماده می‌کند.
فرزندتان همچنان تا زمان تولد از نظر تغذیه‌ای وابستگی کامل به شما دارد، بنابراین بهتر است برای جلوگیری از کاهش گلوکز خون خود از تنقلات سالم و مغذی استفاده نمایید. احتمالا در هفته سی و هشت بارداری او در پایین‌ترین قسمت از شکم شما قرار دارد و سرش داخل لگن فرو رفته و منتظر است تا هورمون‌هایی که باعث شروع انقباضات رحمی می‌شوند ترشح شود و او را به پایین هل دهند. ناخن‌های او در طول هفته به هفته بارداری به قدری رشد کرده‌اند که الآن به سر انگشتانش رسیده‌اند. محیط داخلی رحم به علت اندازه‌ی محدود اجازه‌ی حرکت آزادانه به جنین نمی‌دهد و باعث کم شدن حرکات جنین در هفته 38 بارداری شده است. پس نگران نباشید کم شدن حرکات جنین در هفته سی و هشتم بارداری طبیعی است ولی در بعضی شرایط که در زیر کامل توضیح داده می شود کم شدن حرکات جنین غیر طبیعی می باشد و باید حتما به پزشک مراجعه شود. بنابراین دقت به حرکات جنین و وضعیت مادر در هفته 38 بارداری واجب است. ورنیکس (ماده سفیدی که بر روی پوست او قرار دارد) و لانوگو (موهای ریزی که سراسر بدن او را پوشانده است) از سطح بدن او به داخل مایع آمنیوتیک در حال ریزش می‌باشند. موادی که فرزندتان می‌بلعد شامل مایع آمنیوتیک و صفرا و دیگر محصولات زاید و سایر سلول‌های ریزشی از سطح بدنش می‌باشد که باعث شروع حرکات روده‌ای فرزندتان می‌شود.
 

در بدن شما در طول این هفته چه تغییراتی اتفاق می افتد؟

در این هفته معمولا همه مادرا به دنبال پاسخ به این سوال هستند که هفته 38 بارداری ام کی زایمان می کنم؟

نگران نباشید تنها دو هفته تا در َآغوش گرفتن فرزند زیبایتان زمان باقی مانده است، البته اگر فرزندتان قصد نداشته باشد تا ماه دهم صبر کند!
مانند هفته‌ به هفته قبل، در هفته سی و هشتم بارداری خواب برای شما کمی دشوار شده است، اما چاره‌ای نیست. باید این هفته‌های پایانی را تحمل کنید. بهتر است در طول روز استراحت کافی داشته باشید تا دچار کمبود خواب و مشکلات جانبی نشوید.
در هفته‌های آخر بارداری معمولا تورم پاها اتفاق می‌افتد که طبیعی بوده و فقط در صورتی می‌تواند غیرطبیعی شود که با موارد زیر همراه شود:
•    تورم صورت و دست‌ها؛
•    افزایش وزن ناگهانی؛
•    سردردهای مداوم یا شدید؛
•    تاری دید، دیدن لكه‌ها یا جرقه‌های نورانی؛
•    درد در ناحیه‌ی بالای شكم.
در صورت داشتن هر کدام از این علائم هشدار باید سریعاً با پزشك یا مامای خود تماس بگیرید. زیرا همانطور که قبلا هم راجع به این موارد هشدار دادیم، این حالت‌ها ممکن است نشانه‌ای از پره‌ اکلامپسی (مسمومیت بارداری) باشد. با قرار گرفتن سر جنین درون لگن شما و فشار به اعصاب لگن در ناحیه‌ی کشاله‌ی ران و پشت ساق پا احساس درد خواهید کرد. در برخی از خانم‌های باردار رشد رحم در این هفته متوقف می‌شود، اما در برخی افراد رحم همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد. 

شاید شما سفت شدن شکمتان در هفته های گذشته را تجربه کرده باشید، اما با توجه به سن بارداری تان اگر سفت شدن شکم در هفته 38 بارداری و انقباض شکم شما شدیدتر و با فواصل کمتری اتفاق بیافتد ممکن نشانه وقوع زایمان باشد
در هفته سی و هشت بارداری در حالت ایستاده به قدری رحم شما جلو آمده است که حتی قادر به دیدن پاهایتان نخواهید بود.
احتمالاً در طول بارداری چندین بار حالاتی از افسردگی را تجربه کرده‌اید که کاملا طبیعی است. اما در صورتی که احساس کردید مشکلتان در نهمین ماه بارداری جدی شده است حتما با یک روانشناس مشورت کنید، زیرا پس از زایمان امکان بدتر شدن این حالات وجود دارد.
با نزدیک شدن به زمان زایمان تولید آغوز نیز بیشتر می‌شود. شاید از سر سینه ترشحاتی داشته باشید که بهتر است از پد سینه استفاده نمایید تا لباستان کثیف نشود.
همانطور که فرزندتان خود را برای زندگی خارج رحمی آماده می‌کند، بدن شما نیز در حال ایجاد تغییراتی برای روز زایمان می‌باشد و شما را از آن روز آگاه می‌کند. مانند سقوط فرزندتان به درون رحم که باعث می‌شود شما راحت‌تر نفس بکشید و یا تغییرات دیگر مانند باز شدن دهانه‌ی رحم.
 

فعالیت‌های هفته سی و هشتم بارداری:

در هفته 38 بارداری دیگر باید مطالب مربوط به دوران بارداری را که هفته به هفته بارداری مشغول مطالعه آن ها بودید را کنار گذاشته و مطالب مربوط به نوزاد از قبیل مراقبت، حمام و... را بخوانید تا در روزهای اول پس از تولد اطلاعات کافی راجع به نیازهای فرزندتان داشته باشید.
احتمالا این هفته پزشک یا مامای شما آخرین مراقبت دوران بارداری را انجام می‌دهد. امکان دارد معاینه‌ی داخلی لگن انجام دهد و از وضعیت لگن و رحم اطلاعاتی به دست آورد تا مطمئن شود برای زایمان طبیعی مشکلی وجود ندارد.
شماره‌ی تلفن چند رستوران خوب و نزدیک منزل خود را انتخاب کنید و کنار تلفن بگذارید، زیرا پس از تولد فرزندتان به قدری مشغله خواهید داشت که شاید فرصت آشپزی نداشته باشید.
آیا شما تاکنون جعبه‌ی خاطرات برای آینده فراهم کرده‌اید؟
بسیاری از مادران دوست دارند یک آرشیو یا یادبود از دوران بارداری و اولین روزهای پس از تولد فرزندشان درست کنند. شما می‌توانید عکس‌های گرفته شده را چاپ کنید، یاداشت‌هایی که در دوران بارداری نوشته‌اید، یا حتی اولین تست بارداری که نشان‌دهنده‌ی باردار شدن شما بوده را درون جعبه بگذارید. اولین‌های فرزندتان مانند دستبندی که پس از تولد در بیمارستان به دستش می‌بندند، کلمپ بند ناف و کارت مشخصات فرزندتان را درون جعبه بگذارید. این جعبه‌ی خاطرات نه تنها برای شما، بلکه زمانی که فرزندتان بزرگ شد یادآور لحظات خوش و دوست‌داشتنی شما خواهد بود.
 

نگران نباشید:

از تکان‌های مدوام و ریتمیک فرزندتان که نشان‌دهنده‌ی سکسکه است نگران نباشید، زیرا او تمرین تنفس را انجام می‌دهد و امکان دارد مقداری از مایع آمنیوتیک را ببلعد.
همچنین نگران تغییرات احساسی و خلقی خود نیز نباشید، تقریبا 70 درصد خانم‌های باردار این تغییرات روحیه و افسردگی را تجربه می‌کنند. حتی ممکن است 1 تا 2 هفته پس از زایمان نیز حالاتی از قبیل موارد زیر را احساس کنید:
•    عصبانیت نسبت به خود یا نوزاد؛
•    بی‌خوابی و سردرد؛
•    احساس شکست؛
•    تنهایی؛
•    گیجی و فراموشی.
فراموش نکنید که در صورتی که مادر از طرف اطرافیان و به خصوص همسرش حمایت عاطفی لازم را دریافت نماید احتمالا این حالات بسیار کمتر بروز کند.
 

بایدها:

اگر می‌خواهید زایمان شما در نهمین ماه حاملگی روند مناسبی را طی کند و زودتر از موعد دچار درد زایمان نشوید، باید هرگونه اضطراب و نگرانی را از خود دور کرده و تکنیک‌های افزایش تمرکز را تمرین کنید. هر روز ساعاتی را برای آرام‌سازی عضلات خود اختصاص دهید. اگر مراقب سلامت شما متوجه شده که وضعیت قرارگیری فرزندتان درون رحم با پا است، جهت تأیید آن باید سونوگرافی انجام شود تا قبل از زایمان دورنمایی از فرزندتان داشته باشند.
برخی از زنان باردار تست بدون استرس را در طول هفته‌های آخر بارداری انجام می‌دهند. زمانی که کم شدن حرکات جنین شروع می یابد و یا مشکلی در مادر باردار به وجود آمد این تست باید انجام شود. تست بدون استرس در مطب پزشک یا ماما و یا در بیمارستان قابلیت اجرا دارد.
از شما خواسته می‌شود که دراز بکشید و دستگاه مانیتور کننده جنین بر روی شکم شما قرار می‌گیرید و شما در زمانی که تست انجام می‌شود با در دست داشتن یک دستگاه کوچک هر حرکت جنین را که حس کردید یک بار دکمه را فشار می‌دهید و هم‌زمان دستگاه، ضربان قلب فرزندتان را ثبت می‌کند.
 

نبایدها:

با گذشت بارداری هفته به هفته و سنگین‌تر شدن رحم شما نباید هیچ وقت به پشت بخوابید. چرا که رحم به یکی از رگ‌ها فشار می‌آورد و جریان خون را مختل می‌کند؛
تا جایی که امکان دارد در هفته سی هشت بارداری در محل‌های پرتردد و شلوغ رفت و آمد نکنید، زیرا شما به زمان زایمان نزدیک می‌شوید و اگر بیمار شوید ممکن است در پروسه‌ی زایمان مشکلی ایجاد کند.
 

پیشنهاد ما به شما برای بهبود شرایط، در این دوران:

اگر برنامه‌ای برای شیردهی خودتان دارید توصیه می‌شود منابعی از تکنیک‌های شیردهی را جمع‌آوری کنید و هر روز تمرین کنید تا پس از زایمان به راحتی بتوانید مشکلات شیردهی خود را رفع کنید.
در این روزها فقط استراحت کنید. بهتر است دیگر ورزش نکنید زیرا خستگی و حرکت کم شما قابل درک است. انرژی خود را برای روز زایمان ذخیره کنید.
برنامه‌هایی که برای روز زایمان و پس از آن دارید را مرور کنید.
به همسر خود فرصت دهید تا اگر برنامه‌ای با دوستان خود دارد انجام دهد، زیرا پس از زایمان شما، او نیز به حد کافی دغدغه خواهد داشت.
آماده درد زایمان، شروع روند زایمان و پاره شدن کیسه آب باشید تا در صورتی که با این اتفاق رو به رو شدید استرس نداشته باشید.
در صورت مشاهده ترشحات واژینال و یا خونریزی واژینال سریعا به پزشک خود خبر دهید.
از عوارض شایع و رایج هفته 38 بارداری مطلع باشید و در صورتی که علائم زایمان در هفته سی و هشتم را در خود مشاهده کردید سریعا به پزشک یا ماما خود خبر دهید تا در صورتی که شرایط زایمان طبیعی و یا سزارین در هفته سی و هشت بارداری را دارید، زایمان شما تا دیر نشده اتفاق بیفتد.