مجله مام - به روزترین مقالات در حوزه باروری و درمان ناباروری
مشاهده فهرست مطالب

تاثیر آلودگی هوا بر باروری مردان
این مطلب از نظر علمی به تأیید دکتر احسان اطرج متخصص اورولوژی و فلوشیپ آندرولوژی، از پزشکان متخصص مرکز مام رسیده است.
آلودگی هوا عبارت است از آلودگی محیط داخلی یا خارجی توسط هر عامل شیمیایی، فیزیکی یا بیولوژیکی که ویژگیهای طبیعی جو را تغییر میدهد.
میزان بروز مشکل ناباروری در کشورهای صنعتی از ۷ تا ۸ درصد در سال ۱۹۶۰، به ۲۰ تا ۳۵ درصد افزایش یافته است. در طول ۵۰ سال گذشته، غلظت اسپرم در مردان از ۱۱۳ میلیون به ۶۱ میلیون در میلیلیتر کاهش یافته است که نشان دهنده کاهش تقریباً ۵۰ درصدی تعداد اسپرم طی این سالهاست.
شواهد همچنین نشان میدهد که کیفیت مایع منی نیز در دهههای گذشته به ویژه در ایالات متحده و اروپا رو به کاهش بوده است. این آمارها نقش داشتن عوامل خارجی از جمله آلودگی هوا به ویژه در افرادی که در ترافیک و خیابان یا مناطق صنعتی کار میکنند، بر بروز مشکل ناباروری را پررنگ میکند. سلولهای جنسی مردان نسبت به زنان در برابر آسیبهای محیطی، آسیبپذیرتر هستند؛ به همین دلیل در شهرهای بزرگ و صنعتی که انواع آلودگیها بهویژه آلودگی هوا وجود دارد، آمار ناباروری مردان رو به افزایش است.
آلایندههای موجود در هوا میتوانند علاوه بر آسیب رساندن به ریهها، بر باروری مردان نیز تأثیر بگذارند. محققان نمونههای اسپرم تعدادی از مردان ساکن لس آنجلس را تجزیه و تحلیل کردند. مقایسه نمونهها با شاخص آلودگی هوا محل زندگی هر فرد نشان داد که مردانی که در معرض سطوح بالایی از آلودگی هوا قرار دارند در مقایسه با افرادی که در منطقهای با آلودگی هوای کمتری زندگی میکنند، احتمال بیشتری برای داشتن اسپرم بیکیفیت دارند و هر چه میزان آلودگی هوا بیشتر باشد، تعداد اسپرم موجود در مایع منی نیز کمتر میشود. در پژوهش دیگری در سال ۱۳۹۶ در مورد تایید تاثیر آلودگی هوا بر کیفیت پارامترهای مایع انزالی مردان در منطقه صنعتی عسلویه انجام شد، نتایج بیانگر این بود که مردان ساکن عسلویه دارای غلظت اسپرم، حرکت کلی، حرکت پیشرونده و تعداد اسپرم زنده کمتری نسبت به مردان ساکن کنگان (منطقه کمتر آلوده) داشتند و قدرت باروری آنها تحت تاثیر قرار گرفته بود.
قدرت باروری برای بیمارانی که قصد باردار شدن دارند بسیار مهم است. البته متخصصین باروری مردان معتقدند که این کاهش اسپرم آنقدر قابل توجه نیست که باعث بروز مشکلات ناباروری شود.
آلودگی هوا بر کدام پارامترهای اسپرم تاثیر منفی میگذارد؟
مکانیسم بیولوژیک چگونگی تاثیر آلودگی هوا بر کیفیت اسپرم و قدرت باروری نامشخص است. مکانیسمهای احتمالی میتواند شامل موارد زیر باشد:
• ایجاد اختلال در DNA اسپرم؛
• ایجاد اختلال محور هیپوفیز هیپوتالاموس؛
• ایجاد اختلال اسپرمزایی در بیضه؛
• استرس اکسیداتیو.
از بین پارامترهای اسپرم واردی مانند غلظت، مورفولوژی، حجم مایع منی و تحرک اسپرمها بیشتر تحت تأثیر آلودگی هوا قرار میگیرند.
آلودگی ها و ناباروری مردان
آلودگی هوا معمولاً با افزایش محتوای مونوکسید کربن (CO)، دی اکسید نیتروژن (NO2)، دی اکسید گوگرد (SO2)، ازن و ذرات معلق همراه است که همه این مواد میتوانند به سلامت اسپرم آسیب برسانند. فلزات سنگین مانند کادمیوم، سرب و آرسنیک نیز میتوانند برای اسپرم خطرناک باشند.
تاثیر آلودگی هوا بر ناباروری مردان
آسیبی که این مواد به غدد درون ریز وارد میکنند و مشکل ناباروری که به دنبال آن پیش میآید، تأثیر قابل توجهی بر سلامت جسمی و روحی زوجین می گذارد. اختلالات غدد درونریز میتوانند هم بر محور هیپوتالاموس-هیپوفیز و هم بر اسپرم زایی بیضه تأثیر بگذارند و پتانسیل ایجاد تغییرات اسپرم را دارند. علاوه بر این، برخی از مطالعات نشان داده اند که سموم محیطی یکپارچگی DNA اسپرم را نیز تغییر خواهند داد.
نویسنده مقاله : هاجر خاچی شکری
منابع: