تغییرات جنین و مادر در هفته هفدهم بارداری

آنچه برای فرزند شما در هفته هفدهم بارداری اتفاق می افتد:

هفته ای دیگر گذشت و جنین شما اکنون در هفته ی 17 بارداری بوده بزرگ‌تر از قبل شده است. جنین در هفته هفدهم درست اندازه یک پیاز بزرگ شده و وزنی در حدود 155 گرم و قدی برابر با 7/12 سانتی‌متر دارد. اکنون ۸۹ گرم از وزن پیاز کوچولوی شما را آب و ۵ گرم آن را چربی تشکیل می‌دهد. احتمالاً وروجک شما در این هفته کمی چاق‌تر به نظر می‌رسد، زیرا در بدنش مقداری چربی زیر جلدی تشکیل شده که به گرم نگه‌داشتن او و سوخت و ساز بدنش کمک می‌کند. البته مقدار این چربی اندک بوده و احتمالاً هنوز هم رگ‌های خونی از ورای پوست او پیدا هستند. در هفته ی هفدهم بارداری یا بعد از آن علاوه بر موهای پوشاننده، لایه‌ی محافظتی دیگری نیز به نام «ورنیکس» که یک ماده‌ی چرب سفید رنگ است، بر روی پوست او ایجاد می‌شود.

در هفته 17 بارداری روند رشد و تکامل همانند هفته های گذشته ادامه می‌یابد. بندناف روز به روز محکم‌تر و ضخیم‌تر می‌شود تا بتواند پاسخگوی نیازهای جنین باشد. استخوان‌ها به سفت و سخت شدن خود ادامه می‌دهند. ریه‌های کوچک او همچنان در حال تکامل‌اند و تا هفته 35 بارداری برای رسیده شدن به وقت نیاز دارند. بخش مرکزی ریه‌ها شامل تراشه یا نای و برونش یا نایژه احتمالاً تا این هفته تشکیل شده‌اند. تقسیمات بعدی این درخت زندگی، برونشیول‌ها هستند و در انتهای مسیر خود به کیسه‌های هوایی (آلوئول) می‌رسند که البته این ساختارها هنوز به وجود نیامده‌اند. همچنین مغز جنین نظارت بر ضربان قلب را از هفته 17 بارداری آغاز نموده و آن را منظم می‌سازد.

جنین در هفته هفدهم کاملاً فعال است و مدام شیطنت می‌کند. اکنون زندگی جنینتان در رحم شما تا حدودی مانند فیلم‌های سینمایی اکشن شده است، زیرا مرتب در حال جوش و خروش بوده و مشت و لگدهایش را نثار دیواره‌ی رحمتان می‌کند. خصوصاً که به لطف گوش‌های تکامل یافته‌اش اکنون تمام صداهای اطراف را می‌شنود و حواسش به همه چیز هست. صداهای بلند، مانند زنگ در و یا صدای پارس کردن سگ می‌تواند به راحتی او را بترساند و منجر به لگد زدنش بشود. این لگدها به حدی غیرمنتظره‌اند که احتمالاً شما واکنش مناسب را فراموش می‌کنید و غافلگیر می‌شوید. البته همانگونه که قبلاً گفتیم اگر هنوز حرکات جنین در هفته هفدهم بارداری را حس نکرده‌اید نگران نباشید. ممکن است لازم باشد تا هفته 20 بارداری یا هفته 24 بارداری صبر کنید.

اگر مستأجر کوچک بدن شما یک پسر کوچولو باشد، بیضه‌های او در ته شکم شروع به رشد می‌کنند و معمولاً در حوالی زمان تولد به محل اصلی خود در کیسه‌ی بیضه می‌روند.

در بدن شما در طول این هفته چه تغییراتی اتفاق می افتد؟

شما در هفته‌ی 17 بارداری به سر می‌برید و احتمالاً در این زمان احساس راحتی بیشتری دارید و نشان داده‌اید که چقدر در تحمل علائم بارداری توانایی دارید.

شکم شما هفته به هفته بزرگ و بزرگ تر شده و وزنتان هم اضافه شده است. با بزرگ شدن شکم و آشکار شدن بارداری، گاهی ممکن است دوستان و آشنایان دوست داشته باشند به شکم شما دست بزنند و یا شکمتان را ببوسند، اگر از این کار ناراحت می‌شوید این موضوع را با آن‌ها در میان بگذارید. اگر دیگران بیش از حد در مورد بارداری شما و حتی جنسیت جنین سؤال می‌کنند و شما دوست ندارید به چنین سؤالاتی پاسخ دهید، می‌توانید بحث را عوض کنید، خود را بابت چنین احساساتی سرزنش نکنید. بعضی مادران دوست دارند که کانون توجه باشند و برخی نه، این موضوع کاملاً طبیعی است.

از حالا به بعد با اضافه وزنی که تجربه می‌کنید ‌کم کم ممکن است حفظ تعادل برای شما دشوارتر شود. بنابراین همانطور که قبلاً گفتیم لازم است کفش مناسب و با پاشنه‌ی کوتاه بپوشید.

جنین در هفته هفدهم رشد کرده و به تدریج شکل تخم‌ مرغ به خود می‌گیرد و در میان اعضای شکمی برای خود جا باز می‌کند. در هفته‌ ی هفدهم بارداری رحم حدوداً در 5 سانتی‌متری زیر ناف قابل لمس است. از این هفته به بعد و با رشد بیشتر رحم ممکن است گاهی دردی در پاهای شما ایجاد شود که به عنوان «درد عصبی سیاتیکی» شناخته شده و با پرهیز از ایستادن‌های طولانی‌ مدت تا حدودی قابل پیشگیری است.

در هفته‌ 17 بارداری ممکن است بعضی علائم هفته‌های قبل شامل گرفتگی و خونریزی از بینی، کمردرد، درد رباط گرد، وریدهای واریسی، خر و پف، نفخ، سوزش معده یا ریفلاکس، خونریزی از لثه و افزایش ترشحات واژینال را همچنان تجربه نمایید. علاوه بر این به دنبال افزایش حجم خون و همچنین سوخت و ساز بدن در این هفته‌ها، ممکن است احساس گرگرفتگی نموده و متوجه شوید که تعریق شما افزایش یافته است. با پوشیدن لباس مناسب با این مشکل مقابله کرده تا پس از تولد کوچولوی زیبایتان اوضاع بهبود یابد.

برخی خانم‌ها در زمان بارداری متوجه تغییرات در ناخن‌های خود می‌شوند. در برخی خانم‌ها ناخن‌ها محکم‌تر می‌شود و در برخی دیگر نرم و شکننده. علت آن مربوط به تغییرات هورمونی در بارداری بوده و اغلب پس از زایمان رفع می‌شود.

در پایان شاید برایتان جالب باشد بدانید راه رفتن شما در طول بارداری هفته به هفته برای جنین درون رحمتان اتفاقی خوشایند است، او در این شرایط لذت برده و به خواب می‌رود. درست به همین علت است که نوزاد تازه به دنیا آمده نیز در حال حرکت بهتر می‌خوابد، زیرا در داخل رحم حسابی به این شرایط عادت کرده است.

فعالیت‌های هفته هفدهم بارداری:

اگر شرایط شما اجازه می‌دهد، بهتر است در این هفته در جستجوی کلاس‌های آمادگی برای زایمان باشید. از پزشک یا مامای خود در این رابطه سؤال کنید، برخی بیمارستان‌ها این کلاس‌ها را برگزار کرده و در برخی مطب‌ها نیز به صورت خصوصی ارائه می‌شود. در این کلاس‌ها روند بارداری، تغییراتی که پیش می‌آید و همچنین تمرینات مربوط به زایمان را آموزش می‌دهند. علاوه بر آموختن نکاتی که برای شما و حتی همسرتان لازم و ضروری است، این کلاس‌ها موجب آشنایی شما با مادران دیگر شده تا از تجربه‌های آن‌ها استفاده نمایید.

نگران نباشید:

به تدریج و با افزایش وزن ممکن است ترک های پوستی به رنگ صورتی تیره و قرمز که ناشی از کشش پوست هستند در نواحی شکم، سینه، باسن و ران‌ها ایجاد شوند. اگر از دیدن ترک‌های بارداری غمگین شده‌اید، نگران نباشید. تقریباً 90 درصد خانم‌های باردار این ترک‌ها را تجربه می‌کنند. هر چند این ترک‌ها اجتناب‌ناپذیر هستند اما پس از تولد نوزاد دلبند شما کمرنگ‌تر می‌شوند و خطوط نازک نقره‌ای از آن‌ها باقی می‌ماند که به سختی دیده می‌شوند. افزایش وزن با سرعت آهسته‌تر، مرطوب نگه‌داشتن پوست با ماساژ مداوم با روغن‌های گیاهی خصوصاً روغن زیتون و ورزش ممکن است از احتمال ایجاد ترک‌ها بکاهد. علاوه بر این برخی خانم‌ها در بارداری متوجه ضایعات قرمز رنگ پوستی به نام «راش» می‌شوند که می‌تواند در اثر حساسیت‌های احتمالی ایجاد شده باشد. در صورت مشاهده‌ی چنین ضایعاتی نگران نشوید و با پزشک خود مشورت کنید.

بایدها:

• در دوران بارداری تمرین‌های کششی را آرام و کنترل‌شده انجام دهید و سعی کنید بیش از حد بدن خود را خم نکنید.

و نسبت به برنامه‌ی ورزشی خود پایبند باشید، زیرا یکی از ضمانت‌نامه‌های سلامت شما و دردادنه‌ی کوچکتان است. در یک دفترچه‌ی یادداشت برنامه‌های ورزشی خود و مدت ورزش روزانه‌ی خود را مرتباً یادداشت کنید و به پیشرفت‌های خود افتخار کنید. برای افزایش انگیزه‌ی خود می‌توانید برای رسیدن به اهداف خود جایزه تعیین کرده و به عنوان یک مادر نمونه به خودتان اهدا کنید.

• همانطور که گفتیم ممکن است در چشم‌هایتان احساس خشکی کنید و یا در صورتی که لنز تماسی استفاده می‌کنید ممکن است احساس کنید لنزها چشم‌هایتان را اذیت می‌کند. سعی کنید از آن‌ها در مدت زمان‌های کوتاه‌تری استفاده کنید و اگر مشکل شما ادامه یافت تا پس از زایمان کوچولوی وروجک‌تان استفاده از لنز را عقب بیندازید و از عینک استفاده کنید.

• در این هفته هم با تصمیم پزشک و در صورت لزوم می توانید غربالگری سه ماهه دوم بارداری را انجام دهید.

• خارش بدن خصوصاً شکم به دلیل کشیده شدن پوست بدن، تغییرات هورمونی و گرما در دوران بارداری و پس از گذشت هفته به هفته بارداری امری رایج است. اما اگر خارش شما بسیار شدید است ممکن است مربوط به عارضه‌ای جدی با نام «کلستاز بارداری» باشد. البته این عارضه نادر است و به میزان یک مورد در هر صد بارداری رخ می‌دهد. اما در صورت احساس خارش به پزشک مراجعه کنید تا این احتمال اندک نیز بررسی شود.

• با افزایش وزن، کفش‌های پاشنه بلند خود را کنار گذاشته و از کفش‌های پاشنه کوتاه استفاده کنید. یادتان باشد که شما محافظ شکم خود و بدن کوچولویتان هستید.

• هرچند شما 17 هفته‌ی بارداری را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اید، اما رژیم غذایی مناسب را فراموش نکنید. هنوز هم مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی برای شما اهمیت بسیار زیادی دارد. می‌توانید یک جدول ساده از گروه‌های مواد غذایی اصلی درست کنید و روی در یخچال بچسبانید. در پایان هر روز لیستی از موادی که در طی آن روز خورده‌اید تهیه کنید. سپس به عنوان میان‌وعده‌ی قبل از خواب سعی کنید مواد غذایی را از گروهی انتخاب نمایید که استفاده از آن را در طول روز فراموش کرده بودید. به عنوان مثال اگر مصرف مواد لبنی را فراموش کرده‌اید، ماست یا مقداری بستنی مصرف کنید.

• برای بهبود جذب آهن و همین‌طور تقویت سیستم ایمنی بدنتان، منابع غنی از ویتامین C مانند مرکبات و انگور را مصرف نمایید. استفاده از آب‌میوه‌ی تازه، میوه‌ی تازه یا خشک، سالاد میوه و کمپوت میوه‌ای که خودتان درست کرده‌اید، راه‌های مناسبی برای مصرف میوه‌ها هستند.

• در هنگام رانندگی کمربند خود را به گونه‌ای ببندید که یک قسمت آن از زیر شکم و بخش بالایی آن از بین سینه‌ها و از بالای شکمتان عبور کند. صندلی خود را به گونه‌ای تنظیم کنید که شکمتان به فرمان نزدیک نباشد و به آن نچسبد.

نبایدها:

• برای تقویت ناخن‌ها در بارداری از مواد تقویت‌کننده‌ی ناخن که دارای ماده ای به نام «دی بوتیل فتالیت» هستند، استفاده نکنید. تحقیقات انجام شده بر روی حیوانات نشان دهنده بروز برخی نقایص در جنین آن ها شده اند.

• درست است که ورزش برای شما بسیار خوب است، اما از تمرینات ورزشی‌ای که در طی آن لازم است به پشت دراز بکشید پرهیز کنید، چرا که با بزرگ‌تر شدن شکم، خوابیدن به پشت برای مادر باردار مناسب نبوده و بهتر است از انجام آن دوری کنید.

• اگر سردرد شدید و یا پیش‌رونده دارید ممکن است علامتی از فشار خون بالا باشد که بسیار مهم است، بنابراین به طور خودسرانه دارو مصرف نکرده و سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.

پیشنهاد ما به شما برای بهبود شرایط، در این دوران:

آگاهی و آموزش در مورد شیوه نگهداری از نوزاد برای شما بسیار مفید و آرامش‌بخش است. در این رابطه از پزشکتان کمک بگیرید تا راه‌های دستیابی به این اطلاعات را برای شما فراهم کند. بعضی کلاس‌ها در مورد بارداری و زایمان وجود دارد که شرکت در آن‌ها به خصوص برای خانم‌ها و آقایانی که اولین بار پدر و مادر شدن را تجربه می‌کنند بسیار مفید است. در این هفته از پزشک و اطرافیان خود اطلاعات لازم در این زمینه را کسب نمایید.