بیماری‌های خودایمنی و ناباروری

سیستم ایمنی بدن نقش حیاتی در حفظ سلامت و مقابله با عوامل بیماری‌زا دارد. با این حال، زمانی که این سیستم دچار اختلال شود، می‌تواند به سلول‌ها و بافت‌های سالم بدن حمله کند و منجر به بروز بیماری‌های خودایمنی شود. یکی از جنبه‌های کمتر شناخته‌شده این اختلالات، تأثیر آن‌ها بر باروری است مانند: تاثیر اختلالات ایمنی بر کیفیت اسپرم، تاثیر اختلالات ایمنی بر تخمک گذاری یا تاثیر اختلالات ایمنی بر هورمون های تولید مثل. بیماری‌ های خودایمنی و ناباروری ارتباط تنگاتنگی دارند، زیرا سیستم ایمنی در فرآیندهای تولیدمثل مانند تخمک گذاری، لانه گزینی جنین و حفظ بارداری نقش مهمی ایفا می‌کند.

ناباروری ناشی از اختلالات ایمنی می‌تواند سبب اختلال در لانه‌گزینی جنین، سقط مکرر یا حتی تأثیر بر کیفیت اسپرم و تخمک باشند. در این مقاله، به بررسی علمی مشکل ایمنی و ناباروری می‌پردازیم و نقش سیستم ایمنی در لانه گزینی جنین و فرآیند باروری، بیماری‌های خودایمنی مرتبط با ناباروری و روش‌های درمان ناباروری ایمنولوژیک را بررسی خواهیم کرد.

ناباروری ناشی از مشکلات ایمنی چیست؟

ارتباط تنگاتنگ بیماری های خودایمنی و ناباروری برای بسیاری از پزشکان چالش برانگیز است. ناباروری ایمونولوژیک به شرایطی اشاره دارد که در آن سیستم ایمنی بدن به دلایل مختلف مانع از بارداری موفق می‌شود. این مشکلات می‌توانند ناشی از فعالیت بیش‌ از حد سیستم ایمنی، تولید آنتی‌بادی‌های ضد بارداری یا اختلال در تعادل هورمونی باشد. سیستم ایمنی در حالت طبیعی باید از جنین در حال رشد محافظت کند، اما در برخی موارد، این سیستم به اشتباه جنین را به عنوان یک عامل خارجی شناسایی کرده و به آن حمله می‌کند.

ناباروری ناشی از اختلالات ایمنی می‌تواند به شکل‌های مختلفی ظاهر شود، از جمله شکست مکرر در لانه‌گزینی جنین، سقط مکرر یا حتی کاهش کیفیت اسپرم و تخمک. تشخیص این نوع ناباروری نیاز به بررسی‌های تخصصی و آزمایش‌های دقیق دارد.

نقش سیستم ایمنی در فرآیند باروری

نقش سیستم ایمنی در لانه‌گزینی جنین بسیار حیاتی است. در یک بارداری طبیعی، سیستم ایمنی باید به گونه‌ای عمل کند که از جنین در حال رشد محافظت کند، بدون اینکه به آن حمله کند. این تعادل ظریف با ترشح سایتوکاین‌ها و سایر مولکول‌های ایمنی تنظیم می‌شود.

با این حال، در ناباروری ایمونولوژیک، این تعادل به هم می‌خورد. یک سیستم ایمنی بیش‌فعال ممکن است به جنین حمله کند و مانع از لانه‌گزینی یا رشد آن شود. از طرف دیگر، یک سیستم ایمنی ضعیف ممکن است نتواند از جنین در برابر عفونت‌ها محافظت کند. این اختلالات می‌توانند منجر به ناباروری یا سقط مکرر شوند.

بیماری‌های خودایمنی که باعث ناباروری می‌شوند

بیماری ‌های خودایمنی و ناباروری ارتباط نزدیکی دارند. این بیماری‌ها می‌توانند با تأثیر بر سیستم ایمنی بدن، فرآیندهای تولیدمثل را مختل کرده و منجر به ناباروری ناشی از اختلالات ایمنی شوند. در این بخش، به بررسی برخی از شایع‌ترین بیماری‌های خودایمنی که بر باروری تأثیر می‌گذارند، می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که هر کدام چگونه باعث مشکل ایمنی و ناباروری می‌شوند.

۱. لوپوس

لوپوس یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به بافت‌ها و اندام‌های سالم بدن حمله می‌کند. این بیماری می‌تواند باعث التهاب در رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها شود و منجر به ناباروری ایمونولوژیک شود. همچنین، لوپوس می‌تواند با ایجاد لخته‌های خونی، جریان خون به رحم را کاهش دهد و مانع از لانه‌گزینی موفق جنین شود.

۲. سندرم آنتی‌فسفولیپید

سندرم آنتی‌فسفولیپید یک اختلال خودایمنی است که در آن بدن آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که به فسفولیپیدهای موجود در غشای سلولی حمله می‌کنند. این آنتی‌بادی‌ها می‌توانند باعث تشکیل لخته‌های خونی در رگ‌های خونی کوچک رحم شوند و جریان خون به جنین را مختل کنند. این مشکل می‌تواند منجر به سقط مکرر و ناباروری ناشی از اختلالات ایمنی شود.

۳. ام اس (مولتیپل اسکلروزیس)

ام‌اس یک بیماری خودایمنی است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد. اگرچه این بیماری به طور مستقیم بر سیستم تولیدمثل تأثیر نمی‌گذارد، اما استرس و التهاب ناشی از آن می‌تواند تعادل هورمونی را مختل کرده و منجر به مشکل ایمنی و ناباروری شود. همچنین، برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان ام‌اس ممکن است بر باروری تأثیر بگذارند.

۴. دیابت نوع ۱

دیابت نوع ۱ یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس حمله می‌کند. این بیماری می‌تواند با ایجاد التهاب مزمن و اختلال در تعادل هورمونی، بر عملکرد تخمدان‌ها تأثیر بگذارد و منجر به ناباروری ایمونولوژیک شود. همچنین، دیابت کنترل‌نشده می‌تواند باعث افزایش قند خون و ایجاد مشکلاتی در لانه‌گزینی جنین شود.

۵. تیروئیدیت هاشیموتو

تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به غده تیروئید حمله می‌کند و باعث کاهش تولید هورمون‌های تیروئیدی می‌شود. این بیماری می‌تواند تعادل هورمونی را مختل کرده و بر تخمک‌گذاری و سیکل قاعدگی تأثیر بگذارد. اختلال در عملکرد تیروئید می‌تواند منجر به ناباروری ناشی از اختلالات ایمنی شود و حتی در صورت وقوع بارداری، خطر سقط جنین را افزایش دهد.

اختلال ایمنی و سقط مکرر

اختلال ایمنی و سقط مکرر ارتباط نزدیکی دارند. سیستم ایمنی بدن در حالت طبیعی باید از جنین در حال رشد محافظت کند، اما در برخی موارد، این سیستم به اشتباه جنین را به عنوان یک عامل خارجی شناسایی کرده و به آن حمله می‌کند. این حمله می‌تواند منجر به سقط جنین در مراحل اولیه بارداری شود. بیماری‌ 

های خودایمنی و مشکلات بارداری مانند لوپوس و سندرم آنتی‌فسفولیپید نیز می‌توانند با ایجاد التهاب مزمن و تولید آنتی‌بادی‌های ضد بارداری، خطر سقط مکرر را افزایش دهند.

نقش سیستم ایمنی در سقط جنین

نقش سیستم ایمنی در سقط جنین بسیار پیچیده است. در یک بارداری طبیعی، سیستم ایمنی مادر باید به گونه‌ای عمل کند که جنین را بپذیرد و از آن محافظت کند. با این حال، در اختلال ایمنی و سقط مکرر، این تعادل به هم می‌خورد. سیستم ایمنی ممکن است جنین را به عنوان یک عامل خارجی شناسایی کرده و به آن حمله کند. این حمله می‌تواند منجر به سقط جنین در مراحل اولیه بارداری شود.

نقش سایتوکاین‌ها

سایتوکاین‌ها مولکول‌های کوچکی هستند که توسط سلول‌های ایمنی ترشح می‌شوند و نقش مهمی در تنظیم پاسخ‌های ایمنی دارند. در بیماری‌‌های خودایمنی، تولید سایتوکاین‌های التهابی مانند TNF-α و IFN-γ افزایش می‌یابد. این سایتوکاین‌ها می‌توانند محیط رحم را برای رشد جنین نامناسب کنند و منجر به سقط مکرر شوند.

التهاب مزمن

التهاب مزمن یکی از عوامل اصلی در اختلال ایمنی و سقط مکرر است. در بیماری‌های خودایمنی، التهاب مزمن می‌تواند باعث آسیب به بافت‌های رحم و اختلال در لانه‌گزینی جنین شود. این التهاب می‌تواند جریان خون به جنین را کاهش دهد و مانع از رشد طبیعی آن شود.

آنتی‌بادی‌های ضد بارداری

در برخی از بیماری ‌های خودایمنی و مشکلات بارداری، بدن آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که به جنین یا بافت‌های رحم حمله می‌کنند. به عنوان مثال، در سندرم آنتی‌فسفولیپید، آنتی‌بادی‌های ضد فسفولیپید می‌توانند باعث تشکیل لخته‌های خونی در رگ‌های خونی کوچک رحم شوند و جریان خون به جنین را مختل کنند. این مشکل می‌تواند منجر به سقط مکرر شود.

نقش سیستم ایمنی در لانه‌گزینی جنین

لانه‌گزینی جنین یکی از مراحل حیاتی در فرآیند باروری است که در آن جنین به دیواره رحم می‌چسبد و شروع به رشد می‌کند. این فرآیند نیازمند تعادل دقیق بین سیستم ایمنی مادر و جنین است. در بیماری‌ های خودایمنی و ناباروری، اختلال در عملکرد سیستم ایمنی می‌تواند منجر به شکست در لانه‌گزینی جنین و در نتیجه ناباروری ناشی از اختلالات ایمنی شود. در ادامه به نقش سیستم ایمنی در لانه‌گزینی جنین و چگونگی تأثیر یک سیستم ایمنی بیش‌فعال یا ضعیف بر این فرآیند می‌پردازیم.

سیستم ایمنی و لانه‌گزینی جنین

در یک بارداری طبیعی، سیستم ایمنی مادر باید به گونه‌ای عمل کند که جنین را بپذیرد و از آن محافظت کند. این فرآیند با ترشح سایتوکاین‌های ضد التهابی مانند IL-10 و TGF-β و کاهش فعالیت سلول‌های ایمنی تهاجمی مانند سلول‌های T سیتوتوکسیک ایجاد می‌شود. سلول‌های ایمنی خاصی مانند سلول‌های NK رحمی (uNK) نیز در این مرحله نقش مهمی ایفا می‌کنند. این سلول‌ها با ترشح فاکتورهای رشد و سایتوکاین‌ها، به تشکیل عروق خونی جدید و تغذیه جنین کمک می‌کنند.

تأثیر سیستم ایمنی بیش‌فعال بر لانه‌گزینی جنین

در مشکل ایمنی و ناباروری، سیستم ایمنی بیش‌فعال می‌تواند مانع از لانه‌گزینی موفق جنین شود. در این حالت، سیستم ایمنی ممکن است جنین را به عنوان یک عامل خارجی شناسایی کرده و به آن حمله کند. این حمله می‌تواند باعث التهاب در دیواره رحم و ایجاد محیطی نامناسب برای لانه‌گزینی شود. همچنین، تولید بیش‌ازحد سایتوکاین‌های التهابی مانند TNF-α و IFN-γ می‌تواند مانع از تشکیل عروق خونی جدید و تغذیه جنین شود.

تأثیر سیستم ایمنی ضعیف بر لانه‌گزینی جنین

یک سیستم ایمنی ضعیف نیز می‌تواند منجر به ناباروری ایمونولوژیک شود. در این حالت، سیستم ایمنی ممکن است نتواند از جنین در برابر عفونت‌ها محافظت کند. همچنین، کمبود سلول‌های ایمنی تنظیم‌کننده مانند سلول‌های Treg می‌تواند باعث عدم تحمل جنین توسط سیستم ایمنی مادر شود. این مشکل می‌تواند منجر به شکست مکرر در لانه‌گزینی جنین و حتی IVF ناموفق شود.

درمان‌های ایمونولوژیک برای ناباروری

درمان ناباروری ایمونولوژیک به روش‌هایی اشاره دارد که با هدف تنظیم یا تعدیل سیستم ایمنی بدن انجام می‌شوند تا شانس بارداری موفق افزایش یابد. در مواردی که مشکل ایمنی و ناباروری تشخیص داده می‌شود، پزشکان ممکن است از روش‌های مختلفی مانند درمان‌ های سرکوب‌کننده ایمنی در ناباروری، تعدیل‌کننده‌های سیستم ایمنی و تزریق IVIG استفاده کنند. این روش‌ها به بهبود شرایط برای لانه‌گزینی جنین و حفظ بارداری کمک می‌کنند.

۱. سرکوب‌کننده‌های ایمنی

درمان ‌های سرکوب‌کننده ایمنی در ناباروری شامل استفاده از داروهایی است که فعالیت سیستم ایمنی را کاهش می‌دهند. این داروها به ویژه در مواردی که سیستم ایمنی بیش‌فعال است و به جنین حمله می‌کند، مفید هستند. برخی از رایج‌ترین سرکوب‌کننده‌های ایمنی عبارتند از:

• کورتیکواستروئیدها: کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون یا دگزامتازون از جمله درمان‌ های سرکوب‌کننده ایمنی در ناباروری هستند که به کاهش التهاب و فعالیت سیستم ایمنی کمک می‌کنند. این داروها می‌توانند در مواردی مانند سقط مکرر یا درمان مشکل ایمنی در بارداری استفاده شوند. با این حال، مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک باشد، زیرا ممکن است عوارض جانبی مانند افزایش قند خون یا فشار خون داشته باشند.
• سیکلوسپورین: این دارو فعالیت سلول‌های T را مهار می‌کند و به کاهش پاسخ ایمنی بدن کمک می‌کند.

۲. تعدیل‌کننده‌های سیستم ایمنی

تعدیل‌کننده‌های سیستم ایمنی داروهایی هستند که به جای سرکوب کامل سیستم ایمنی، پاسخ ایمنی را تنظیم می‌کنند. این روش‌ها می‌توانند به بهبود درمان ناباروری ایمونولوژیک کمک کنند. برخی از این داروها عبارتند از:

• هپارین: این دارو معمولاً برای جلوگیری از لخته شدن خون استفاده می‌شود و در مواردی مانند سندرم آنتی‌فسفولیپید می‌تواند به بهبود جریان خون به جنین کمک کند.
• آسپرین با دوز پایین: این دارو نیز به بهبود جریان خون به رحم و جنین کمک می‌کند و در درمان مشکل ایمنی در بارداری استفاده می‌شود.

۳. تزریق IVIG (ایمونوگلوبولین داخل وریدی)

تزریق IVIG یکی از روش‌های بهترین درمان اختلال سیستم ایمنی است که در آن ایمونوگلوبولین‌های خالص شده به صورت داخل وریدی تزریق می‌شوند. این روش به تعدیل سیستم ایمنی و کاهش پاسخ‌های التهابی کمک می‌کند. IVIG می‌تواند در مواردی مانند سقط مکرر یا شکست مکرر IVF استفاده شود و به بهبود شانس بارداری کمک کند.

تأثیر اختلالات ایمنی بر هورمون‌های تولیدمثل

تأثیر اختلالات ایمنی بر هورمون‌های تولید مثل یکی از جنبه‌های مهم در بررسی بیماری‌های خودایمنی و مشکلات بارداری است. سیستم ایمنی بدن نه تنها در مقابله با عوامل بیماری‌زا نقش دارد، بلکه می‌تواند بر تعادل هورمونی و عملکرد سیستم تولیدمثل نیز تأثیر بگذارد. اختلالات ایمنی می‌توانند با ایجاد التهاب مزمن، تغییر در سطح هورمون‌ها و اختلال در عملکرد اندام‌های تولیدمثل تاثیرات زیادی بر سیستم باروری داشته باشد مانند تأثیر اختلالات ایمنی بر تخمک‌گذاری، تأثیر اختلالات ایمنی بر کیفیت اسپرم و حتی سبب اختلالات ایمنی و ناباروری مردان شوند. در این بخش، به بررسی این تأثیرات می‌پردازیم.

تأثیر اختلالات ایمنی بر هورمون‌های زنانه

هورمون‌های تولیدمثل مانند استروژن، پروژسترون و هورمون‌های تیروئیدی نقش کلیدی در تنظیم سیکل قاعدگی و تخمک‌گذاری دارند. در بیماری ‌های خودایمنی و مشکلات بارداری، اختلال در عملکرد سیستم ایمنی می‌تواند این تعادل هورمونی را مختل کند.

تأثیر اختلالات ایمنی بر تخمک‌گذاری

تأثیر اختلالات ایمنی بر تخمک‌گذاری می‌تواند منجر به اختلال در سیکل قاعدگی و کاهش کیفیت تخمک‌ها شود. به عنوان مثال، در بیماری‌هایی مانند تیروئیدیت هاشیموتو، کاهش سطح هورمون‌های تیروئیدی می‌تواند باعث اختلال در تخمک‌گذاری و افزایش خطر ناباروری شود. همچنین، التهاب مزمن ناشی از بیماری‌های خودایمنی می‌تواند بر عملکرد تخمدان‌ها تأثیر بگذارد و منجر به کاهش ذخیره تخمدان شود.

تأثیر اختلالات ایمنی بر هورمون‌های مردانه

اختلالات ایمنی و ناباروری مردان نیز موضوعی مهم است. سیستم ایمنی می‌تواند بر تولید هورمون‌های مردانه مانند تستوسترون تأثیر بگذارد و منجر به کاهش کیفیت اسپرم شود.

تأثیر اختلالات ایمنی بر کیفیت اسپرم

تأثیر اختلالات ایمنی بر کیفیت اسپرم می‌تواند شامل کاهش تعداد اسپرم، کاهش تحرک اسپرم و افزایش ناهنجاری‌های مورفولوژی اسپرم باشد. در برخی موارد، سیستم ایمنی ممکن است به اسپرم حمله کند و آنتی‌بادی‌های ضد اسپرم تولید کند. این آنتی‌بادی‌ها می‌توانند مانع از حرکت طبیعی اسپرم یا لقاح آن با تخمک شوند.

پرسش‌های متداول

آیا بیماری‌های خودایمنی همیشه باعث ناباروری می‌شوند؟

خیر، بیماری‌های خودایمنی همیشه باعث ناباروری نمی‌شوند، اما می‌توانند خطر آن را افزایش دهند. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس، تیروئیدیت هاشیموتو یا سندرم آنتی‌فسفولیپید می‌توانند بارداری موفق داشته باشند، به شرطی که بیماری آن‌ها به خوبی مدیریت شود. با این حال، ناباروری ناشی از اختلالات ایمنی در برخی موارد ممکن است رخ دهد، به ویژه اگر بیماری باعث التهاب مزمن، اختلال در تعادل هورمونی یا تولید آنتی‌بادی‌های ضد بارداری شود. تشخیص به موقع و درمان مناسب می‌تواند به کاهش این خطر کمک کند. اگر مشکوک به مشکل ایمنی و ناباروری هستید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

چگونه بفهمیم که ناباروری ناشی از اختلالات ایمنی است؟

برای تشخیص ناباروری ناشی از اختلالات ایمنی، پزشکان معمولاً مجموعه‌ای از آزمایش‌های تخصصی را تجویز می‌کنند. این آزمایش‌ها شامل بررسی آنتی‌بادی‌های ضد بارداری (مانند آنتی‌بادی‌های ضد فسفولیپید)، سطح سایتوکاین‌های التهابی، عملکرد تیروئید و هورمون‌های تولیدمثل است. همچنین، ممکن است آزمایش‌هایی برای بررسی وجود آنتی‌بادی‌های ضد اسپرم یا اختلالات ایمنی دیگر انجام شود. اگر سابقه سقط مکرر، شکست مکرر در IVF یا علائم بیماری‌های خودایمنی دارید، این آزمایش‌ها می‌توانند به تشخیص مشکل ایمنی و ناباروری کمک کنند. مشورت با یک متخصص ایمونولوژی باروری نیز می‌تواند مفید باشد.

آیا ناباروری ناشی از مشکلات ایمنی قابل درمان است؟

بله، ناباروری ناشی از مشکلات ایمنی در بسیاری از موارد قابل درمان است. روش‌های درمانی مانند درمان ‌های سرکوب‌کننده ایمنی در ناباروری (مانند کورتیکواستروئیدها)، تعدیل‌کننده‌های سیستم ایمنی (مانند هپارین و آسپرین) و تزریق IVIG می‌توانند به بهبود شرایط برای لانه‌گزینی جنین و حفظ بارداری کمک کنند. همچنین، مدیریت بیماری‌های خودایمنی زمین‌های مانند تیروئیدیت هاشیموتو یا سندرم آنتی‌فسفولیپید نیز می‌تواند شانس بارداری موفق را افزایش دهد. اگر مشکوک به مشکل ایمنی و ناباروری هستید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین روش درمانی برای شما انتخاب شود.

چه آزمایش‌هایی برای تشخیص اختلالات ایمنی در ناباروری لازم است؟

برای تشخیص اختلالات ایمنی در ناباروری، پزشکان معمولاً مجموعه‌ای از آزمایش‌های تخصصی را تجویز می‌کنند. این آزمایش‌ها شامل بررسی آنتی‌بادی‌های ضد فسفولیپید، آنتی‌بادی‌های ضد هسته‌ای (ANA)، سطح سایتوکاین‌های التهابی، عملکرد تیروئید (TSH، T3، T4) و هورمون‌های تولیدمثل است. همچنین، ممکن است آزمایش‌هایی برای بررسی آنتی‌بادی‌های ضد اسپرم یا سایر اختلالات ایمنی انجام شود. در مواردی مانند سقط مکرر یا شکست مکرر IVF، این آزمایش‌ها می‌توانند به تشخیص ناباروری ناشی از اختلالات ایمنی کمک کنند. مشورت با یک متخصص ایمونولوژی باروری نیز می‌تواند مفید باشد.

آیا مصرف داروهای سرکوب‌کننده ایمنی در بارداری خطرناک است؟

مصرف داروهای سرکوب‌کننده ایمنی در بارداری باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود. برخی از این داروها مانند کورتیکواستروئیدها ممکن است عوارض جانبی مانند افزایش قند خون یا فشار خون داشته باشند، اما در مواردی مانند درمان مشکل ایمنی در بارداری، فواید آن‌ها ممکن است بیشتر از خطرات باشد. پزشک با توجه به شرایط فردی، بهترین دارو و دوز را تجویز می‌کند تا خطرات به حداقل برسد.

نقش تغذیه و سبک زندگی در بهبود ناباروری ناشی از مشکلات ایمنی چیست؟

تغذیه سالم و سبک زندگی متعادل می‌توانند به بهبود ناباروری ناشی از مشکلات ایمنی کمک کنند. رژیم غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، امگا-۳ و ویتامین‌های D و E می‌تواند التهاب را کاهش داده و عملکرد سیستم ایمنی را تنظیم کند. همچنین، کاهش استرس، ورزش منظم و پرهیز از سیگار و الکل می‌توانند به بهبود تعادل هورمونی و افزایش شانس بارداری کمک کنند.

و در پایان…

بیماری‌ های خودایمنی و ناباروری ارتباط نزدیکی دارند. سیستم ایمنی در فرآیندهای تولیدمثل نقش حیاتی ایفا می‌کند و اختلال در آن می‌تواند منجر به ناباروری یا سقط مکرر شود. تشخیص و درمان ناباروری ایمونولوژیک نیاز به بررسی‌های تخصصی و مراجعه به پزشک دارد. روش‌های درمانی مانند سرکوب‌کننده‌های ایمنی و تزریق IVIG می‌توانند به بهبود باروری کمک کنند. اگر مشکوک به مشکل ایمنی و ناباروری هستید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.