فارسی
العربیهمجله مام - به روزترین مقالات در حوزه باروری و درمان ناباروری
مشاهده فهرست مطالب
علت ناباروری زنان چیست
ناباروری به معنی عدم وقوع بارداری پس از یک سال تلاش مکرر و داشتن رابطه جنسی محافظت نشده در زنان زیر ۳۵ سال و یا شش ماه عدم وقوع بارداری در زنان بالای ۳۵ سال است. ناباروری در زنان علل مختلفی می‌تواند داشته باشد. وجود اختلال در سیستم باروری یعنی رحم و تخمدان و یا هورمون‌هایی که تنظیم کننده این سیستم هستند، می‌تواند منجر به ناباروری در زنان شود.
روش درمان ناباروری بر اساس علت ناباروری زنان انتخاب می گردد. بیشتر زنانی که مشکل ناباروری دارند، با اقدام به موقع و انتخاب روش درمانی مناسب می‌توانند باردار شوند. به همین دلیل، مراجعۀ زودهنگام به پزشک و تشخیص و درمان ناباروری می‌تواند شانس زن را برای بارداری افزایش دهد. در این مطلب با دلایل شایع ناباروری زنان و همچنین روش‌های درمان آن آشنا خواهید شد.
همچنین لازم به ذکر است که افزایش سن یکی از علل ناباروری زنان است زیرا با افزایش سن زنان، فرآیند تخمک گذاری و آزاد سازی تخمک را مختل شده و از این رو می تواند منجر به ناباروری زنان شود.
میزان ناباروری زنان پس از 44 سالگی و حتی در صورت استفاده از داروهای باروری، به میزان قابل توجه تری کاهش می‌یابد البته سن تنها عامل تاثیرگذار بر ناباروری زنان نیست و عوامل مختلفی می‌توانند علت ناباروری زنان باشند.
در حال حاضر روش‌های درمانی مختلفی برای درمان ناباروری وجود دارند مانند روش ای وی اف (IVF) یا لقاح آزمایشگاهی.
علائم ناباروری زنان
به طور کلی هیچ علامتی را نمی‌توان جزو علائم ناباروری زنان به شمار آورد، ممکن است ناباروری هیچ علئم خاصی نداشته باشد. البته اگر بالای ۳۵ سال هستید و پس از شش ماه داشتن رابطه جنسی منظم و محافظت نشده بارداری رخ نداده، احتمالا مشکلات مربوط به نازایی را دارید و باید پیگیر درمان خود باشید.
علل ناباروری در زنان
به طور کلی می‌توان گفت ناباروری به معنای ناتوانی یک خانم در باردارشدن یا ناتوانی یک آقا در بارور کردن تخمک همسر خود است. برای تشکیل جنین و باردارشدن چندین مرحله وجود دارد که اختلال در هریک از این مراحل می‌تواند منجر به نازایی شود. این مراحل شامل موارد زیر است:
- ترشح هورمون‌‌های تولیدمثل توسط مغز جهت تنظیم عملکرد تخمدان‌ها؛
- بالغ‌شدن تخمک و تخمک گذاری؛
- آزادشدن تخمک در لوله فالوپ؛
- حرکت اسپرم از واژن به سمت لولههای فالوپ؛
- بارور شدن تخمک توسط اسپرم؛ (لقاح)
- حرکت تخمک بارور شده از لولههای فالوپ به سمت رحم و لانه‌گزینی در دیواره آن.
در نتیجه اختلال در هر یک از این مراحل می‌تواند منج به نازایی شود. در اینجا به دلایل مختلف نازایی می‌پردازیم.
اندومتریوز
اگر بافت رحم در جایی خارج از رحم رشد کند، به آن اندومتریوز می‌گویند. اندومتریوز می‌تواند بر عملکرد تخمدان‌ها، رحم و لولههای رحمی تاثیر بگذارد. اندومتریوز نیز یک علت ناباروری زنان است؛
اختلال تخمک گذاری
این اختلال، رایج‌ترین علت ناباروری زنان می‌باشد. اختلال در فرآیند تخمک گذاری بر روی آزاد شدن تخمک از تخمدان‌ها تاثیر می گذارد. شایع‌ترین علت اختلال در تخمک گذاری، بیماری تخمدان پلی کیستیک است.
اختلال خوردن، زیاده روی در ورزش کردن، کاهش وزن زیاد، کاهش وزن سریع و چاقی و این دست از اتفاقات بر تخمک گذاری تاثیر گذاشته و ممکن است تخمک گذاری را مختل کنند.
اختلالات هورمونی
برخی از اختلالات هورمونی عبارتند از
- اختلالات غده تیروئید؛
- مشکلات غده هیپوفیز؛
- اختلالات غده آدرنال؛
- هایپرپرولاکتینمی.
اختلالات هورمونی می توانند سبب تاخیر یا جلوگیری از آزاد سازی تخمک از تخمدان ها و یا کاهش ذخیره تخمدان ها شوند و به این طریق، علت ناباروری زنان باشند. افزایش یا کاهش وزن غیر منتظره، خستگی، آکنه، رشد بیش از حد مو یا ریزش مو و کیست تخمدان از جمله علائمی هستند که می توانند نشان دهنده اختلالات هورمونی باشند.
کیست تخمدان خود می تواند باعث ایجاد درد لگنی شده و یا روند طبیعی تخمک گذاری را متوقف نماید.
آسیب لوله های فالوپ
ایجاد آسیب به لولههای فالوپ می تواند از انتقال تخمک به رحم جلوگیری کرده و سبب انسداد لوله رحم شود. آسیب لولههای رحمی می‌تواند به دلایل زیر ایجاد شود:
- سالپنژیت یا التهاب لولههای رحمی که معمولا در اثر بیماری التهابی لگن یا PID ایجاد می گردد؛
- سابقه جراحی قبلی؛
- حاملگی خارج رحمی؛
بیماری التهابی لگن (PID)
PID یک عفونت باکتریایی در لگن زنان است. PID اغلب می‌تواند به لوله های رحمی آسیب رسانده و باعث انسداد لوله رحم شود.
ناهنجاری رحمی ناشی از تغییر در شکل و ساختار رحم
یکی از علل ناباروری در زنان فیبروم رحم یا پولیپ رحم است که می‌تواند سبب ناهنجاری در شکل یا ساختار رحم شود. فیبروم می‌تواند باعث انسداد لوله رحم شده و در نهایت منجر به ناباروری گردد. پولیپ یا فیبروم می‌توانند با علائمی مانند خونریزی شدید قاعدگی، درد لگن و بزرگ شدن رحم همراه باشند.
آسیب بافت رحم
آسیب دیدن بافت رحم می‌تواند در اثر مواردی مانند عفونت رحمی، سقط جنین و کورتاژ ایجاد شود. این موارد می‌تواند منجر به تاخیر در قاعدگی و کاهش جریان خون قاعدگی شوند.
یائسگی زودرس
اگر عملکرد تخمدان‌ها و قاعدگی پیش از 40 سالگی متوقف شود به آن یائسگی زودرس می‌گویند. یائسگی زودرس، دیگر علت ناباروری زنان می‌باشد. اگرچه علت یائسگی زودرس هنوز مشخص نیست، اما بیماری‌های اتوایمیون، سندرم ترنر، سندرم X شکننده و شیمی درمانی می‌توانند باعث ایجاد یائسگی زودرس شوند.
چسبندگی لگن
چسبندگی لگن نیز می‌تواند علت ناباروری زنان باشد. چسبندگی لگن در اثر عفونت لگن، آپاندیسیت، اندومتریوز یا جراحی شکم ایجاد می‌شود.
سرطان
برخی از سرطان‌ها به خصوص سرطان‌های دستگاه تناسلی، می توانند علت ناباروری زنان باشند. همچنین شیمی درمانی و پرتودرمانی نیز از علل ناباروری در زنان هستند. می‌توان قبل از شروع دوره درمان با شیمی درمانی، با روش فریز تخمک، شانس مجدد برای باردار شدن پس از درمان، داشت.
درمان ناباروری زنان
خوشبختانه درمان‌های ایمن و موثر بسیاری برای درمان ناباروری زنان وجود دارند که به‌طور قابل‌توجهی شانس باردارشدن را افزایش میدهد. روش درمان ناباروری زنان بسته به علتی که ایجاد کننده آن است، می‌تواند متفاوت باشد. یعنی برای درمان ناباروری ابتدا باید علت آن تشخیص داده شود. با تشخیص صحیح علت ناباروری و با استفاده از روش‌های کمک باروری، می‌توان اغلب موارد ناباروری را درمان کرد.
از جمله درمان‌های ناباروی برای زنان می‌توان به درمان‌های دارویی برای اصلاح مشکلات هورمونی و تخمک‌گذاری، جراحی برای برطرف کردن مشکلات فیزیکی مثل انسداد لولههای رحمی و لقاح آزمایشگاهی اشاره کرد که بسته به شرایط بالینی به انتخاب پزشک برای هر فرد در نظر گرفته می‌شود.
و در پایان…
در این مقاله به بررسی علت ناباروری زنان و درمان آن‌ها پرداختیم، ناباروری می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد مثل اختلال در تخمک گذاری، بسته بودن لوله فالوپ و… شما می‌توانید برای خواندن مقالات بیشتر به مجله اینترنتی مام مراجعه کنید، همچنین برای رزرو نوبت و مشاوره حضوری با متخصصین ما، به مرکز مام مراجعه کنید.
نویسنده مقاله : الميرا بابكان راد
منابع:
