انواع توده پستان

توده ها‌ی سینه از شایع‌ترین شکایات و نگرانی‌های زنان است. توده سینه یک تورم موضعی است که به صورت متفاوت از بافت اطراف خود احساس می‌شود. درد سینه، ترشحات نوک سینه یا تغییرات پوست علائمی هستند که ممکن است همراه با توده سینه مشاهده گردند. توده و کیست های سینه به دو دسته خوش خیم و بدخیم تقسیم می شوند. که در ادامه به توضیح این توده ها پرداخته‌ایم.

تشخیص توده‌ های سینه برای اولین بار معمولاً با معاینه پستان اتفاق می‌افتد. همواره به تمامی بانوان توصیه می‌شود هر ماه پس از اتمام پریود سینه‌های خود را معاینه کنند در صورت وجود توده در بافت سینه، به وسیله تصویربرداری یا نمونه ‌برداری شناسایی نوع توده صورت می‌گیرد. همچنین در مورد درمان کیست سینه می‌توان گفت که بعضی از توده‌ ها ممکن است بدون درمان و خود به خود برطرف شوند، اما برخی نیاز به درمان، حتی درمان به وسیله جراحی دارند.

کیست پستان

کیست‌ پستان، کیسه‌ای است که دیواره ظریفی دارد و درون آن پر از مایع است. کیست ‌های پستان بسیار شایع هستند و معمولاُ به صورت توده صاف و انعطاف پذیر زیر پوست احساس می‌شوند. در هنگام لمس، دارای حدود مشخص و به صورت متحرک هستند و می‌توانند دردناک یا بدون درد باشند. همچنین می‌توانند در یک یا هر دو پستان وجود داشته باشند. کیست سینه در زنان بالای ۵۰ سال به ندرت ایجاد می‌شود اما اگر این زنان پس از یائسگی در حال انجام هورمون درمانی باشند، احتمال ایجاد کیست وجود دارد.

اغلب کیست ‌ها طی سیکل قاعدگی دچار تغییراتی می‌شوند. تشخیص کیست از توده‌ی توپر پستان به وسیله بیوپسی صورت می‌گیرد. برای کاهش درد کیست‌‌های دردناک یا کیست‌هایی که علائم معمول را ندارند، تخیله صورت می‌گیرد. چهار تا شش هفته پس از تخلیه‌ی کامل کیست جهت بررسی عود یا عدم عود کیست، لازم است معاینه پستان‌ مجدداً صورت گیرد. در صورت توپر بودن کل بافت کیست و یا قسمتی از آن، اقدام بعدی نمونه برداری است. کیست های پستان کاملاً خوش‌خیم هستند اما گاهی دارای علائم مشترک با سرطان پستان هستند که تشخیص آن با پزشک متخصص است.

لازم به ذکر است قبل از عادت ماهانه، اندازه‌ی کیست و همچنین میزان حساسیت پستان افزایش می‌یابد و معمولا اندازه‌ی کیست سینه و سایر علائم، بعد از پریود کاهش می‌یابد.

تغييرات فيبروكيستیک

شایع‌ترین توده خوش خیم در پستان، تغییرات فیبروکیستیک سینه است. بیماری فیبروکیستیک پستان بسیار رایج است، به گونه‌ای که بیش از نیمی از زنان در طول زندگی، تغییرات فیبروکیستیک پستان را تجربه می‌کنند. به همین دلیل اصطلاح "بیماری فیبروکیستیک پستان" مورد استفاده قرار نمی‌گیردو در واقع فیبروکیستیک پستان یک تغییر طبیعی هورمونی محسوب می‌شود.

اگرچه بسیاری از خانم ‌هایی که دارای فیبروکیستیک سینه هستند علائم خاصی ندارند اما برخی، درد پستان و حساسیت به لمس (خصوصا در ناحیه فوقانی و خارجی سینه) را تجربه می‌کنند. علائم فیبروکیستیک پستان درست پیش از عادت ماهانه به بیشترین میزان خود می‌رسد و بسیار برای فرد آزار دهنده است.

تغییرات فیبروکیستیک سینه، بیشتر در زنان ۲۰ تا ۵۰ ساله رخ می‌دهد و زنان یائسه به ندرت تغییرات فیبروکیستیک پستان را تجربه می‌کنند، مگر اینکه تحت هورمون‌ درمانی باشند. در مقاله تغییرات فیبروکیستیک سینه به طور کامل این توده خوش خیم را توضیح داده‌ایم.

توده فيبروآدنوم

توده فیبروآدنوم دومین گروه توده خوش ‌خیم پستان است و معمولاُ مستعد ابتلا به سرطان پستان نیست. فیبروآدنوم‌‌ها توده‌های غیرسرطانی پستان هستند که بیشتر در زنان بین سنین ۱۵ تا ۳۵ سال به وجود می‌آیند و معمولا پس از یائسگی، شدتشان کاهش می‌یابد.

یک توده فیبروآدنوم ممکن است به صورت یک توده صاف و انعطاف پذیر و یا توده‌ای سفت مانند یک سنگ مرمر گرد و صاف در پستان احساس شود که به هنگام معاینه پستان به راحتی در زیر پوست حرکت می‌کند و معمولاً بدون درد است. توده فیبروآدنوم در اندازه متفاوت است و می‌تواند به خودی خود بزرگ یا کوچک شود. در مقاله فیبروآدنوم راجع به این توده توضیحات بیشتر ارائه کرده‌ایم.

لیپوم و نکروز چربی

توده چربی در سینه معمولاً به دو شکل لیپوم یا نکروز چربی دیده می‌شود. لیپوم یک تومور خوش‌خیم متشکل از سلول‌های چربی بالغ است که معمولاً نرم، متحرک، و بدون درد بوده و رشد آهسته‌ای دارد. این ضایعه اغلب نیازی به درمان ندارد، مگر اینکه باعث ناراحتی شود. در مقابل، نکروز چربی زمانی رخ می‌دهد که بافت چربی پستان به دلیل ضربه یا کاهش خون‌رسانی دچار مرگ سلولی شود. این وضعیت می‌تواند یک توده سفت، نامنظم و گاهی دردناک ایجاد کند که در ماموگرافی یا سونوگرافی ممکن است شبیه به ضایعات بدخیم به نظر برسد. در چنین مواردی، ممکن است برای تشخیص و ارزیابی بیشتر، نمونه‌ برداری بافتی انجام شود. این توده ممکن است باعث کشیدگی پوست شود و بیشتر در نواحی مرکزی پستان دیده می‌شود.

هر دو نوع توده چربی خوش‌خیم هستند، اما ارزیابی بالینی و تصویربرداری پزشکی برای افتراق آن‌ ها از ضایعات مشکوک ضروری است.

پاپیلومای داخل مجرایی پستان

این نوع توده، یک تومور خوش‌خیم است که در داخل مجاری شیری پستان رشد می‌کند و معمولاً به شکل برجستگی‌های کوچک و انگشت ‌مانند ظاهر می‌شود. این ضایعه می‌تواند منفرد (در نزدیکی نوک پستان) یا چندگانه (در بخش‌های عمقی‌تر مجاری شیری) باشد. پاپیلومای منفرد اغلب در زنان ۴۰ تا ۵۰ ساله دیده می‌شود و ممکن است با ترشح خونی یا شفاف از نوک پستان همراه باشد، درحالی‌که پاپیلومای چندگانه معمولاً در زنان جوان‌تر رخ داده و احتمال تغییرات پیش‌ سرطانی بیشتری دارد. اگرچه این ضایعه به‌طور کلی خوش‌خیم است، اما برخی از آن‌ها ممکن است حاوی سلول‌های آتیپیک باشند که خطر تبدیل به سرطان را اندکی افزایش می‌دهد. 

تشخیص معمولاً با سونوگرافی و ماموگرافی انجام می‌ شود و در موارد مشکوک، بیوپسی برای بررسی بافتی لازم است. درمان شامل برداشت جراحی مجرای درگیر در موارد علامت‌دار یا مشکوک به تغییرات پیش‌سرطانی است، اما در موارد بدون علامت و غیرمشکوک، نظارت دوره‌ای ممکن است کافی باشد.

گالاکتوسل

گالاکتوسل یک کیست خوش‌خیم پر از شیر است که معمولاً در دوران شیردهی یا مدت کوتاهی پس از قطع شیردهی ایجاد می‌شود. این توده به دلیل انسداد مجاری شیری و تجمع شیر در داخل آن‌ها به وجود می‌آید و اغلب در قسمت‌های بالایی یا مرکزی پستان دیده می‌شود. گالاکتوسل‌ها معمولاً بدون درد، نرم و متحرک هستند، اما در برخی موارد ممکن است باعث ناراحتی شوند. برخلاف عفونت‌های پستان، این کیست‌ها معمولاً التهاب و علائم سیستمیک مانند تب ندارند. تشخیص گالاکتوسل از طریق سونوگرافی انجام می‌شود که آن را به‌عنوان یک توده پر از مایع با دیواره نازک نشان می‌دهد. در مواردی که تشخیص قطعی نباشد، آسپیراسیون توده (تخلیه با سوزن ظریف - FNA) انجام می‌شود که مایع شیری رنگ از آن خارج می‌شود و به تأیید تشخیص کمک می‌کند. گالاکتوسل‌ها معمولاً خودبه‌خود برطرف می‌شوند، اما در موارد بزرگ یا ناراحت‌کننده، تخلیه با سوزن یا جراحی محدود ممکن است لازم باشد.

توده‌ هاي بدخيم پستان

توده های بدخیم سینه، اغلب به صورت توده‌ی سفت با شکل نامنظم احساس می‌شود و ممکن است به بافت اطراف خود یا پوست چسبیده باشد.

سرطان پستان به ندرت دردناک است و می‌تواند در هر جایی از پستان و یا حتی نوک پستان به وجود آید. متاسفانه توده‌هاي بدخیم در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، بی‌وقفه رشد کرده، به بافت اطراف و حتی به نقاط دوردست گسترش می یابند و در صورت عدم درمان می‌توانند منجر به مرگ شوند. این توده‌ها ناشی از رشد غیرقابل‌کنترل سلول‌های سرطانی هستند و نیاز به بررسی دقیق دارند در ادامه به برخی از توده های سرطانی سینه پرداخته‌ایم:

• کارسینوم داکتال درجا (DCIS): توده سرطانی غیرتهاجمی که در داخل مجاری شیری رشد می‌کند و در مراحل اولیه محدود به همان ناحیه است.
•  کارسینوم لوبولار درجا (LCIS): یک ضایعه پیش‌سرطانی در لوبول‌های پستان که احتمال تبدیل به سرطان تهاجمی را افزایش می‌دهد.
• کارسینوم داکتال تهاجمی (IDC): شایع‌ترین نوع سرطان پستان که از مجاری شیری منشا می‌گیرد و قابلیت انتشار به بافت‌های اطراف دارد.
•  کارسینوم لوبولار تهاجمی (ILC): نوعی سرطان که از لوبول‌های پستان منشا گرفته و می‌تواند به مناطق دیگر بدن گسترش یابد.
•  تومور فیلودس: توموری که می‌تواند خوش‌خیم، بینابینی یا بدخیم باشد و معمولاً رشد سریعی دارد.
•  سرطان التهابی پستان (IBC): نوعی نادر اما تهاجمی از سرطان که باعث قرمزی، تورم و سفتی پوست پستان می‌شود.

عوامل خطر ابتلا به کنسر سینه

چاقی و اضافه وزن، شروع اولین پریود در سنین قبل از 12 سالگی، تولد اولین فرزند در سنین بالای 30 سال، باردار نشدن در تمام طول عمر، استفاده از داروهای هورمونی به هر دلیلی در سنین باروری و یا بعد از یائسگی و همچنین نوشیدن الکل، احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهد.

سابقه خانوادگی سرطان پستان مانند ابتلای مادر و یا خواهر عوامل افزایش احتمال ابتلا به سرطان پستان محسوب می‌گردد. همچنین افزایش سن، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد.

درمان

با توجه به نوع توده‌ای که در سینه ایجاد شده است پزشک روند درمان را برای شما مشخص می کند. درمان توده های سینه از جراحی و پرتو درمانی تا درمان انتظاری و مراقبت و اصلاح سبک زندگی متغیر است و نوع توده تعیین کننده این روند درمان است.

برای کنترل رشد توده های سینه، داشتن رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، میوه‌ها، فیبر و چربی‌های سالم (مانند روغن زیتون و ماهی‌های چرب) و کاهش مصرف چربی‌های اشباع و مواد غذایی فرآوری ‌شده می‌تواند به تعادل هورمونی و کاهش التهاب کمک کند علاوه بر این، برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف بیش از حد کافئین و الکل ممکن است با افزایش حساسیت پستان همراه باشد و بهتر است مصرف این مواد کاهش یابد.

علاوه بر رژیم غذایی، مدیریت استرس و فعالیت بدنی منظم نیز در بهبود وضعیت بیماران نقش دارد. ورزش منظم، به‌ویژه فعالیت‌های هوازی مانند پیاده‌روی، دویدن یا یوگا، می‌تواند سطح استروژن را تنظیم کرده و ریسک رشد بیشتر توده های وابسته به هورمون را کاهش دهد

همچنین، مدیریت استرس از طریق تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفسی می‌تواند بر تعادل هورمونی تأثیر مثبت بگذارد دهد. تغییر سبک زندگی به همراه پیگیری منظم پزشکی، می‌تواند به بیماران کمک کند تا این وضعیت را بهتر کنترل کرده و از رشد احتمالی ضایعات جلوگیری کنند.

بنابراین مراقبت از سینه ها از جمله مهمترین اموری است که بانوان سنین باروری باید به آن توجه کنند. خودآزمایی سینه ها و انجام چکاپ با ماموگرافی از 40 سالگی به بعد از ضروریات مراقبت از سینه هاست. در صورت لمس توده ای در سینه خود آرامشتان را حقظ کرده و به پزشک مراجعه کنید تا با بررسی‌های بیشتر از جمله ماموگرافی و سونوگرافی نوع توده شناسایی شده و درمان لازم آغاز شود.