آیا ناتوانی جنسی باعث ایجاد ناباروری می گردد؟!

ارتباط میان ناتوانی جنسی و ناباروری متقابل است. به عبارت دیگر ناتوانی جنسی می تواند، ناباروری ایجاد کند و برعکس، ناباروری نیز می تواند عامل ایجاد اختلال جنسی باشد. 

گاهی ناتوانی جنسی قبل از ناباروری ایجاد می شود. در حقیقت بیشتر زوج ها به دنبال درمان ناباروری هستند و معمولا جهت درمان ناتوانی جنسی به پزشک مراجعه نمی کنند، حتی اگر روابط جنسی با همسر خود نداشته باشند. به هرحال اگر زوجین قصد بارداری دارند خصوصا در روزهای تخمک گذاری باید رابطه جنسی داشته باشند، ولی اگر به دلیل وجود اختلال جنسی، رابطه جنسی کمی داشته باشند، احتمالا روزهای تخمک گذاری را برای بارداری از دست می دهند و در نتیجه بارداری صورت نمی گیرد.

از سوی دیگر تشخیص علت ناباروری و استفاده از روش های کمک باروری از قبیل ای وی اف (IVF) و آی یو آی برای زوجین استرس‎زا است. این استرس و اضطراب که در نتیجه درمان ناباروری با روش های کمک باروری مانند ای وی اف (IVF) به وجود می آید، معمولا در روابط زوجین نیز اختلال ایجاد می کند. همچنین درمان ناموفق ناباروری نیز می تواند استرس و اثرات روانی ناباروری در زوجین را تشدید کند. تمام موارد گفته شده سبب مهار رضایت جنسی و بروز اختلال جنسی چه در زنان و چه در مردان می شود.

برخی مطالعات نشان داده اند که ناباروری بیشترین تاثیر را بر روی رابطه جنسی زنان در مقایسه با سایر عوامل استرس زا دارد. نکته قابل توجه این است که با گذر زمان، ناتوانی جنسی بهبود نمی یابد و در واقع می توان گفت که گذر زمان دشمن ناتوانی جنسی و ناباروری است، زیرا هرچه زمان بیشتری از اختلالات جنسی بگذرد، فشار روانی بر روی زوجین افزایش یافته و میل جنسی کم می شود که در نتیجه، این عوامل سبب ایجاد اختلال نعوظ و ناباروری مردان می شوند. این موارد همچنین ممکن است سبب ایجاد ناتوانی جنسی نیز گردند. در ادامه به بررسی علل ناتوانی جنسی در مردان و زنان می پردازیم. 

علل ناتوانی جنسی در مردان:

1) اختلال نعوظ: اختلال نعوظ یک ناتوانی جنسی رایج در مردان است. اختلال نعوظ عبارت است از ناتوانی مداوم مردان در حفظ نعوظ آلت تناسلی؛ بنابراین این مردان نمی توانند رابطه جنسی رضایت بخشی داشته باشند و در نتیجه اختلال نعوظ ممکن است سبب ناباروری مردان نیز شود. شیوع اختلال نعوظ با افزایش سن مردان بیشتر می شود. 

خطر ابتلا به بیماری قلبی در مردان مبتلا به اختلال نعوظ افزایش می یابد. عوامل متعددی از جمله بیماری دیابت، سیگار کشیدن، فشارخون بالا، افسردگی و بیماری قلبی برروی اختلال نعوظ تاثیر دارند. اختلال نعوظ به دو شکل جسمی و روانی وجو دارد. در موارد روانی اختلال نعوظ، خون رسانی به آلت تناسلی طبیعی است و مردان نعوظ هم دارند اما توان بارور سازی همسر خود را ندارند. اختلال نعوظ جسمی به علت کاهش خون رسانی به آلت تناسلی مردان ایجاد می شود، بنابراین مردان نمی توانند نعوظ داشته باشند و این عامل، باعث ناباروری مردان می شود. 

2) فشار روانی: مطالعات نشان داده است که زنان بیش از مردان علائم استرس حاصل از ناباروری را نشان می دهند. فشار روانی حاصل از ناباروری، لذت روابط جنسی را کاهش می دهد و عزت نفس زوجین را از بین می برد. داشتن تجربه یکIVF  ناموفق، باعث کاهش رضایتمندی زوجین می گردد. در بیشتر مواقع بعد از یک ای وی اف ناموفق، مردان به مشاوره نیاز دارند زیرا میزان ناتوانی جنسی در آنها افزایش می یابد.

3) اختلال انزال در مردان: یکی دیگر از علل ناباروری مردان اختلال انزال است. به عدم وجود مایع منی در هنگام انزال یا ارگاسم، "آسپرمی (Aspermia)" گفته می شود. آسپرمی ممکن است به دلیل عدم خروج مایع منی در اثر انزال عقب گرد باشد. 

در انزال عقب گرد مایع منی به جای وارد شدن به آلت تناسلی وارد مثانه می شود. یکی دیگر از علل اختلال انزال در مردان، انجام عمل جراحی غدد لنفاوی در اثر سرطان پروستات  است، به همین دلیل به این افراد توصیه می شود پیش از عمل جراحی سرطان پروستات، اسپرم خود را در بانک اسپرم فریز کنند تا در صورت تمایل به باروری بتوانند با استفاده از روش های کمک باروری مانند ای وی اف برای فرزند دار شدن اقدام کنند. 

دیگر علت کاهش مایع منی، انسداد مجرای انزالی است که با کمک عمل جراحی می توان این انسداد را اصطلاح کرد. آسیب لگنی، اعمال جراحی نخاعی، پروتز، دیابت، بیماری ام اس (MS) و بیماری پارکینسون از سایر علل عدم خروج مایع منی و اختلال انزال هستند. مردانی که دارای آسیب نخاعی هستند ممکن است اسپرمی، عدم انزال مایع منی یا انزال عقب گرد داشته باشند، همچنین این افراد توانایی ارگاسم نیز ندارند. درمان موفقیت آمیز برای این افراد شامل تحریک لرزشی آلت تناسلی مردان است، زیرا در این صورت این افراد می توانند هم انزال و هم ارگاسم داشته باشند.

یکی دیگر از موارد اختلال انزال در مردان، انزال زودرس است. انزال زودرس یکی از علل ناتوانی جنسی در مردان است. انزال زودرس در اثر عدم توانایی فرد در کنترل انزال ایجاد شده و در نتیجه می تواند عامل استرس در بیمار باشد. انزال زودرس به انزال کمتر از 3 دقیقه پس از ورود آلت تناسلی به واژن گفته می شود. میزان شیوع انزال زودرس در مردان 5 تا 20 درصد است. مهمترین علت انزال زودرس، افزایش حساسیت آلت تناسلی و افزایش حساسیت گیرنده 5-hydroxytryptamine می باشد. با این حال استرس، اضطراب و افسردگی نیز، انزال زودرس را تشدید می کنند. استفاده از داروهای موضعی که حاوی لیدوکایین هستند، می توانند برای درمان انزال زودرس مورد استفاده قرار گیرند. علاوه بر این، داروهای مهار کننده های بازجذب مجدد سرتونین از دیگر روش های درمان انزال زودرس هستند.

4) کاهش میل جنسی: اختلال در عملکرد هورمونی، بر روی رابطه جنسی موثر است و می تواند باعث کاهش میل جنسی گردد. کاهش میل جنسی یکی از علل ناباروری مردان است. کاهش آندروژن (هورمون های جنسی مردانه) می تواند در مردان ناتوانی جنسی ایجاد کند. دارو درمانی با تستوسترون در صورت نیاز و با تجویز پزشک یکی از روش های درمان کاهش میل جنسی در مردان است. 

علل ناتوانی جنسی در زنان:

ناتوانی جنسی در زنان به صورت عدم تمایل جنسی، عدم برانگیختگی جنسی، عدم توانایی در رسیدن به ارگاسم و درد در هنگام رابطه جنسی بروز می یابد. گاهی ترکیبی از موارد گفته شده ممکن است باعث ناباروری زنان گردد. از مهمترین دلایل ناتوانی جنسی در زنان می توان به عدم تمایل جنسی، اختلالات هیجانی، عدم ارگاسم، درد هنگام نزدیکی و واژینیسموس اشاره کرد که همگی می توانند از علل ناباروری زنان باشند. از آنجا که رابطه جنسی موثر می تواند احتمال باروری را افزایش دهد، بنابراین اختلالات جنسی بر زنان نابارور تاثیر بیشتری می گذارند. علت ناباروری زنان در این موارد، کاهش یا عدم داشتن رابطه جنسی است. ناتوانی جنسی در زنان معمولا در هنگام تشخیص و درمان ناباروری مشخص می شود و یا شدت می یابد. در واقع ناتوانی جنسی شریک خاموش ناباروری زنان است و از درمان موثر ناباروری جلوگیری می کند.

اختلال رفتار جنسی می تواند یکی از علل اصلی ناباروری باشد. به طور کلی زوجینی که ناباروری آنها در اثر اختلال جنسی است به جای درمان ناتوانی جنسی خود، به دنبال درمان ناباروری و استفاده از روش های کمک باروری از قبیل ای وی اف یا IUI هستند. گزارشات علمی بیانگر این نکته است که بسیاری از زنان نابارور از یکی از اختلالات مربوط به ناتوانی جنسی رنج می برند. عوامل متعدد جسمی و روانی می توانند بر روی ناتوانی جنسی تاثیر بگذارند. از جمله عوامل جسمی می توان به سن همسر، فعالیت های بدنی و BMI اشاره نمود. روابط عاطفی بین زوجین، احساس رضایتمندی جنسی، اعتماد به نفس، احساس جذابیت جنسی، تحصیلات خانم و همسرش، شغل، مدت زمان ازدواج، وضعیت اقتصادی و سو مصرف مواد مخدر از عوامل روانی موثر در ناتوانی جنسی در زنان هستند.

بسیاری از زوجین تصور می کنند که تنها هدف رابطه جنسی، بارداری است و بدون وقوع بارداری رابطه جنسی بی دلیل است. از آنجا که در برخی جوامع، زنان نابارور مورد پرسش واقع می شود، بنابراین ناباروری زنان تمام روابط زناشویی و رابطه جنسی زوجین را تحت تاثیر قرار می دهد. با شناسایی عوامل موثر بر اختلالات جنسی زنان و ناباروری آنها، می توان اقدامات لازم و کارآمد را انجام داد.

درمان ناباروری در اثر ناتوانی جنسی:

امروزه روش های متعددی برای درمان اختلالات جنسی در دسترس است که بیشتر این روش ها ساده و موثر هستند. زوجی که به دلیل اختلال جنسی نابارور هستند، ابتدا باید به مشاوره روانشناسی و مراکزی که ارائه دهنده انواع روش های کمک باروری هستند، مراجعه کنند. حمایت روانی زوجین نقش بسیار مهمی در روند درمان آنها دارد. آنها به دلیل عدم احساس اطمینان، ناتوانی در پیش بینی درمان، شکست درمان و عدم مدیریت استرس باید برای تلاش های بعدی و کسب نتیجه نهایی، تحت حمایت عاطفی قرار بگیرند.

زوجین می توانند از روش های کمک باروری مانند  IVF یا IUI استفاده کنند. انتخاب هر یک از این روش ها با توجه به شرایط زوجین و صلاحدید پزشک انجام می گیرد. درخواست کمک و مراجعه به پزشک ممکن است در مراحل اولیه درمان برای بیمار دشوار باشد، اما این تصمیم برای بیمار فرصتی را فراهم می نماید که عشق و قدرت باروری خود را افزایش دهد که این شگفت انگیزترین و با ارزش ترین نتیجه حاصل از درمان است.