ناباروری به دلیل ابتلا به بیماری‌های خاص

بیماری‌‌‌هایی مانند بیماری سلیاک (celiac) که مرتبط با شکم است، سندرم کوشینگ (Cushing)، بیماری سلول داسی‌شکل، بیماری کلیوی یا دیابت که در به تأخیر انداختن بلوغ یا عدم قاعدگی غیرطبیعی (amenorrhea) دخالت دارند می­‌توانند بر ناباروری زنان اثر بگذارند. بیماری­‌‌های شایع دیگر که باعث ناباروری می‌شوند عبارتند از:

تاثیر اندومتریوز بر ناباروری زنان

اندومتریوز (Endometriosis) زمانی ایجاد می‌شود که بافت داخلی رحم در جایی بیرون از رحم رشد کند. لگن شایع‌ترین محل بروز اندومتریوز است. این بیماری اغلب ارثی و پیش‌رونده است. بافت اندومتریال رحم در داخل و خارج رحم به یک شکل به چرخه­‌‌های قاعدگی پاسخ ‌‌می‌دهد؛ یعنی متورم و ضخیم شده و بعد ریزش می­‌کند تا چرخه‌ی بعدی شروع شود. برخلاف خون قاعدگی که از طریق رحم خارج می‌­شود، خونریزی در بافت اندومتریال داخل شکم جایی برای خارج شدن ندارد و باعث بروز التهاب در این نواحی که خون جمع شده می‌شود. بافت اندومتر رحم می‌­تواند در تمام بافت‌‌‌های بدن به جز طحال رشد کند ولی رایج‌ترین محل رشد آن، لگن است که در این قسمت، تخمدان‌ها نیز بیشتر گرفتار اندومتریوز می‌شوند. این بیماری معمولاً در عملکرد تخمدان‌­ها، رحم و لوله­‌‌های فالوپ اثر می­‌گذارد و با بستن لوله­‌های فالوپ در عمل تخمک‌گذاری اختلال ایجاد می‌کند. بسته به وخامت بیماری، اندومتریوز با جراحی، دارو یا هردو درمان می­‌شود. 

فیبروئید

فیبروم ها (Uterine fibroids, uterine leiomyoma, myoma, fibromyoma, fibroleiomyoma) رشد خوش‌خیم دیواره ماهیچه‌ای رحم هستند. رشدی که میتواند از سایز کوچک تا بزرگ را در برگیرد. رشد ممکن است محدود به دیواره‌ی رحم باشد یا فراتر رود. فیبروئید ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد مگر اینکه به اندازه‌ی کافی رشد کند و در سایر اندام‌ها درد ایجاد کند یا شکل شکم را تغییر دهد. در زنان بین سنین 30 تا 45 سال رایج است. فیبروئید بزرگ ممکن است حفره‌ی رحم را باریک کند و منجر به سقط یا ناباروری شود. فیبروئید در صورتی که درون رحم رشد کند باعث ناباروری میشود زیرا محیط درون رحم به نحوی تغییر می‌کند که با لانه‌گزینی تداخل ایجاد می‌کند و سقط اتفاق می‌افتد. فیبروئید تمایل به رشد در طی بارداری دارد و ممکن است با وارد کردن فشار به جنین، باعث تغییر شکل دست و پای کودک شود.

سرطان و درمان‌های آن

سرطان­‌‌های خاص به خصوص سرطان­‌‌های مربوط به اندام­‌‌های تولیدمثلی زنان به میزان شدیدی در بارداری زنان اختلال ایجاد می‌کند. شیمی‌‌درمانی و اشعه‌درمانی بر توانایی تولید مثلی زنان اثر می‌­گذارد.