اندومتریوز چیست؟

در بیماری اندومتریوز، بافت اندومتر رحم در خارج از فضای رحم مانند فضای شکم و روی اندام‌هایی مانند مثانه، روده‌ها و تخمدان‌ها رشد می‌کند. طیف این بیماری بسیار گسترده است و از ضایعات کوچک روی اعضای لگن تا کیست‌های بزرگ اندومتریوما و ایجاد چسبندگی‌های وسیع در روده، مثانه و رحم و برهم ‌زدن آناتومی لگن متغیر است. علایم بیماری می تواند شامل: پریود نامنظم، اختلال در تخمک گذاری و ایجاد انسداد لوله رحم و متعاقب آن ناباروری باشد.

آیا اندومتریوز به‎معنای نداشتن شانس در بارداری یا درمان ناباروری است؟

یکی از مهمترین دغدغه‌های ذهنی و روانی زنان مبتلا به اختلال آندومتریوز  توانایی آنها برای باروری و باردار شدن است. ابتلا به آندومتریوز می‌تواند در فرآیند باروری اختلال ایجاد کند. اما یک باور نادرست بین خانم‎ها این است که ابتلا به اندومتریوز مساوی است با ناباروری و عدم موفقیت در درمان. خوشبختانه، امروزه با پیشرفت حوزه‎های درمان ناباروری و پزشکی، روش‌‌های درمانی به طور قابل توجهی توسعه پیدا کرده‌اند. در ادامه، جهت درک بهتر اختلال آندومتریوز و راهبردهای درمانی آن با ما همراه باشید.

ارتباط اندومتریوز با ناباروری چیست؟

 بین ناباروری و کاهش قدرت باروری با اندومتریوز ارتباط شناخته‌شده‌ای وجود دارد . در زنان مبتلا به بیماری اندومتریوز به‌علت کاهش ذخیره فولیکولی تخمدان، اختلال تخمک گذاری و کاهش توانایی لقاح رخ دهد و یا بدلیل انسداد لوله رحم بارداری اتفاق نیفتد. اگر روی لوله‌های فالوپ یک فرد آندومتریوز یا انسداد لوله رحم وجود داشته باشد، این بافت نا به جا و اضافی مانع از حرکت تخمک بارورشده به داخل رحم می‌گردد. همچنین بررسی‌ها نشان داده‌اند که میزان موفقیت درمان ناباروری  (IVF)  در زنان با اندومتریوز؛ کمتر از زنان با علت‎های دیگر نازایی است. علاوه بر این، ارتباط معکوس بین درجه و شدت این بیماری و میزان باروری خودبه‌خود گزارش شده است. با این وجود، گزارش‌هایی مبنی بر افزایش میزان باروری بعد از جراحی و درمان اندومتریوز در درجات خفیف تا متوسط بیماری نیز دیده‎شده‎است. به طور کلی، در زنانی که مبتلا به آندومتریوز خفیف هستند، این اختلال تاثیر چندانی بر روی بارداری ندارد. تحقیقات نشان می‌دهد که ۷۰ درصد از زنان مبتلا به آندومتریوز خفیف تا متوسط بدون درمان اضافی، قادر به بارداری هستند. در حقیقت، ماهیت دقیق ارتباط بین ناباروری و اندومتریوز هنوز مشخص نشده است. اما به نظر می‌رسد، شدت و محل بافت آن در باروری تاثیرگذار باشد.

آیا درمان بیماری اندومتریوز بر باروری زنان تاثیرگذار است؟

‌با وجود کمتربودن تعداد تخمک‌های بالغ در این افراد نسبت به افراد سالم، باز هم میزان موفقیت در درمان  ناباروری و میزان تولد زنده تفاوت معنی‌داری نسبت به سایر زنان ندارد. خوشبختانه ثابت‎شده‎است درمان موفق بیماری اندومتریوز پیش از ورود به سیکل ICSI می‌تواند موجب بازگشت قابلیت‌های باروری در این زنان شود. هم‎چنین کیفیت جنین در این بیماران با سایر مراجعه‌کنندگان برای انجام ICSI  تفاوتی ندارد. به‎صورت کلی باید گفت هر‎چند شدت درجه بیماری اندومتریوز روی تعداد تخمک بالغ به‌دست‌آمده اثر نامطلوب دارد  اما درمان موفق بیماری اندومتریوز موجب افزایش میزان باروری می‎شود.

آیا می‎توان اقداماتی برای بهبود نتایج درمان های ناباروری در زنان مبتلا به اندومتریوز انجام‎داد؟

انواع مداخلات قبل از درمان ناباروری به روش‌های IVF و یاICSI   پیشنهاد شده تا پیامدها در زنان مبتلا به اندومتریوز بهبود یابند. این مداخلات شامل درمان بلندمدت با داروهای آگونيست GnRHیا داروهای ضد‎بارداری خوراکی ( COC)تحت نظرپزشک یا جراحی برای برداشتن ضایعات اندومتریوما است.  بنابراین اغلب پیشنهاد می‌شود که قبل از درمان ناباروری به‌روش ICSI  در بیماران اندومتریوز با درمان‌های طبی یا جراحی، التهاب ناشی از بیماری کنترل شود تا نتیجه انجام ICSI  و میزان موفقیت آن افزایش یابد.

آیا بیماری اندومتریوز قابل درمان است؟

روش درمانی مشخصی جهت درمان قطعی آندومتریوز وجود ندارد. با این حال، پزشکان راهبردهای درمانی برای کمک به مدیریت بیماری ارائه می‌دهند. درحال حاضر درمان بیماری آندومتریوز با درمان دارویی و یا درمان جراحی انجام می‎گیرد، اما درمان در هر بیمار با توجه به شرایط همان بیمار انجام می شود و باید توجه داشت روند درمان بیماری و هم‎چنین روند درمان ناباروری در زنان مبتلا به اندومتریوز کاملا تخصصی است و باید تحت نظر پزشک و در مراکز معتبر درمان ناباروری انجام شود.

میکرواینجکشن چیست و چرا یک شیوه موثر درمان ناباروری در اندومتریوز است

میکرواینجکشن یا تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI)، که یکی از موثرین روش های کمک باروری است؛ روشی است که یک سلول اسپرم در محیط آزمایشگاه از سایر سلول‌ها جدا شده و مستقیما در سیتوپلاسم تخمک وارد می‌شود. به وسیله‌ی روش میکرواینجکشن، میزان لقاح و فعال شدن تخمک‌ها به بهترین حالت فراهم می‌گردد. درمواردی که تلاش های قبلی برای درمان ناباروری با IVF بی‎اثر باشد یا اشکالات اساسی در اسپرم از قبیل شکل غیرطبیعی یا تحرک پایین یا تعداد بسیار کم وجود داشته باشد یا وجود مانعی در مسیر حرکت اسپرم به تخمک مانند ناهنجاری های آناتومیکی، چسبندگی های لوله رحمی بدلیل بیماری های مانند اندومتریوز وجود داشته باشد و یا خانم‎هایی که به دلیل اندومتریوز کیفیت تخمک و دخیره تخمدانی ناکافی داشته باشند؛ توصیه به انجام میکرواینجکشن برای درمان ناباروری میزان شانس و موفقیت بارداری را به‎طور چشمگیری افزایش می‎دهد. درواقع  باید به شما این مژده را بدهیم که چنانچه اگر یک عدد اسپرم سالم نیز موجود باشد و حتی در صورت فقدان یا انسداد لوله های رحمی هم هیچ مانعی در خصوص این عمل وجود ندارد.

سخن پایانی:
همانطور که اشاره شد ابتلا به اندومتریوز هرچند روند درمان ناباروری را نسبت به افراد سالم مشکل‎تر می‎کند اما هرگز به‎معنای نداشتن شانس باروری نیست. از طرفی درنظر‎داشته‎باشید درمان این بیماری و ناباروری حاصل از آن باید در مراکز معتبر و با نظارت پزشکان مجرب انجام گیرد. اشاره به این نکته نیز حائز اهمیت است که باید در درمان صبور باشید و با داشتن سبک زندگی سالم و مصرف ویتامین‌ها و مواد غذایی آنتی‌اکسیدانی مانند امگا۳، ویتامین‌های D، C، E و میوه‌ها و سبزیجات تازه و پرهیز از مصرف غذاهای فرآوری‌شده و فست‌فودها که همگی می‎توانند از پیشرفت یا عود بیماری شما جلوگیری کنند سهم بسزایی در پیگیری روند درمان خود داشته باشید.

ما در "مام " درکنار شماییم و شما با بهره‎مندی از کلیه خدمات مربوط به ناباروری و درمان آن اعم از میکرواینجکشن (ICSI) در مرکز ناباروری مام می توانید در بهترین راه در درمان این بیماری و عارضه ناباروری حاصل از آن  گام بگذارید. هم‎چنین شما عزیزان می توانید جهت بهره مندی از این خدمات با تعیین وقت قبلی به این مرکز مراجعه و یا برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره 42500-021تماس حاصل فرمایید.