این مطلب از نظر علمی به تأیید دکتر فاطمه فرج زاده فلوشیپ ناباروری و IVF، از پزشکان متخصص مرکز مام رسیده است.

دفع پروتئین در ادرار به چه معناست؟

افراد مبتلا به دفع پروتئین، مقادیر زیادی پروتئین در ادرار خود دارند. دفع پروتئین در ادرار اغلب نشانه بیماری کلیوی است. کلیه ها دارای فیلترهایی هستند که معمولاً اجازه نمی دهند مقدار زیادی پروتئین از بدن دفع شود اما هنگامی که بیماری کلیوی به آن ها آسیب می رساند، ممکن است پروتئین هایی مانند آلبومین از خون به داخل ادرار نشت کند که این اختلال از طریق آزمایش ادرار مشخص می شود. به دفع پروتئین در ادرار، پروتئینوری گفته می شود.
علاوه بر اختلال عملکرد کلیه که سبب دفع پروتئین در ادرار می شود استرس روحی یا جسمی مثل ورزش شدید، کم آبی بدن، تب، قرار گرفتن در معرض گرمای شدید و سایر علل نیز سبب بروز پروتئینوری خواهند شد.
 

علائم دفع پروتئین در ادرار چیست؟

اغلب افراد مبتلا به پروتئینوری علائم خاصی را تجربه نمی کنند؛ به خصوص اگر این اختلال به تازگی ایجاد شده باشد. با این حال، اگر پروتئینوری پیشرفته باشد، علائم دفع پروتئین می تواند شامل موارد زیر باشد:
•    تکرر ادرار در بارداری؛
•    تنگی نفس در بارداری؛
•    خستگی؛
•    تهوع و استفراغ؛
•    تورم در صورت، شکم، پا و یا مچ پا؛
•    کمبود اشتها؛
•    گرفتگی عضلات در شب؛
•    پف دور چشم به خصوص در صبح؛
•    ادرار کف آلود یا حباب دار؛
•    احساس سوزش حین دفع ادرار.
علائم فوق از نشانه های قطعی دفع پروتئین نبوده و برای تشخیص پروتئینوری، لازم است آزمایش ادرار صورت گیرد.
 

علل و علائم دفع پروتئین در بارداری

دفع پروتئین در بارداری در مقادیر اندک، می تواند طبیعی باشد و از علائم فیزیولوژیک بارداری به شمار می رود. اما دفع مقادیر زیاد آن در ادرار یک خانم باردار، نشانه وجود یک اختلال در بدن بوده و نیازمند ارزیابی بیشتر است. در افراد غیر باردار وجود 150 میلی گرم پروتئین در ادرار طبیعی است اما در بارداری به دلیل افزایش حجم خون و افزایش قدرت تصفیه کلیه، این مقدار به 300 میلی گرم در روز نیز می رسد که طبیعی می باشد اما بیش از 300 میلی گرم دفع پروتئین در بارداری، تشخیص پروتئینوری را مطرح می سازد.
در بسیاری از زنان، به نظر می رسد که پروتئینوری در زمان درد زایمان و تولد نوزاد بیشتر می شود. همچنین دفع پروتئین در ادرار زنان باردار یکی از ویژگی های اصلی اختلال مهم پره اکلامپسی یا همان محدودیت حاملگی است. علت دقیق پره اکلامپسی مشخص نیست اما تصور می شود عملکرد نادرست جفت سبب بروز این بیماری می شود. در زنان باردار نیز، تشخیص پروتئینوری به وسیله آزمایش ادرار امکان پذیر است.
بارداران مبتلا به دفع پروتئین لازم است زیر نظر متخصصین زنان باشند و در صورتی که فشار خون آن ها به بالای 140 بر روی 90 رسید تشخیص پره اکلامپسی مطرح می شود و اقدامات درمانی صورت می پذیرد.
سندرم HELLP (همولیز، افزایش آنزیم های کبدی و تعداد کم پلاکت ها) یک شکل مشابه و در عین حال شدیدتر از پره اکلامپسی است که ممکن است همراه با پره اکلامپسی یا به طور خود به خود ایجاد شود. در این سندرم نیز دفع پروتئین می تواند دیده شود. بدون درمان، هر دو بیماری ممکن است منجر به عوارض جدی برای مادر باردار و نوزاد شود.
 

درمان دفع پروتئین در بارداری

درمان این اختلال بستگی به منشاء ایجاد این بیماری دارد. اگر دفع پروتئین مربوط به اختلال عملکرد کلیه ها باشد و فشار خون در محدوده طبیعی باشد و علائمی از مسمومیت حاملگی وجود نداشته باشد، لازم است فرد زیر نظر متخصص کلیه و مجاری ادراری زیر نظر قرار گیرد.
اما اگر این دفع پروتئین به علت اختلال پره اکلامپسی باشد بستگی به شدت آن، رویکردهای درمانی مختلفی پیش رو خواهد بود.
در صورت خفیف بودن علائم، نظارت مستمر و دقیق لازم است اما در موارد پره اکلامپسی شدید، زایمان ممکن است تنها گزینه باشد. در صورت نیاز به زایمان زودرس، پزشک ممکن است به شما تزریق کورتیکواستروئیدها را برای بلوغ ریه جنین توصیه کند.
بدون درمان پره اکلامپسی ممکن است خطر عوارضی مانند جدا شدن جفت، خونریزی شدید، سکته مغزی یا تشنج افزایش یابد. در برخی موارد نیز، پره اکلامپسی می تواند کشنده باشد.