چسبندگی جفت در بارداری  

جفت یکی از ارگان‌های جنینی است که با اتصال به دیواره‌ی رحم فعالیت‌هایی مانند انتقال مواد غذایی، اکسیژن و آب به جنین، پاک‌سازی مواد دفعی جنین و ترشح موادی مانند پروتئین، هورمون‌های استروئیدی و فاکتورهای ضروری برای رشد را انجام می‌دهد.

در بارداری‌های نرمال با تولد نوزاد، جفت به طور کامل از دیواره‌ی رحم جدا و خارج می‌شود. اما در بعضی از موارد پیش می‌آید که قسمتی از جفت از دیواره‌ی رحم جدا نمی‌شود و همین موضوع موجب خونریزی می‌شود، به این حالت چسبندگی جفت می‌گویند. چسبندگی جفت از جمله عوارض شدید بارداری است.

انواع چسبندگی جفت:

• پلاسنتا اکرتا: چسبندگی محکم جفت به میومتر (عضله‌ی رحم) رحم بدون نفوذ در آن، که تقریباً 78-75 درصد موارد چسبندگی را شامل می‌شود.
• پلاسنتا اینکرتا: در این مواقع جفت به درون عضله‌ی رحم نفوذ می‌کند و معمولا 17 درصد چسبندگی‌ها را شامل می‌شود.
• پلاسنتا پرکرتا: عبور جفت از لایه‌های رحم و اتصال به ارگان‌های اطراف رحم مانند مثانه که در حدود 5 الی 7 درصد موارد چسبندگی را شامل می‌شود.

چه عواملی باعث چسبندگی جفت می‌شود؟

عواملی که احتمال  چسبندگی جفت را افزایش می‌دهند، عبارتند از:

• سابقه‌ی انجام سزارین در بارداری‌های قبلی؛
• جراحی رحم مانند جراحی رحم به علت فیبروئید؛
• بروز جفت سرراهی؛
• افزایش سن مادر به بیش از 35 سال یا بالاتر؛
• اختلالات رحم مانند اندومتریوز و فیبروئید؛
• مصرف سیگار.

علت چسبندگی جفت در حاملگی چیست؟

معمولاً چسبندگی جفت به علت ایجاد زخم در دیواره‌ی رحم اتفاق می‌افتد. اما این عارضه در خانم‌هایی که هیچ‌گونه اختلال رحمی نداشتند هم مشاهده شده است.

علایم چسبندگی جفت در بارداری چیست؟

چسبندگی جفت در بارداری فاقد علایم بالینی است. به همین علت، در بعضی موارد خانم باردار تا زمان اتمام بارداری از این عارضه باخبر نمی‌شود. خونریزی یا لکه‌بینی واژینال در سه‌ماهه‌ی سوم بارداری یک علامت هشداردهنده چسبندگی جفت به شمار می‌رود. در صورت مشاهده‌ی هر نوع خونریزی، باید به پزشک مراجعه شود.

چسبندگی جفت در بارداری چه عوارضی دارد؟

• خونریزی واژینال بسیار شدید: چسبندگی جفت باعث خونریزی بسیار شدید پس از زایمان می‌شود که زندگی مادر را تهدید و از لخته شدن خون و قطع خونریزی جلوگیری می‌کند. هم‌چنین منجر به نارسایی ریه و کلیه می‌شود. ممکن است نیاز سریع به تزریق خون‌های متعدد و هیسترکتومی (در آوردن رحم) برای کنترل خونریزی وجود داشته باشد.
• زایمان زودرس: چسبندگی جفت ممکن است زودتر از موعد، موجب شروع روند زایمان شود. اگر در هر مرحله‌ای از بارداری مادر دچار خونریزی واژینال شد، ممکن است نیاز به انجام فوری زایمان برای جلوگیری از عوارض بعدی باشد.

چسبندگی جفت در بارداری را چگونه تشخیص می‌دهند؟

• سونوگرافی: چسبندگی جفت در سه‌ماهه‌ی سوم بارداری با سونوگرافی روتین بارداری تشخیص داده می‌شود.
• MRI: در صورتی که پزشک با سونوگرافی نتواند تشخیص دهد، درخواست انجام MRI می‌دهد.
• آلفا فیتوپروتئین خون: هم‌چنین در این شرایط، میزان آلفا فیتوپروتئین خون مادر نیز مورد آزمایش قرار می‌گیرد. این پروتئین توسط جنین تولید شده و وارد خون مادر می‌شود که افزایش آن نشان‌دهنده‌ی چسبندگی جفت است.

پزشک معالج در صورت مشاهده‌ی چسبندگی جفت در بارداری، سزارین انجام می‌دهد و در بعضی از موارد برای جلوگیری از خونریزی، رحم را که جفت به طور محکم به آن اتصال یافته است، خارج می‌کند. در صورت برداشته شدن رحم، مادر باردار قادر به بارداری مجدد نخواهد بود. در موارد نادر، برای حفظ رحم جهت بارداری بعدی و برای کنترل خونریزی، تکنیک‌های خاص دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرد.