کیست هموراژیک تخمدان
 

 کیست هموراژیک تخمدان چگونه تشکیل می شود؟ هنگامی که یک فولیکول در تخمدان پاره می شود و یک تخمک آزاد می کند، فولیکول باقیمانده به جسمی زرد تبدیل می شود. این جسم زرد توسط لایه ای از سلول های عروقی به نام گرانولوز پوشیده شده است. 

این لایه عروقی بسیار شکننده می باشد که ممکن است پاره شوند که در اثر پارگی، خونریزی در جسم زرد و یا تجمع خون در کیست به وجود می آید و در نتیجه کیست خونی تخمدان تشکیل می شود.

علت تشکیل کیست هموراژیک تخمدان

• پاره شدن کیست تخمدان 

• خونریزی داخلی در کیست های عملکردی تخمدان 

• یا تجمع خون در کیست 

کیست خونی اغلب در کیستی به نام کیست جسم لوتئال و ندرتا در کیست فولیکولی، دیده می شود. همچنین در اثر خونریزی این کیست ها ممکن است منجر به خونریزی داخل شکمی و یا لکه بینی بین دو قاعدگی شود. 

تاثیر کیست خونی بر باروری

طبق تحقیقات انجام شده در مورد تاثیر کیست خونی بر باروری ثابت کرده است کیست خونی اثری منفی بر باروری ندارد. 

تاثیر کیست خونی بر باروری، زمانی است که این کیست بر هر دو تخمدان اثر گذاشته و برای درمان نیاز به جراحی و برداشت هر دو تخمدان باشد. 

علائم کیست هموراژیک
 

علائم بالینی افراد مبتلا به کیست خونی شامل موارد زیر می باشد :

• درد لگنی در زنان به صورت ناگهانی ؛

• درد شکم در یک طرف بدن ؛

• احساس سنگینی در لگن ؛

• درد زیر شکم ؛

• لکه بینی بین دو قاعدگی ؛

• احساس وجود توده لگنی ؛

بسیاری از بیماران نیز علائمی را مشاهده نمی کنند و به صورت اتفاقی در سونوگرافی، تشخیص داده می شود.

تشخیص افتراقی کیست هموراژیک

در اینجا ممکن است برای شما سوال شود که تشخیص افتراقی چیست؟ هنگامی که فرد دارای علائمی باشد و پزشک نتواند به صورت قطعی نوع بیماری را تشخیص دهد و به نوع بیماری شک داشته باشد؛ تشخیص افتراقی می گویند که پزشک با استفاده از معاینات دقیق تر و انجام آزمایشات مربوطه میتواند نوع بیماری را مشخص کند.

علل درد لگنی در زنان، ممکن است به علت وجود کیست هموراژیک نباشد و از عارضه های دیگری مانند آپاندیسیت حاد و یا حاملگی خارج از رحم به ما خبر دهد و همین سردرگمی در تشخیص، نوع بیماری را تشخیص افتراقی کیست هموراژیک می گویند.

همچنین علائم کیست هموراژیک ممکن است با حالت های دیگری مانند پیچ خوردگی تخمدان، PID (بیماری التهابی لگن) و یا حاملگی خارج از رحم یکسان باشد که پزشک برای تشخیص دقیق تر نیاز به اقدامات دیگری داشته باشد.

حاملگی خارج از رحم علائمی مانند :

 درد زیر شکم و یا شکم، احساس سنگینی در لگن و درد شکم در یک طرف بدن می باشد که حالت های ذکر شده مشابه علائم کیست هموراژیک می باشد و این حالت های مشابه ممکن است تشخیص را مقداری دشوار کند.

چک مرتب آزمایش بارداری بتا HCG و سونوگرافی لوله های رحم، میتوان به تشخیص افتراقی بارداری خارج از رحمی و کیست هموراژیک کمک کرد.

علامت حلقه آتش در تصویربرداری داپلر رنگی معمولاً در حاملگی خارج از رحم دیده می شود، اما ممکن است در کیست هموراژیک نیز این حالت رخ دهد. 

سونوگرافی ترانس واژینال ممکن است برای تشخیص خاص کیست های خونی تخمدان استفاده می شود، زیرا جزئیات ساختار داخلی به طور دقیق مشاهده می شود.

ملاحظات متفاوت در سونوگرافی عبارتند از:

1)نئوپلاسم تخمدان کیستیک: مفیدترین ویژگی در تشخیص نئوپلاسم تخمدان از کیست هموراژیک

2)برآمدگی های پاپیلاری

3)سپتوم های ندولی

4)جریان داپلر رنگی در ساختار کیستیک

5)اندومتریوما در ظاهر همانند کیست های هموراژیک هستند و با MRI میتوان کیست هموراژیک را از اندومتریوماافتراق داد.

تشخیص کیست تخمدان هموراژیک در سنوگرافی

ظاهر شدن علائم کیست هموراژیک تخمدان بستگی به مرحله تشکیل و مدت زمان تشکیل کیست دارد و می تواند هر یک از موارد زیر را داشته باشد:

1) بافت توری ماهی یا الگوی مشبک ظریف: بافت توری ماهی از شایع ترین حالت هایی است که در سونوگرافی مشاهده می شود. چندین رشته ریز فیبرین وجود دارد که ظاهری توری به آن می دهد. 

2) تجمع لخته در کیست خونی : فرآیند تشکیل لخته و تجمع لخته در داخل کیست هموراژیک تخمدان منجر به ایجاد لخته مثلثی شکل و تا حدودی ناهمگن در بخشی از کیست می شود که میتواند مایع سروزی باقیمانده داخل کیست را اشغال کند.

3) سطح بقایای مایع در کیست تخمدان هموراژیک: یکی دیگر از مواردی که در سونوگرافی ممکن است دیده شود سطح باقی مانده مایع در کیست است. این بقایا از رسوبات یا ذرات ریز درون کیست خونی تخمدان تشکیل می شوند.

4) پاره شدن کیست تخمدان یا کیست تخمدان خونریزی دهنده : کیست تخمدان خونریزی دهنده ظاهری غیرعادی که ممکن است در اثر پاره شدن کیست تخمدان رخ دهد و در نتیجه؛ خون در لگن یا اینکه به مایع اکوژنیک اطراف کیست و رحم دیده می شود و خونریزی داخل شکمی اتفاق می افتد. 

اگر این خونریزی داخل شکمی شدید باشد، ممکن است خون در کیسه موریسون جمع شود و این کیسه پر از خون، می تواند با حاملگی خارج از رحم اشتباه گرفته شود.

5) کیست خونی تخمدان شبیه یک نئوپلاسم جامد تخمدان: شکل دیگری از کیست هموراژیک تخمدان است که نقاط سفید رنگی در سونوگرافی دیده می شود و معمولاً در مراحل اولیه تشکیل لخته در داخل کیست و تجمع خون در کیست اتفاق می افتد. 

ظاهر سونوگرافی در چنین مواردی می تواند شبیه یک نئوپلاسم جامد تخمدان باشد. (نئوپلاسم به بافتی که شروع به تغییر در راستای سرطانی شدن باشد، می گویند.)

سونوگرافی پیگیری تغییرات چشمگیری را در کیست هموراژیک معمولاً طی 4 تا 6 هفته نشان می دهد. علاوه بر این در تصویربرداری رنگی، جریان خون در کیست هموراژیک نشان داده نمی شود.

درمان کیست هموراژیک تخمدان

درمان کیست هموراژیک تخمدان بسته به اندازه کیست و علائم آن مانند لکه بینی بین دو قاعدگی ، درد زیر شکم ، احساس سنگینی در لگن ، درد لگنی در زنان و درد شکم در یک طرف بدن متفاوت است.

اکثر کیست های هموراژیک در طی دو سیکل قاعدگی (8 هفته) به طور کامل برطرف می شوند. اگر بیمار پیش از یائسگی باشد و قطر کیست بیش از 5 سانتی متر است یا بیمار یائسه باشد و کیست در هر اندازه باشد به شرطی که این کیست های هموراژیک با ظاهری معمولی باشند، باید سونوگرافی پیگیری یا تصویربرداری MRI در 6 تا 12 هفته بعد از تشخیص اولیه، انجام دهند.در بیماران یائسه، درمان جراحی ضرورت دارد.  

آیا کیست هموراژیک بدخیم است؟

این نوع از کیست ها را نمی توان به صورت حتمی جزو کیست های خوش خیم در نظر گرفت و باید با یک سونوگرافی پیگیری کوتاه مدت یا MRI ارزیابی شود تا به صورت دقیق تر نظر داد و همچنین به طور کلی اگر کیست خونی کوچک تر از 5 سانتی متر باشد، خطرناک نیست.

چگونه می‌توانیم از ایجاد کیست هموراژیک جلوگیری کنیم؟

متاسفانه در حال حاضر راهی برای پیشگیری از ایجاد کیست خونی تخمدان شناخته نشده است.