پساری چیست؟ کاربرد و انواع پساری

وظیفه عضلات کف لگن، حمایت از اندام‎های داخلی لگن است تا در جای خود باقی بمانند. گاهی این عضلات ضعیف می‌شوند و از پس عملکردی که بر عهده‌‌شان است به خوبی برنمی‌آیند. نتیجه این ضعف عضلات این است که اعضای لگن مثل رحم دچار افتادگی می‌شود. تجربیات رایج هر فرد در زندگی از بارداری و زایمان گرفته تا بلند کردن مکرر اجسام سنگین می‌تواند به مرور زمان منجر به ضعف عضلات کف لگن شود. 

پساری یک گزینه درمانی غیر‌جراحی و البته موقت برای درمان افتادگی رحم و بقیه اعضای لگن است. پساری یک وسیله پلاستیکی قابل جابجایی است که در واژن گذاشته می‌شود و به عضلات لگن کمک می‌کند تا بهتر از اندام‌های لگنی حمایت کنند.

پساری بیشتر برای پشتیبانی از اندام های داخلی و در درمان نقایص لگنی از جمله افتادگی رحم، افتادگی مثانه و بی اختیاری ادرار استفاده می شود. پرولاپس یا افتادگی هنگامی ایجاد می‌شود که دیواره رحم یا مثانه ضعیف شود و ارگان‌ها از جای خود خارج شوند. با افزایش سن و به خصوص بعد از زایمان، احتمال افتادگی رحم و افتادگی مثانه افزایش می یابد. پساری معمولا یک گزینه درمانی غیر جراحی برای افتادگی رحم و افتادگی مثانه است.

افتادگی یا پرولاپس

افتادگی رحم، افتادگی واژن یا افتادگی مثانه هنگامی ایجاد میشود که عضلات کف لگن که نگهدارنده اعضای داخل لگن (رحم، مثانه و واژن) در جای خود هستند، ضعیف میشوند. افزایش سن و گذر زمان، یکی از عواملی است که باعث ضعیف و شل شدن این عضلات میشود. هنگامی که افتادگی یا پرولاپس ایجاد میشود، اندامها از جایگاه خود خارج میشوند و میتوانند چندین علامت ناراحت کننده مانند بیاختیاری ادرار برای بیمار ایجاد کند. مهمترین علل ایجاد کننده پرولاپس یا افتادگی عبارتند از:

کاربرد پساری چیست؟

با رعایت بهداشت و انجام ویزیت های منظم، می توان عوارض پساری را به حداقل رساند. پساری ها معمولا از جنس لاستیک یا پلاستیک هستند. اگرچه روش جراحی برای درمان افتادگی رحم و افتادگی مثانه روش درمانی دائمی است، اما برخی از بیماران می توانند برای درمان درجات کم افتادگی رحم و مثانه، از پساری استفاده کنند.

پساری کاربرد‌های زیادی دارد و می‌تواند به صورت موقت به درمان یک سری اختلالات زیر کمک می‌کند.

• درمان  بی اختیاری ادرار؛ 
• درمان پرولاپس یا افتادگی واژن؛
• درمان پرولاپس یا افتادگی رحم؛
• درمان پرولاپس یا افتادگی مثانه؛
• درمان انتروسل (بیرون زدگی روده کوچک به درون واژن)؛
• بر طرف کردن نارسایی سرویکس (دهانه رحم) در زنان باردار.

کاربرد پساری در بارداری

گاهی به علت وجود نارسایی سرویکس، پساری در بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. نارسایی سرویکس باعث سقط جنین و زایمان زودرس میشود. در گذشته جهت درمان نارسایی سرویکس از سرکلاژ و پروژسترون استفاده میگردید، اما امروزه پساری یک روش درمانی مناسب و جایگزین سرکلاژ است. استفاده از پساری در بارداری به عنوان یک روش کم تهاجمی در درمان نارسایی سرویکس در نظر گرفته میشود و نسبت به عمل سرکلاژ، برتری دارد.

• افزاش سن؛ 
• بارداری یا زایمان طبیعی؛ 
• بلند کردن اجسام سنگین؛
• چاقی و اضافه وزن؛
• خم شدن مکرر.

انواع پساری

پساری‌ها، انوع و اندازه‌های مختلفی دارند که با توجه به مشکل فرد و هدف مورد نظر، توسط پزشک انتخاب می‌شوند. بیشتر پساری‌ها از جنس سیلیکون هستند که یک ماده نرم و غیر قابل جذب است. برخی از پساری‌ها می‌توانند توسط بیمار برداشته و جایگزین شوند، در حالی که انواع دیگری از پساری ها، باید توسط پزشک در داخل واژن قرار گرفته و برداشته شوند.

پساری اگر به درستی در داخل واژن قرار بگیرد، سال‌ها قابل استفاده است. با گذر زمان ممکن است رنگ پساری تغییر کند که این تغییر رنگ طبیعی است و به این معنی نیست که پساری باید جایگزین شود. انواع مختلف پساری عبارتند از:

• پساری حلقوی
• پساری گهرنگ
• پساری مارلند
• پساری گلهورن
• پساری مکعبی
• پساری دونات.

نحوه انتخاب پساری مناسب

پس از معاینه واژینال، پساری مناسب انتخاب می‌شود. اگر پساری کوچک انتخاب شود، هنگام ادرار و حرکت روده ممکن است از بدن فرد خارج شود. چنانچه پساری بزرگ باشد، می‌تواند فشار زیادی به بدن بیمار وارد کند و سبب احساس ناراحتی در بیمار شود. برای انتخاب پساری مناسب و نحوه قرارگیری آن در واژن، ممکن است دو تا سه بار گذاشتن پساری تکرار شود. 

نحوه نگهداری پساری

اگر گذاشتن پساری توسط خود فرد انجام میگیرد، بیمار میتواند بصورت روزانه یا هفتگی پساری خود را تمیز کند. برای بررسی پساری توسط پزشک، ویزیت باید هر 6 تا 12 ماه یک بار انجام شود. طی هر ویزیت، پساری از بدن خارج شده و تمیز می گردد.

سپس معاینه واژینال انجام می شود تا از عدم آسیب واژن در هنگام استفاده از پساری اطمینان حاصل شود. در مواردی که پساری قابل جابجایی نباشد، ویزیت ها معمولا توسط پزشک هر دو تا سه ماه یک بار انجام می گیرد.

مراحل گذاشتن پساری

قرار دادن پساری، نخستین بار توسط پزشک انجام شده و به بیمار آموزش داده می‌شود. 

نخستین مرحله گذاشتن پساری شستشوی دست‌ها است. بسته حاوی پساری را باز نموده و مقداری ژل روان کننده بر روی لبه های پساری بزنید، سپس پساری را کمی خم کرده و در داخل واژن قرار دهید. می توانید در حالت چمباتمه، پساری را در داخل واژن قرار دهید. 

نحوه برداشتن پساری

برای برداشتن پساری بیمار باید ابتدا دستان خود را بشوید، بعد با دست خود لبه پساری را در قسمت جلوی واژن لمس کنید. سپس پساری را تا 30 درجه خم نموده و بعد آن را به آرامی به سمت پایین و خارج واژن بکشید. 

عوارض پساری

درد یا احساس ناراحتی پس از گذاشتن پساری به این معنی است که اندازه پساری مناسب نیست و باید با پساری سایز مناسب جایگزین شود. ترشحات صورتی یا خون آلود می تواند نشانه آسیب به دیواره واژن باشد، در چنین مواردی برداشتن پساری سبب بهبود خونریزی می شود. در صورت وجود خونریزی، بیمار باید به پزشک اطلاع بدهد. 

ترشحات سفید رنگ واژینال در هنگام استفاده از پساری، طبیعی است. همچنین استفاده ازکرم واژینال استروژن می تواند سبب بهبودی ضخامت واژن شود. 

منع استفاده از پساری

موارد منع مصرف کمی برای استفاده از پساری وجود دارد. پساری در هنگام عفونت لگن از قبیل واژینیت و بیماری التهابی لگن استفاده نمی شود تا هنگامی که عفونت برطرف گردد. بیشتر پساری ها از جنس سیلیکون و برخی از آنها از جنس لاتکس هستند، در نتیجه پساری ممکن است باعث ایجاد آلرژی شود.  

علائم خطر پساری

بیمار در صورت مشاهده هریک از علائم زیر باید به پزشک مراجعه کند:

• خونریزی واژینال؛ 
• ترشحات بد بوی واژینال؛
• احساس درد یا فشار در لگن؛
• حساسیت در ناحیه لگن؛
• خارج شدن پساری از واژن؛
• درد، تب و گرفتگی عضلانی در ناحیه تحتانی شکم؛
• ناتوانی در استحمام.

رابطه جنسی بعد از گذاشتن پساری

افرادی که پساری دارند، معمولا می توانند رابطه جنسی داشته باشند. گاهی ممکن است بیمار ترجیح بدهد که هنگام برقراری رابطه جنسی، پساری خود را خارج نماید و پس از رابطه جنسی، مجددا پساری را در داخل واژن قرار دهد.

در صورتی که بیمار از پساری های گولگورن و مکعبی استفاده می کند، نمی تواند رابطه جنسی داشته باشد. بنابراین اگر بیمار قصد دارد در هنگام استفاده از پساری رابطه جنسی نیز داشته باشد، باید برای انتخاب پساری مناسب با پزشک خود صحبت کند.

میزان موفقیت پساری

مطالعات نشان داده اند که 70 درصد علائم پرولاپس پس از استفاده از پساری کاهش می یابد. علاوه بر بهبود علائم پرولاپس، علائم مربوط به اختلالات مثانه و روده نیز پس از مصرف پساری بهبود می یابد. میزان موفقیت پساری، پس از استفاده از آن برای درمان افتادگی رحم و افتادگی مثانه افزایش می یابد. سن جوان تر، دوره یائسگی کوتاه تر و BMI بالاتر، میزان موفقیت پساری را افزایش می دهند.

شما می‌توانید برای خواندن مقالات بیشتر به مجله اینترنتی مام مراجعه کنید، همچنین برای رزرو نوبت و مشاوره حضوری با متخصصین ما، به مرکز مام مراجعه کنید.