فیبروکیستیک سینه چیست؟

فیبروکیستیک شدن بافت پستان‌ها مسئله‌ی غیرمعمولی نیست و بیش از نیمی از زنان در مقطعی از زندگی خود آن را تجربه می‎کنند. پستان فیبروکیستیک بیماری محسوب نمی‎شود و فقط یک تغییر فیزیولوژیک است که در نتیجه نوسانات هورمونی ایجاد می‌شود. اگرچه تغییرات فیبروکیستیک سینه معمولا مشکل جدی محسوب نمی‌شود و در اکثر موارد نیازی به درمان پستان فیبروکیستیک نیست، اما در شرایطی که شما نسبت به سلامت بافت پستان خود نگران هستید، شناختن دلیل این سندرم به شما کمک خواهد کرد تا بیش‌تر آماده مواجهه با آن باشید و بهتر بتوانید با آن کنار بیایید. 
فیبروکیستیک سینه یک وضعیت خوش‌خیم و غیرسرطانی است که در آن سینه‌ها حالت برآمده پیدا می‌کنند، سفت می‌شوند و ممکن است با درد در پستان یا احساس درد و ناراحتی زیر بغل همراه باشد. 
هورمون‌های زنانه در طی سیکل ماهانه کم و زیاد می‌شوند و هورمون استروژن سبب رشد مجاری پستان شده و پروژسترون سبب تولید غدد ترشح شیر می‎گردد. هر دو این تغییرات می‌تواند دلیل درد و حساسیت بافت پستان و بدتر شدن وضعیت فیبروکیستیک شود. هنگامی که بافت سینه فیبروکیستیک زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود، اجزا زیر دیده می‎شوند: 
• کیسه‎ های گرد یا بیضی شکل پر از مایع (کیست)؛
• برجسته شدن بافت فیبری اسکار مانند؛
• رشد بیش از حد سلول‏های پوشاننده مجاری شیر یا بافت‎های تولید کننده شیر (لوبول) پستان؛
• بزرگ شدن لوبول های سینه.
به صورت کلی وجود توده‌های خوش‌خیم در سینه و یا فیبروکیستیک شدن بافت پستان مسئله خطرناکی نیست اما ممکن است برای برخی از زنان آزاردهنده و ناراحت کننده باشد.
تغییرات فیبروکیستیک سینه اغلب بین ۳۰ تا ۵۰ سالگی رخ می‎دهد. این تغییرات به ندرت پس از یائسگی اتفاق می‌افتند، مگر اینکه از داروهای جایگزین هورمونی مانند استروژن یا پروژسترون استفاده شود.   

علائم فیبروکیستیک پستان

تغییرات فیبروکیستیک پستان همیشه باعث ایجاد علائم نمی‌شوند. برخی افراد از درد در سینه، ترشح نوک سینه، حساسیت و برآمدگی سینه‌های خود شکایت می‎کنند اما شایع ترین علامت آن ماستالژی یا درد دور هردو پستان است. 
تغییرات فیبروکیستیک پستان معمولا در طی سیکل قاعدگی به علت نوسانات هورمونی تغییر سایز می‎دهند و یا حتی ممکن است بطور موقت ناپدید شوند. در اکثر خانم‎ها به علت بزرگ شدن کیست‌ها در دوران قبل از خونریزی قاعدگی (در اثر تغییرات هورمونی)، احساس درد و تورم سینه‌ها شدید‎تر می‎شود.  
علائم و نشانه های فیبروکیستیک پستان شامل موارد زیر است: 
• وجود نواحی ضخیم در پستان و یا احساس توده و کیست سینه؛
• احساس تورم؛
• درد در سینه (معمولا در قسمت بیرونی و بالایی سینه، نزدیک زیر بغل)؛
• ترشح نوک سینه؛
• تغییرات سینه که در هر دو سینه مشابه است.

علت ایجاد توده در سینه

علت دقیق تغییرات فیبروکیستیک سینه مشخص نیست اما شواهد نشان می‎دهد که هورمون‌های جنسی به ‌ویژه استروژن در ایجاد آن نقش دارند. بافت پستان در پاسخ به هورمون‎های ساخته شده توسط تخمدان‏ها تغییر می‎کند. در بعضی شرایط تغییرات واضح‌تری در پاسخ به این هورمون‎ها در بافت پستان ایجاد می‌شود که منجر به تغییرات فیبروکیستیک پستان، تورم و درد در سینه می‌شود. 

توده پستان چه زمانی خطرناک است؟

ممکن است این سوال برای شما مطرح باشد که آیا فیبروکیستیک به سرطان تبدیل می‎شود؟ خوشبختانه داشتن سینه ‏های فیبروکیستیک خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمی‏دهد و چیزی به عنوان فیبروکیستیک بدخیم وجود ندارد. اما تغییرات سینه‌ها می‌تواند تشخیص توده‌های سرطانی را در طول معاینه پستان و ماموگرافی برای شما یا پزشکتان دشوارتر کند. مهم است که با ظاهر و احساس طبیعی سینه های خود آشنا باشید تا متوجه شوید که چه زمانی تغییراتی وجود دارد یا چیزی درست به نظر نمی‎رسد. هرگونه تغییر جدید پستان را احساس کردید به پزشک خود گزارش دهید، حتی اگر در ماموگرافی‏تان طبیعی بوده باشد.

کیست سینه چه زمانی ممکن است بدخیم شوند؟

کیست سینه، کیسه‌هایی پر از مایع در داخل پستان هستند. کیست‌های سینه معمولاً غیرسرطانی و خوش‌خیم هستند و نیازی به درمان و یا دارو برای فیبروکیستیک سینه ندارند، مگر اینکه کیست بزرگ، دردناک و آزاردهنده باشد.  

تشخیص فیبروکیستیک سینه

قدم اول در تشخیص فیبروکیستیک سینه، بررسی علائم مثل وجود ترشح نوک سینه و معاینه کیست سینه و غدد لنفاوی زیر بغل و گردن می‌باشد. 
اگر معاینه پستان (همراه با بررسی سابقه پزشکی و شرایط بالینی) نشان دهد که تغییرات طبیعی پستان دارید، نیازی به بررسی‎های بیش‎تر نیست. اما اگر پزشک یک توده یا بافت مشکوک در معاینه پیدا کند، ممکن است لازم باشد چند هفته بعد، پس از پریود، برای معاینه بالینی پستان دوباره مراجعه کنید. اگر تغییرات ادامه پیدا کند یا معاینه پستان نگران کننده باشد، ممکن است به بررسی‎های بیش‎تری مانند ماموگرافی تشخیصی یا سونوگرافی نیاز داشته باشید. 
فیبروکیستیک در سونوگرافی قابل تشخیص است. سونوگرافی از امواج صوتی برای تولید تصاویری از بافت سینه‌ها استفاده می‌کند و اغلب همراه با ماموگرافی انجام می‌شود.
سونوگرافی برای ارزیابی بافت متراکم سینه برای زنانی که سن آن ها کمتر از 40 سال، روش بهتری می باشد. سونوگرافی همچنین می‎تواند به پزشک کمک کند تا کیست های پر از مایع و توده ‎های جامد را از هم تشخیص دهد. اگر پزشک شما نگران ظاهر کیست یا سایر یافته ها در سینه شما باشد، ممکن است برای بررسی سرطانی بودن آن بیوپسی را تجویز کند. 

درمان پستان فیبروکیستیک 

اکثر زنان مبتلا به تغییرات فیبروکیستیک پستان به درمان تهاجمی نیازی ندارند و درمان‌های خانگی معمولاً برای تسکین درد و ناراحتی کافی است.
مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن و استامینوفن معمولاً می‌توانند به طور موثری هر گونه درد و ناراحتی را تسکین دهند. همچنین می‌توانید برای کاهش درد و حساسیت سینه، از یک سوتین مناسب و حمایت کننده استفاده کنید.
برخی از زنان متوجه می‎شوند که استفاده از کمپرس گرم یا سرد می‎تواند علائم آن‌ها را تسکین می‎دهد و به درمان فیبروکیستیک کمک کند. سعی کنید یک پارچه گرم یا یخ پیچیده شده در یک پارچه را روی سینه‌های خود قرار دهید تا ببینید کدام یک برای شما بهتر است.
طبق مطالعه‌ای که در سال 2018 در تایوان انجام شد، ورزش می‌تواند به کاهش چربی بدن کمک کند و علائم فیبروکیستیک سینه را کم کند. 

تغذیه در فیبروکیستیک

داشتن رژیم غذایی مناسب به منظور بهبود و درمان پستان فیبروکیستیک نیست، بلکه مصرف برخی مواد غذایی کمک می نمایید تا علائم بیماری کاهش یابد. شواهد نشان می‎دهد که برخی از افراد با که محدود کردن مصرف کافئین، داشتن رژیم غذایی کم‌چرب و یا مصرف مکمل‌های حاوی اسید‎های چرب ضروری مثل امگا 3، علائم کمتری را تجربه می‎کنند. با این حال، هیچ مطالعه کنترل‌شده‌ای وجود ندارد که نشان دهد تغییر رژیم غذایی در تسکین علائم مؤثر است.
مواد غذایی همچون قهوه، چای پر رنگ، نوشابه‌های سیاه، نمک و ادویه زیاد، گوجه فرنگی، ریواس، چربی‌های اشباع شده همچون کره، خامه، آجیل، سوسیس و کالباس، کلم و کرفس معمولا درد در ناحیه سینه را افزایش می دهد.

تاثیر ویتامین E بر فیبروکیستیک سینه

دارو برای فیبروکیستیک وجود نداره اما ویتامین E یکی از رایج‌ترین مکمل‌هایی است که برای درمان فیبروکیستیک سینه مورد استفاده قرار می‎گیرد. از آنجایی که این ویتامین دارای عوارض جانبی کمتری در مقایسه با درمان‌های هورمونی است، مصرف ویتامین E معمولا به عنوان یک راه بی‎خطر برای کاهش علائم و درمان فیبروکیستیک پستان به شمار می‎رود. ویتامین E برای عملکرد صحیح هورمون ها در سطح سلولی و حفظ نسبت صحیح استروژن به پروژسترون ضروری است. 

پیشگیری از فیبروکیستیک سینه

راهی برای پیشگیری از تغییرات فیبروسیست پستانی وجود ندارد. چرا که نمی‌شود از تغییرات هورمونی یا افزایش سن جلوگیری کرد.

تفاوت کیست سینه و توده سینه چیست؟

کیست سینه به توده‎های خوش‎خیمی گفته می‎شود که در بافت سینه ایجاد می‎گردد. این کیست ها در دو دسته کلی ساده و پیچیده تقسیم بندی می‎شوند. یک کیست ساده با تجمع مایع در درون خود حجیم و از زیر پوست قابل لمس می شود. نرم بودن کیست ساده ممکن است بتواند به عنوان یک تفاوت کیست با سرطان سینه یا توده‎ های مثل فیبرو آدنوما سینه در نظر گرفته شود. یک کیست پیچیده نیز ممکن است ترکیبی از مواد مایع و جامد را در درون خود جای داده باشد. برای بررسی خوش خیمی یا بدخیمی یک کیست، گاهی لازم است از محتویات آن نمونه برداری انجام شود که به آن بیوپسی پستان می‌گویند.

تفاوت کیست و فیبروکیستیک

معمولاً تشخیص نوع کیست ‌سینه برای بیماران ممکن نیست و پزشکان با بررسی وضعیت بالینی، معاینات، روش‌های تصویربرداری و بررسی بافت‌های استخراج شده از کیست به یک نتیجه‌ی کلی در مورد نوع آن خواهند رسید. انواع مختلفی از کیست‌های غیرسرطانی و توده‌های خوش‌خیم در سینه قابل مشاهده‌اند که فیبروستیک سینه متداول‌ترین و کم‌خطرترین آن‌ها است. 

تغییر فیبروکیستیک سینه در شیردهی

شاید این سوال برای شما هم ایجاد شده باشد که آیا بین تغییرات فیبروکیستیک سینه و شیردهی ارتباطی وجود دارد و یا آیا تغییرات فیبروکیستیک سینه مانع شیردهی می‌شود؟ پاسخ به این سوال خوشبختانه خیر می‌باشد. اگرچه ممکن است به ندرت وجود کیست‌های بزرگ در نوک سینه مانع جریان شیر شود، اما به طور کلی سینه فیبروکیستیک مانعی برای شیردهی نیست. شواهد و تحقیقات انجام شده ارتباطی را بین شیردهی و تغییرات فیبروکیستیک پستان نشان نمی‌دهد.