مشاوره دوران بارداری

مشاوره‌ی ژنتیک فرآیندی است که در آن افراد و خانواده‌ها از اطلاعات لازم و مرتبط با بیماری‌های مختلف اعم از توارث، تشخیص، درمان، نحوه‌ی مواجهه و جلوگیری از انتقال به نسل بعد مطلع می‌شوند و به آن‌ها یاری رسانده می‌شود تا بتوانند تصمیم مناسبی برای مواجهه با بیماری اتخاذ نمایند.

مشاوره‌ی پیش از ازدواج اطلاعاتی درباره‌ي نگرانی‌های بهداشتی که در خانواده‌ی شما وجود دارد در اختیارتان قرار می‌دهد. این اطلاعات با توجه به سوابق خانوادگی و سوابق پزشکی شما جمع‌آوری می‌شود.

هدف مشاوره‌ی ژنتیک عبارت است از:

بررسی میزان خطر داشتن فرزندی مبتلا به مشکلات سلامتی

توضیح علت این مشکلات و چگونگی به انتقال رسیدن آن‌ها

بحث درباره‌ی آزمایش‌های موجود

آگاه کردن افراد از چشم‌انداز بیماری

مدیریت نیازهای بهداشتی فرد

ارائه‌ی روش‌های درمان بیماری

مشاوره‌ی ژنتیک معمولاً توسط افراد زیر ارائه می‌شود:

پزشک عمومی که در حوزه‌ی ژنتیک و مشاوره‌ي آن آموزش دیده است ؛

مشاور ژنتیک.

بارداری یک دوره‌ی بسیار هیجان‌انگیز و لذت‌بخش برای زوج‌ها می‌باشد اما این دوران علی‌رغم تمام هیجان‌هایش، می‌تواند تنش‌زا نیز باشد. ارجاع شما به مشاوره‌ی ژنتیک به‌طور موقت سطح استرس را بالا می‌برد ولی باید در نظر داشته باشید که مشاور ژنتیک به مادران و زوج‌ها اطلاعات سودمندی ارائه خواهد داد و اغلب اوقات راهنمایی‌های آن‌ها، آرامش خاطر شما را فراهم خواهد کرد.

دلیل این امر که برخی از زوج‌ها باید برای مشاوره‌ی ژنتیک پیش از تولد اقدام کنند می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

هنگام زایمان سن مادر 35 سال یا بیشتر است. باید در نظر داشت که احتمال داشتن فرزندی با

ناهنجاری‌های کروموزومی‌

مانند سندرم داون با افزایش سن، زیاد می‌شود ؛

احتمال وجود سابقه‌ی خانوادگی یا شخصی برای یک نقص مادرزادی، بیماری ژنتیکی یا تأخیر در تکوین ؛

داشتن فرزندی مبتلا به نقص مادرزادی یا بیماری ژنتیکی یا تأخیر در تکوین ؛

غربالگری ژنتیکی ناقلین که نشان‌دهنده‌ی این است که فرزند شما در معرض خطر به ارث بردن یک ناهنجاری ژنتیکی است ؛

پدر فرزندتان، پسرعمو (پسرخاله، پسردایی یا پسرعمه)‌ی شما یا یک خویشاوند نسبتاً نزدیک به شماست (ازدواج فامیلی داشته‌اید) ؛

از دست دادن نوزاد، سه یا چندین بار

بدون دلیل در دوران بارداری ؛

نتیجه‌ی سونوگرافی یا تست‌های غربالگری که ضرورت انجام آزمایش‌های ژنتیکی را نشان دهد ؛

سابقه‌ی اصل و نسب و قومیت، شما را در گروه‌های پرخطر برای برخی ناهنجاری‌ها قرار می‌دهد ؛

سابقه‌ی شیمی‌درمانی یا دیگر شرایط پزشکی مانند صرع، دیابت و داروهای مصرفی که مستقیم سلامت فرزند شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد ؛

عفونت‌هایی در دوران بارداری مانند سرخجه، آبله‌مرغان یا سیتومگالوویروس ؛

تشخیص ابتلای جنین به یک ناهنجاری ژنتیکی از طریق تست‌های پیش از تولد مانند آمنیوسنتز و نمونه‌برداری از پرزهای کوریونی ؛

نگرانی درباره‌ی داشتن فرزندی مبتلا به بیماری ژنتیکی یا نقص مادرزادی و علاقه برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی تست‌های موجود ؛

سن بالای پدر هنگام لقاح ؛

مواردی از ناباروری که در آن ناهنجاری کروموزومی در یکی از والدین حدس زده می‌شود.

برخی از مشکلاتی که مادر به آن مبتلا است ممکن است روی جنین نیز اثر منفی داشته باشد مانند:

شیزوفرنی (اسکیزوفرنی)، جنون

افسردگی

تشنج

اعتیاد به الکل، مواد مخدر

دیابت

اختلال در عملکرد تیروئید

زوج‌هایی که علائم ویژه‌ای ندارند نیز می‌توانند از مشاوره‌ی ژنتیک بهره ببرند. با وجود همه‌ی دلایل منطقی برای ملاقات با مشاور ژنتیک، کاملاً عادی است که افراد درباره‌ی این موضوع دچار استرس شوند. قسمت اعظم این نگرانی به این علت است که این افراد نمی‌دانند که در قرار ملاقات آن‌ها با مشاور چه خواهد گذشت و انتظار چه چیزی را باید داشته باشند. بهتر است قبل از قرار مشاوره‌ی ژنتیک پیش از تولد، نکات زیر را در نظر داشته باشید:

۱. با خانواده‌ی خود و همسرتان درباره‌ی نوع اطلاعاتی که درباره‌ی دوران بارداری لازم دارید صحبت کنید ؛

۲. تمامی سؤالات خود را درباره‌ی غربالگری و انواع آزمایش‌هایی که درباره‌یشان خوانده‌اید یا شنیده‌اید، یادداشت کنید ؛

۳. تمامی داروهای مصرفی و موادی که در دوران بارداری در معرض آن‌ها بوده‌اید را یادداشت کنید ؛

۴. درباره‌ی شجره‌ی خانوادگیتان و همچنین سابقه‌ی خانوادگی همسرتان اطلاعاتی کسب کنید. به‌عنوان مثال آیا کسی از اعضای خانواده از موارد زیر، موردی را تجربه کرده است؟

سه سقط یا بیشتر

جراحی برای نقص مادرزادی هنگام تولد

تأخیر در تکوین یا تکلم

ناتوانی‌های ذهنی

تشخیص سرطان قبل از 50 سالگی

بیماری وراثتی

در صورت امکان همسرتان یا یکی از اعضای خانواده یا یک دوست را همراه خود برای ملاقات با مشاور ببرید.

در صورتی که متوجه شوید که کودک شما در آینده مشکلاتی خواهد داشت، مشاور ژنتیک برای کمک به شما حاضر است. مشاور ژنتیک به شما و خانواده‌یتان کمک خواهد کرد تا اطلاعات را دریافت و هضم کنید و در بیان احساساتتان به شما کمک خواهند کرد. برخی از مشاورین سؤال‌های صادقانه‌ای از شما می‌پرسند تا شما را مجبور به فکر کردن درباره‌ی گزینه‌های پیش رویتان کنند، سؤالاتی مانند:

داشتن فرزندی معلول چه معنی برای خانواده‌يتان خواهد داشت؟

اگر فرزندان دیگری نیز دارید، این مسئله چگونه آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟ آیا آن‌ها از اینکه خواهر یا برادری داشته باشند که در تمام مدت زندگیش نیازمند توجه و مراقبت خاص باشد، دلخور نخواهند شد؟

یا اینکه این تجربه، زندگی بقیه‌ی فرزندان بزرگ‌تر را با یاد دادن صفاتی چون صبر، تحمل و هم‌دردی بهتر خواهد کرد یا خیر؟

در طول مشاوره‌ی ژنتیک، گزینه‌های موجود برای شما توضیح داده می‌شود ولی انتخاب نهایی با شماست و مشاور در تصمیم‌گیری یا پیشنهاد دادن یکسری فعالیت‌ها هیچ دخالتی نخواهد داشت.

هدف مشاوره‌ی پیش از تولد آگاه کردن والدین آینده است تا آن چه را که برای آن‌ها بهترین است انتخاب کنند. انجام آزمایش‌های ژنتیک در دوران بارداری تصمیم شخصی است که گرفتن آن همیشه آسان نیست. داشتن اطلاعات به روز، کمک و حمایت تصمیم‌گیری را آسان‌تر می‌کند.