فارسی
العربیهمجله مام - به روزترین مقالات در حوزه باروری و درمان ناباروری
مشاهده فهرست مطالب بارداری
زایمان طبیعی
زایمان واژینال یا طبیعی، رایج‌ترین و ایمن‌ترین نوع زایمان است. در زایمان طبیعی فرد طبق طبیعت بدن خود بدون هیچ دخالت دارویی زایمان را انجام می‌دهد. انتخاب زایمان طبیعی به معنی انتخاب درد نیست بلکه نشان‌دهنده‌ی این است که با انتخاب آن به بدن خود اعتماد کرده‌اید.
فواید زایمان طبیعی بسیار است از جمله: در زایمان طبیعی مادران را توانمند و اعتماد به نفس آنان را بیشتر می‌کند و به معنی نه گفتن به تمام داروهای مخدر، بی‌حسی و بیهوشی است (مانند مورفین، پتدین، فنتانیل، کتامین و کلونیدین) تا فرزندتان را در معرض واکنش‌های حساسیتی، تنفسی و دیگر عوارض این داروها قرار ندهید.
به طور کلی زایمان طبیعی بسیار ایمن بوده و به بدن آسیب نمی‌زند فقط وقتی مخاطره‌آمیز می‌شود که مادر توصیه‌های ماما یا پزشک خود را نادیده بگیرد و اصرار به دریافت مُسکن کند. دریافت این داروها علاوه بر اختلال در مسیر طبیعی زایمان، می‌تواند باعث افت فشار خون، تهوع و احساس عدم کنترل در مادر شود. بنابراین هرگونه دخالت انسانی در روند زایمان طبیعی، خطرات احتمالی برای مادر و نوزاد را افزایش می دهد.
معمولاً مادرانی که زایمان طبیعی را انتخاب می‌کنند با کمال میل حاضرند که مهارت‌های زایمان طبیعی را یاد بگیرند تا خطرات مربوط به انتخاب دارو در روند زایمان را کاهش دهند. ولی با این حال گاهی اوقات شرایط ایجاب می‌کند تا مداخلات ضروری صورت بگیرد. در مواقع اضطراری، امتناع از کمک‌های پزشکی می‌تواند زندگی شما و فرزندتان را در معرض خطر جدی قرار دهد.
مزایای زایمان طبیعی
زایمان طبیعی ایمن‌ترین گزینه برای زایمان است، زیرا بیشتر تکنیک‌های زایمان طبیعی غیرتهاجمی بوده و عوارض جانبی کمتری برای شما و فرزندتان در پی دارد. نوزادانی که به این طریق متولد شوند با مشکلات تنفسی کمتری مواجه‌اند. زیرا به نظر می‌رسد انقباضاتی که طی زایمان رخ می‌دهد، ریه‌ی نوزاد را برای تنفس آماده می‌کند.
همچنین در مقایسه با سزارین خطر عفونت و از دست دادن خون برای مادر کمتر می‌شود. علاوه بر این امکان راه رفتن و همکاری در فرآیند زایمان طبیعی وجود دارد. برخلاف دردناک بودن زایمان طبیعی، زنانی که به این طریق زایمان می‌کنند معمولاً خیلی سریع بهبود می‌یابند. در واقع مادر قادر خواهد بود که چند ساعت بعد از تولد راه رفته و از کودک خود مراقبت کند. معمولاً مادر همان روز یا نهایتاً روز بعد از زایمان از بیمارستان مرخص می‌شود. در نتیجه این روش باعث احساس قدرت و توانمندی در شما می‌شود.
خطرات زایمان طبیعی
در مواردی که سر کودک به سمت پایین نچرخیده و پای کودک پایین و به سمت واژن مادر (زایمان بریچ) باشد یا به دلایلی باید نوزاد سریعاً متولد شود، زایمان طبیعی خطرناک‌تر از سزارین است.
در مواقع ضروری ممکن است از فورسپس (پنس قاشق مانند) برای کمک به خروج سر کودک از مجرا استفاده شود.
انواع روش‌های زایمان طبیعی
همیشه زایمان طبیعی به سادگی و بدون دخالت انسانی امکان پذیر نیست در برخی مواقع نیاز است تا زایمان طبیعی همراه با اقدامات دیگر با توجه به شرایط فرد انجام شود.
زایمان طبیعی همراه با اپی‌زیاتومی
«اپی‌زیاتومی» برش همراه با بی‌حسی موضعی در ناحیه‌ای از پوست بین واژن و مقعد است که باعث باز شدن واژن و جلوگیری از پاره شدن پوست مادر می‌شود و اجازه‌ی خروج آسان‌تر سر جنین را می‌دهد که به دو روش مستقیم و میانی جانبی انجام می‌شود. بعد از خروج جفت آن را با نخ بخیه‌ی قابل جذب، بخیه‌زده و مراقبت‌های مخصوص آن را توضیح می‌دهند. بیشتر زنان به این روش احتیاجی ندارند و در شرایط خاص از آن استفاده می‌شود.
زایمان طبیعی با فورسپس
در این روش پنس‌ها شبیه دو قاشق بزرگ هستند که پزشک آن‌ها را به واژن و اطراف سرنوزاد وارد می‌کند و از پنس‌ها برای خارج کردن سر جنین از واژن استفاده می‌کند. خروج بقیه‌ی اعضا به صورت طبیعی خواهد بود. این روش دیگر مرسوم نیست و مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
زایمان طبیعی با وکیوم
روش دیگری است که در آن یک ظرف پلاستیکی با مکش، در قسمت سر نوزاد قرار می‌گیرد و فرد مربوطه نوزاد را به آرامی و به تدریج از مجرای تولد بیرون می‌کشد. خلأ توسط پمپ ایجاد می‌شود و کودک با استفاده از ابزاری به منظور کمک به انقباضات مادر از کانال خارج می‌شود. پمپ ممکن است باعث ایجادی کبودی در سر نوزاد شود که پس از 48 ساعت ناپدید می‌شود. این روش هم امروزه کمتر استفاده می‌شود، مگر این که شرایط خیلی خاص و اضطراری باشد.
زایمان در آب
این نوع زایمان توسط ماما انجام می‌شود و باعث کمک به کاهش درد حین زایمان طبیعی می‌شود. زایمان در آب از این لحاظ که آب گرم باعث تسکین و آرامش شما می‌شود بسیار مفید است و از درد کمر می‌کاهد. همچنین این نوع از زایمان به دلیل کاهش آسیب‌های ناحیه‌ی تناسلی (ناحیه‌ی فرج) و کاهش از دست دادن خون توصیه می‌شود.
البته که این نوع زایمان خالی از خطر نبوده و با احتمال وقوع مشکلاتی همچون تنش تنفسی، عفونت، کشیده شدن بند ناف و افزایش و کاهش بیش از حد دمای بدن نوزاد همراه است. زایمان در آب به مادران با حاملگی‌های پرخطر توصیه نمی‌شود.
روش‌های کمکی زایمان طبیعی
آمنیوتومی (پاره کردن کیسه‌ی آب)
زمانی که کیسه‌ی آب پاره نشده باشد آمنیوتومی انجام می‌شود، آمنیوتومی روشی برای پاره کردن کیسه‌ی آب جنین است که به منظور القا یا تقویت زایمان و تشخیص دفع مکونیوم (ماده‌ای سبز یا قهوه‌ای که اولین مدفوع نوزاد است) توسط ماما یا پزشک با استفاده از قلاب آمنیو (قلابی شبیه قلاب مورد استفاده در قلاب دوزی) صورت می‌گیرد. شایان ذکر است به منظور جلوگیری از عفونت باید زایمان طی 24 ساعت بعد از پارگی کیسه‌ی آب انجام شود.
زایمان القایی
معمولاً در بارداری‌های دارای مشکل پزشکی یا سایر اختلالات نیاز است تا زایمان زودتر و به صورت مصنوعی آغاز شود. در زایمان القایی با استفاده از نوعی دارو به نام «اکسی‌توسین» زایمان را القا و آغاز می‌کنند.
دلایل پزشکی زایمان القایی
- دیابت؛
- فشارخون بالا؛
- گذشت مدت زمان طولانی از پاره شدن کیسه‌ی آب؛
- کوچک بودن جنین؛
- گذشتن از موعد زایمان.
ارزیابی جنین
ارزیابی جنین فرآیندی برای بررسی ضربان قلب جنین است که می‌تواند بیرونی یا درونی باشد. ارزیابی ضربان قلب به روش خارجی با استفاده از وصل کردن پروب‌های دستگاه (وسیله‌ای که بر روی شکم شما قرار می‌دهند) برای به دست آوردن اطلاعات ضربان قلب جنین، شدت و مدت زمان انقباضات شما انجام می‌شود و ارزیابی داخلی روش دقیق‌تری است، اما نیاز به پاره کردن کیسه‌ی آب داشته و استفاده نمی‌شود؛ قبل از هفته سی و هفت بارداری در صورتی که علائم زایمان زودرس دیده شود، ارزیابی مرتب جنین لازم است.
نویسنده مقاله : سارا خلیلی
