فارسی
العربیهمجله مام - به روزترین مقالات در حوزه باروری و درمان ناباروری
مشاهده فهرست مطالب
این مطلب از نظر علمی به تأیید دکتر فرناز منتظری فلوشیپ ناباروری و IVF، از پزشکان متخصص مرکز مام رسیده است.
بارداری چندقلویی چه زمانی اتفاق می افتد؟
چند قلوزایی زمانی اتفاق می‌افتد که بیش از یک جنین در رحم لانه‌گزینی کند. این مسئله در صورتی اتفاق می‌افتد که در طی چرخه قاعدگی بیش از یک تخمک آزاد شده و هر تخمک توسط یک اسپرم بارور شود.
اگرچه همه بارداری های چندقلویی پس از استفاده از روش‌های کمک باروری اتفاق نمی‌افتد، اما درمان‌های کمک‌باروری به میزان قابل توجهی در افزایش بارداری چندقلویی و چند قلوزایی دخالت داشته‌اند. تقریباً در همه موارد، ترجیح داده می‌شود که با محدود کردن و کاهش جنین های منتقل شده از بارداری چندقلویی جلوگیری کرد اما به هر صورت بروز این مسئله اجتناب‌ناپذیر است.
عوارض بارداری چندقلویی
باردار بودن بیش از یک نوزاد و چند قلوزایی هیجان انگیز بوده و برای بسیاری از زوجین یک اتفاق خوشایند است. با این حال، بارداری چندقلویی خطر ابتلا به عوارض دوران بارداری و بعد از زایمان که احتمال دارد برای مادر و نوزاد اتفاق افتد را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
شایعترین عوارض شامل موارد زیر است:
• زایمان زودرس؛
• فشار خون بالا بارداری؛
• کم‌خونی؛
• نقایص هنگام تولد؛
• افزایش غیر طبیعی مایع آمنیوتیک؛
• سقط؛
• زایمان سزارین؛
• خونریزی پس از زایمان.
کاهش جنین در بارداری (MFPR)
در بارداری‌های چندقلویی، مادر، جنین و نوزاد در معرض علائم بیشتری نسبت به بارداری‌های تک قلو هستند. بنابراین هنگامی که بارداری چندقلویی اتفاق می‌افتد، استفاده از چارچوب اخلاقی ارائه شده در این زمینه به متخصصان زنان و زایمان کمک می‌کند تا بیماران را برای تصمیم‌گیری در مورد ادامه بارداری چندقلویی و یا کاهش جنین ها، مشاوره و راهنمایی کنند.
کاهش یا حذف جنین ها به صورت انتخابی روشی است که برای کم کردن تعداد جنین ها در یک بارداری چندقلویی به تعداد ایمن تر استفاده می‌شود. این روش همچنین در بارداری‌های چندقلویی که یکی از جنین‌ها بیماری جدی و صعب العلاج دارد یا در مواردی که یکی از جنین‌ها در خارج از رحم رشد کرده باشد نیز استفاده می‌شود که در این صورت ختم انتخابی نامیده می‌شود.
زمان انجام روند کاهش جنین ها در بارداری چندقلویی
کاهش انتخابی جنین‌ها و حذف جنین معمولا بین هفته‌های ۱۱ تا ۱۳ بارداری و پس از انجام غربالگری سه ماهه اول انجام می‌شود تا وجود هرگونه ناهنجاری ساختاری در بقیه جنین‌ها رد شود.
نحوه انجام حذف جنین در بارداری چندقلویی
پس از شناسایی جنین‌های خاص برای کاهش، کلرید پتاسیم با راهنمایی تصویربرداری سونوگرافی به قلب هر جنین انتخاب شده تزریق می‌شود. در نتیجه ضربان قلب متوقف شده و جنین می‌میرد. معمولا بقایای جنین خود به خود جذب بدن می‌شود و احتیاج به اقدام خاصی بعد از این‌کار نیست.
خطرات کاهش جنین در بارداری چندقلویی
کاهش و حذف جنین ها طی بارداری می‌تواند باعث سقط جنین ها و از دست رفتن کل بارداری شود اما پیش‌آگهی بهتری در انتظار بقیه بارداری و جنین‌ها خواهد بود. همچنین در این روش احتمال بروز عفونت نیز وجود دارد. هرچند این مشکل نسبتاً نادر است اما اگر عفونت اتفاق بیفتد، جنین‌های باقی مانده را در معرض خطر قرار می‌دهد.
برخی از والدین در اوایل بارداری با جنین خود ارتباط قوی برقرار می‌کنند و دیدن جنین‌ها در سونوگرافی می تواند پیوند محکمی برای آن‌ها ایجاد کند. بنابراین، انجام MFPR می‌تواند احساس گناه یا اندوه ناشی از طرد کردن فرزندان را در والدین ایجاد کند. موارد شدید می‌تواند حتی باعث بروز افسردگی در مادر نیز شود که برای جنین‌های باقی مانده خوب نیست.
مزایای کاهش جنین در بارداری چند قلویی
• کاهش مشکلات بارداری:
هر جنین اضافی که درون رحم رشد می‌کند، نه تنها باعث افزایش اندازه رحم و شکم می‌شود، بلکه به بدن جهت تامین نیاز خودشان نیز آسیب زیادی وارد می‌کنند و ممکن است سبب کمبود شدید مواد معدنی در مادر شوند. کاهش جنین ها می‌تواند احتمال این مشکلات را کاهش دهد.
• کاهش خطرات بارداری:
احتمال زایمان زودرس، سقط جنین یا ایجاد ناتوانیهای مادرزادی در جنین در بارداری چندقلویی بسیار زیاد است. که با کاهش انتخابی جنین‌ها این احتمال کم می‌شود.
مراقبت‌های لازم پس از کاهش جنین در بارداری
پس از حذف جنین انتخاب شده، معمولا توصیه می‌شود که فرد حدود ۱۲ تا ۲۴ ساعت در بیمارستان بماند. انجام فعالیتهای روزمره محدودیتی ندارد اما بهتر است زنان سه روز تا یک هفته بعد از انجام این کار استراحت داشته باشند تا احتمال بروز عفونت به حداقل برسد. اگر تب، خونریزی واژینال، خروج مایع آمنیوتیک یا انقباض وجود داشته باشد، باید سریعا به یک مرکز درمانی مراجعه شود.
جنین‌های باقی مانده نیز لازم است به طور منظم از طریق سونوگرافی از نظر رشد و سلامت پایش شوند.
آیا کاهش انتخابی جنین‌ها با درد همراه است؟
این پروسه فقط چند دقیقه طول میکشد و معمولا تحت یک بیهوشی عمومی انجام می‌شود. بنابراین احساس درد طی انجام این پروسه وجود نخواهد داشت.
آیا کاهش انتخابی جنین‌ها روشی قانونی است؟
قانونی بودن کاهش جنین ها محدود به مواردی است که پزشک احتمال وجود خطر را تایید کند. اما کاهش جنین به دلایل صرفا اجتماعی و مالی مجاز نیست.
نویسنده مقاله : هاجر خاچی شکری
