مجله مام - به روزترین مقالات در حوزه باروری و درمان ناباروری
مشاهده فهرست مطالب پیش از بارداری

بستن لوله های رحمی برای جلوگیری از بارداری
عمل بستن لوله رحم خانم ها یک عمل جراحی ساده و کمخطر است. در این عمل، لولههای رحمی فرد طی بیهوشی عمومی یا بیحسی موضعی بسته میشود. این عمل توسط متخصص زنان، به صورت سرپایی و یا با یک روز بستری در بیمارستان قابل انجام است.
بستن لولهی رحمی چگونه از بارداری جلوگیری می کند؟
با بستن لوله رحم از رسیدن اسپرم و تخمک به یكدیگر و تشكیل سلول تخم جلوگيری میشود.
میزان اثربخشی بستن لولههای رحمی در جلوگیری از بارداری
اثربخشی این روش بیش از ٩٩ درصد است.
زمان انجام عمل بستن لولهی رحمی
در صورت اطمینان از باردار نبودن زن، بستن لوله های رحمی در هر زمانی از سیکل قاعدگی امكانپذیر است (دو هفتهی اول سیکل قاعدگی دورهی زمانی مناسبتری است). به طور کلی در زمان های مختلفی از جمله موارد زیر بستن لوله ها امکان پذیر است:
- پس از زایمان طبیعی؛
- هنگام سزارین (بستن لولههای رحمی به راحتی امكانپذیر است.)؛
- پس از سقط عفونی؛
توجه کنید که در فاصلهی زمانی 7 تا 42 روز پس از زایمان، زمان مناسبی برای انجام عمل توبکتومی نیست.
شیوههای جراحی بستن لوله رحم:
بستن لوله رحمی در خانمها به دو روش عمده انجام میشود:
1-روش جراحی شکمی برای بستن لوله ی رحمی
• لاپاراسکوپی؛
• لاپاراتومی؛
• مینی لاپاراتومی.
در روش جراحی شکمی برای بستن لوله ی رحمی با ایجاد یک برش (2-3 سانتیمتری) در پایین شکم، لوله های رحمی را گرفته و با برداشتن قطعهای از لوله و یا مسدود کردن آن توسط نخ، حلقه، کلیپس و یا منعقد کردن لوله با روش الکتروکوآگولاسیون، عمل TL انجام میشود. امروزه در بسیاری از کشورها این عمل به روش لاپاراسکوپی انجام میشود.
2-هیستروسکوپی، در روش هیستروسکوپی با استفاده از وسیله ای به نام هیستروسکوپ میله ای مانند باریک شبیه تلسکوپ باریک است که در انتهای آن دوربین حساسی قرار دارد. این وسیله از طریق دهانهی رحم به داخل رحم فرستاده میشود. هیستروسکوپ به دوربین ویدئویی متصل میشود و لذا تصاویر داخل رحم و لولهها از این طریق به وضوح قابل رؤیت است.
آزمایش ها و معاینه های لازم برای بستن لوله های رحم
• گرفتن سابقهی بیماریها؛
• انجام آزمایش بارداری (B-hcG) در موارد غیر همزمان با سقط و بارداری؛
• سایر آزمایشهای غیر اورژانسی؛
• معاینهی لگنی (به جز موارد بارداری)؛
• اندازهگیری فشار خون؛
• پاپ اسمير (تست سرطان دهانهی رحم).
توصیههای قبل از عمل بستن لوله رحم
• نخوردن مایعات و مواد غذایی حداقل ٨ ساعت قبل از عمل؛
• مصرف نکردن دارو ٢۴ ساعت قبل از عمل (مگر با تجویز پزشک)؛
• حمام كردن شب قبل از عمل؛
• استفاده از لباسهای تمیز و راحت؛
• نداشتن لوازم زینتی و لاک ناخن؛
• داشتن همراه برای برگشت به منزل (در صورت امکان).
توصیههای بعد از بستن لوله رحمی
مراقبتهای بعد از عمل لوله بستن:
• حمام كردن روزانه؛
• استفاده از مُسکن (در موارد احساس درد)؛
• تمیز و خشک نگهداشتن محل بخیه؛
• نداشتن رابطهی زناشویی حداقل تا یک هفته (اگر درد پس از یك هفته ادامه یابد، لازم است تا زمان رفع درد از رابطهی جنسی خودداری شود).
پس از انجام این عمل نیازی به استفاده از روش کمکی جلوگیری از بارداری نخواهد بود.
پیگیری های بعد از عمل جلوگیری از بارداری
تعیين زمان مراجعهی بعدی: مراجعه در فاصلهی هفت روز بعد از عمل به منظور کشیدن بخیه ها و معاینهی محل عمل
داشتن IUD و انجام TL: لازم است فرد در اولین سیکل قاعدگی پس از عمل، برای خروج IUD اقدام کند.
احتمال حاملگی بعد از بستن لولهی رحمی وجود دارد؟
شانس حاملگی در افراد عمل جلوگیری از بارداری شده بسیار کم است، اما درصورت تأخیر در قاعدگی، تهوع، حساس شدن پستانها، درد و حساسیت زیر شكم و خونریزی واژینال بررسی بارداری ضروری است.
حاملگی بعد از عمل جلوگیری از بارداری بدون وجود هیچ اشکال تکنیکی در عمل بستن لوله رحم ممکن خواهد بود. با توجه به بارداری خارج رحمی بودن نیمی از آن پس از TL با روش کواگولاسیون دو قطبی) هر مورد شک به حاملگی باید از نظر خارج رحمی بودن بررسی شود.
سن مناسب برای بستن لولههای رحمی
این عمل برای خانمهایی که چند بار زایمان کردهاند و بالای ٣۵ سال سن دارند و دیگر نمیخواهند فرزند دیگری داشته باشند، بسیار مناسب است. در مورد خانمهای زیر ٣٠ سال با توجه به احتمال طلاق، ازدواج مجدد و غیره، بهتر است انجام عمل مشروط به مشاورهی دقیق و با در نظر گرفتن احتیاطهای لازم صورت گیرد.
نویسنده مقاله : سپیده شهبازی