تغییرات جنین و مادر در هفته نهم بارداری

آنچه برای فرزند شما در هفته نهم بارداری اتفاق می افتد:

با آغاز هفته نهم بارداری، فرزند شما به مرحله‌ی جدیدی از زندگی خود وارد می‌شود. حالا دیگر دو ماه از عمر او می‌گذرد و هر روز بیشتر و بیشتر به نسخه‌ای مینیاتوری از یک انسان دوست‌داشتنی شبیه می‌شود، خصوصاً که در هفته نهم دم کوچک او (استخوان دنبالچه) کاملاً از بین رفته است.

در هفته‌ 9 بارداری رشد و تکامل فرزند شما همانند هفته‌های گذشته به سرعت ادامه می‌یابد و روز به روز جزئیات بیشتری در اجزای بدنش ظاهر می‌شود. روند سخت و محکم شدن اسکلت و استخوان‌های بدن او که از هفته‌ی قبل آغاز شده، در این هفته همچنان ادامه دارد و علاوه بر آن غضروف‌ها، مفاصل و نخاع هم تکامل بیشتری پیدا می‌کنند تا فرزندتان بتواند مانند یک رقصنده‌ی کوچک دست و پاهایش را به آرامی و با ظرافت حرکت دهد. البته هنوز برای این‌که بتوانید این حرکات ظریف را احساس کنید خیلی زود است و تنها ممکن است در سونوگرافی موفق به دیدن حرکات بدن وروجکتان شوید.

اگر می‌توانستید درون رحمتان را ببینید متوجه می‌شدید که جنین در هفته نهم تغییرات زیادی کرده و دستان فرزندتان از مچ خم شده و به سمت قفسه‌ی سینه او قرار گرفته‌اند. در هفته 9 بارداری نیز به دلیل رشد و تکامل بیشتر گردن، سر رویان که هنوز در مقایسه با سایر اندام‌های بدن او بزرگ‌تر است، چرخیده و به طرف قفسه‌ی سینه خم شده است. به همین دلیل هر از گاهی فرزندتان با دست‌هایش که در نزدیکی سر او قرار گرفته‌اند، می‌تواند صورتش را لمس کند.

در نمای ظاهری ویژگی‌های صورت دلنشین فرزند شما نسبت به قبل واضح‌تر شده‌اند. در مقایسه با هفته‌ی گذشته، گوش‌ها برجسته‌تر شده و لاله‌ی گوش به راحتی قابل تشخیص است. در آخر این هفته، رشد بخش‌های داخلی گوش هم كامل خواهد شد. چشم‌های رویان هنوز هم بسته‌اند، اما ساختمان آن‌ها تقریباً به طور کامل شکل گرفته است. سوراخ‌های بینی مشخص‌تر شده‌اند و جوانه‌های ابتدایی چشایی بر روی سطح زبان کاملاً شکل گرفته‌اند.

علاوه بر این تغییرات ظاهری، در درون بدن جنین در هفته نهم بسیاری از بخش‌ها در حال رشد و توسعه هستند و بسیاری از آنان کامل شده و برای شروع به کار خود آماده می‌شوند. مقعد، طحال و پانکراس از جمله اندام‌هایی هستند که در هفته‌ ی نهم بارداری تا حد زیادی شکل گرفته‌اند و آماده‌اند تا وظایف مهم خود را به عهده بگیرند. در این هفته دستگاه گوارشی خصوصاً روده‌ی کوچک توسعه و تکامل بیشتری پیدا کرده و پرزهایی در سطح آن در حال ظاهر شدن هستند که در آینده به جذب غذا کمک می‌کنند. قلب کوچک جنین هم‌اكنون کاملاً به چهار حفره تقسیم شده است و دریچه‌ها در حال رشد می‌باشند تا هرچه بهتر خون را به بخش‌های مختلف بدن برسانند.

یکی از مهم‌ترین اتفاقات هفته‌ نهم جدا شدن حفره‌ی مربوط به قفسه‌ی سینه‌ی رویان از حفره‌ی شکمی به واسطه‌ی یک دسته از عضلات می‌باشد که در آینده ساختمان عضله‌ی دیافراگم (پرده‌ی عضلانی جداکننده‌ی اعضای قفسه سینه از اعضای شکم) را خواهند ساخت.

اندازه‌ی‌ فرزند شما در این هفته در حدود 2.5 سانتی‌متر و برابر با یک حبه‌ی انگور یا یک دانه‌ی زیتون متوسط است. احتمالاً متعجب می‌شوید اگر بدانید که با وجود این همه ساخت و ساز در بدن فرزندتان او اکنون در حدود 3.9 گرم وزن دارد. نگران نشوید از حالا به بعد که ساختار بدن او بیشتر شکل گرفته است، نوبت به افزایش وزن می‌رسد. خیلی سریع‌تر از آن‌چه که فکرش را بکنید وزن می‌گیرد و هفته به هفته بزرگ می‌شود.

در بدن شما در طول این هفته چه تغییراتی اتفاق می افتد؟

به آخرین ماه از سه ‌ماهه‌ اول بارداری خود خوش آمدید. در این زمان احتمالاً بسیاری از علائم مربوط به هفته نهم بارداری را تجربه کرده‌اید و اگرچه هنور هم در ظاهر تغییر زیادی نکرده‌اید اما ممکن است اطرافیانتان به دلیل علائمی که دارید به بارداری شما پی برده باشند. به دلیل رشد رویان، رحم شما هم در حال رشد و بزرگ شدن است و شکمتان کمی برآمده‌تر از گذشته می‌شود، خصوصاً اگر این اولین تجربه‌ی بارداری شما نباشد.

در هفته نهم بارداری دو خبر مهم برایتان داریم. اول اینکه در هفته‌ نهم بارداری سطح هورمون HCG (هورمون بارداری) به بالاترین حد خود می‌رسد و بنابراین ممکن است شما ناراحتی‌های هفته‌های قبل را با شدت بیشتری تجربه کنید و خبر خوب اینکه از این هفته به بعد سطح این هورمون ثابت می‌شود و بسیاری از علائم آزاردهنده مانند تهوع، استفراغ، پرخونی و حساس شدن لثه‌ها کم کم کاهش می‌یابند.

با رسیدن سطح هورمون بارداری به بالاترین حد خود در این هفته ممکن است تغییرات پوست و مو را با شدت بیشتری تجربه کنید، به دلیل همین تغییرات از یک طرف با افزایش میزان چربی زیر پوست صورتتان شاداب‌تر و درخشان‌تر شده و از طرف دیگر نیازتان به استحمام و شستن مرتب موها افزایش می‌یابد.

روند افزایش حجم خون بدن در هفته‌ نهم بارداری همچنان ادامه داشته و قلب محکم‌تر از قبل می‌تپد تا بتواند کار پمپاژ خون را به درستی انجام دهد که البته این مسئله می‌تواند باعث بروز خستگی، سرگیجه و یا سردرد شود. استراحت به میزان کافی، نوشیدن مایعات و پیاده‌روی آرام می‌تواند به بهبود چنین حالاتی کمک کند.

در این زمان ممکن است از نظر روحی هنوز هم احساساتتان ثبات پیدا نکرده باشد و هر لحظه احساس متفاوتی را از سرخوشی گرفته تا ترس و نگرانی تجربه کنید. اگرچه این احساسات در یکی دو هفته‌ی آینده کمتر خواهند شد، اما معمولاً در تمام طول هفته به هفته بارداری همراه شما هستند و با گذشت زمان و نزدیک شدن به موعد زایمان مجدداً شدت می‌یابند. تجربه‌ی چنین نوسانات خلقی در هفته به هفته بارداری کاملاً طبیعی است. شما وارد مهم‌ترین مرحله از زندگی خود شده‌اید و عزیزترین موجود زندگیتان را در درون بدنتان پرورش می‌دهید. سعی کنید تا احساسات خود را با اطرافیان در میان بگذارید و به اتفاقات شیرین بعد از تولد کودکتان فکر کنید. برای بهبود احساسات خود سعی کنید از همین حالا ارتباط خود را با کوچولوی درونتان شروع کنید. برای این کار هر روز دست‌های خود را به آرامی بر روی شکمتان قرار داده و در حالی که بر تنفس خود تمركز کرده‌اید، به فرزند خود فكر كنید. برای او اسم انتخاب کنید و با او از رؤیاها و برنامه‌هایتان حرف بزنید. بهترین زمان برای انجام این کار درست بعد از بیدار شدن از خواب و قبل از خوابیدن است، اما فراموش نکنید که در هر زمانی که دوست داشته باشید می‌توانید این کار را انجام دهید. مطمئناً تصور چنین هم‌صحبتی خیلی شیرین است. با برقراری این ارتباط فرزندتان محبت و علاقه‌ی شما را از همین حالا حس خواهد کرد و شما هم برای مادر شدن آمادگیِ بیشتری پیدا می‌کنید.

فعالیت‌های هفته نهم بارداری:

با گذراندن هفته به هفته بارداری احتمالاً متوجه خواهید شد که احساسات و تمایلات جنسی شما تغییر کرده است. طیف این تغییرات بسیار گسترده بوده و در هر خانم متفاوت با دیگری است. اگرچه در برخی از زنان علاقه به روابط جنسی کمتر از قبل می‌شود، اما بر خلاف تصور، بسیاری از زنان بیشتر از حد معمول و یا همانند گذشته به داشتن روابط جنسی علاقه‌مند می‌شوند. چنین تغییراتی در تمایلات جنسی شریک زندگی شما هم دیده می‌شود. خود را بابت این مسئله سرزنش نکرده و احساس گناه نکنید. روابط جنسی بخش مهمی از زندگی زناشویی را تشکیل می‌دهد و هیچ دلیلی برای عدم انجام این روابط در دوران بارداری وجود ندارد، مگر اینکه پزشک شما به دلایلی مانند خطر خونریزی یا زایمان زودرس رابطه‌ی جنسی در این دوران را منع نماید.

 با توجه به اینکه از این هفته به بعد علائم آزاردهنده‌ی بارداری کمتر می‌شود و شما حال عمومی بهتری خواهید داشت، پس یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های شما در این هفته مطالعه در رابطه با «روابط جنسی در دوران بارداری» و مشاوره با ماما یا پزشک خود در این زمینه است تا بتوانید به روابط عاطفی خود جانی دوباره دهید.

نگران نباشید:

در سونوگرافی این هفته و حوالی آن، علاوه بر این که حرکات بدن فرزندتان را خواهید داد، ضربان قلب او را هم می‌توانید بشنوید. زیرا دیگر قلب به اندازه کافی توسعه و رشد پیدا کرده است تا بتوان صدای آن را از طریق سونوگرافی شنید. اما اگر پزشک شما نتوانست صدای ضربان قلب جنین در هفته نهم را بیابد نگران نشوید، این مسئله احتمالاً به این دلیل رخ می‌دهد که پسر بازیگوش یا دختر خجالتی شما خود را در گوشه‌ای از رحم پنهان کرده و یا پشت او رو به بیرون است و بنابراین پیدا کردن ضربان قلب او برای پزشک کار دشواری است. با حفظ آرامش خود این مسئله را به پزشک یا مامایتان اطلاع داده تا یک سونوگرافی دیگر برای هفته‌های آینده درخواست نماید. در چند هفته بعد مطمئناً صدای معجزه‌آسای ضربان قلب فرزند خود را خواهید شنید و می‌توانید از شنیدن آن لذت ببرید.

بایدها:

• از حالا به بعد سعی کنید تا همیشه به سمت چپ خود بخوابید، این کار باعث می‌شود تا فشار رحم در حال رشد از روی روده‌ها و عروق بزرگ برداشته شده و جریان خون بهتر به فرزندتان برسد.

• درصورتی که سوزش سر دل دارید، از مصرف غذاهای ادویه‌دار و چرب خودداری کرده و این مسئله را به مراقب سلامت خود اطلاع دهید تا با تجویز داروهای ضد اسید مناسب به رفع این مشکل کمک نماید.

• با سرعت از پله‌ها بالا نروید، زیرا احتمال زمین خوردنتان وجود دارد. هنگام بالا رفتن از پله‌ها به آرامی این کار را انجام داده و در هر پاگرد حتماً چند دقیقه‌ای استراحت کنید.

• برای جلوگیری از شدت یافتن خستگی، خواب منظم شبانه و بعد از نهار را در تمامی دوران بارداری داشته باشید.

• اگر شاغل هستید، بهتر است که از حالا حداقل یک نفر را در محل کار از بارداری خود آگاه کنید تا اگر زمانی در طول بارداری هفته به هفته شما مشکلی برای سلامتیتان پیش آمد، بتواند به شما کمک کند.

• برای جلوگیری از یبوست و نفخ در بارداری هفته نهم، که جز علائم بارداری در 9 هفتگی به حساب می آیند، علاوه بر مصرف مقادیر زیاد مایعات خصوصاً آب، سبزیجات و میوه‌ها، می‌توانید معجون آب گرم و لیمو را امتحان کنید. این نوشیدنی را در شب هنگامی که دیگر قرار نیست چیزی بخورید و یا در صبح مصرف نموده تا بعد از مدتی متوجه اثرات شگفت‌انگیز آن شوید.

نبایدها:

• با این که در هفته نه بارداری هنوز نیازی نیست که لباس‌های مخصوص حاملگی را بپوشید، اما در این دوران نباید از لباس‌های تنگ و چسبان که بدن و خصوصاً شکم شما را تحت فشار قرار می‌دهند، استفاده کنید.

• از پوشیدن لباس‌های زبر و خشن که باعث ایجاد حساسیت‌های پوستی به خصوص اگزما می‌شوند، خودداری کنید.

• مواد لبنی مانند شیر و پنیر منابع بسیار خوبی برای دریافت کلسیم می‌باشند. اما در این دوران به هیچ وجه شیر خام محلی (غیر پاستوریزه) اعم از شیر گاو، بز و شتر و یا هر محصولی که با شیر غیرپاستوریزه درست شده باشد را مصرف نکنید.

• در دوران بارداری خصوصاً سه‌ماهه‌ اول بارداری، هیچ یک از انواع مغزهای حیوانات را نباید مصرف کنید. زیرا این مواد ممکن است حاوی باکتری‌های مضری مانند لیستریا باشند که عامل ابتلا به بیماری لیستریوز است. این بیماری اگرچه در مادر تنها باعث بروز علائمی شبیه به آنفولانزا  می‌‌شود، اما می‌‌تواند به شدت جنین در حال رشد را تحت تأثیر قرار داده و مشکلات زیادی را برای او به وجود آورد.

• رنگ کردن منزل در طول دوره بارداری و استشمام طولانی مدت بوی رنگ در این دوران خصوصاً در سه‌ماهه‌ اول بارداری توصیه نمی‌شود.

• از تخت‌های برنزه‌کننده و محصولات مخصوص برنزه‌سازی پوست مانند کرم‌ها یا لوسیون‌ها در دوران بارداری استفاده نکنید. این محصولات حاوی دی‌هیدروکسی‌استون (DHA) که با نام «گلیسرول» نیز شناخته می‌شود هستند. این ماده پس از جذب از طریق پوست وارد جریان خون شده و می‌تواند به فرزند شما برسد.

پیشنهاد ما به شما برای بهبود شرایط، در این دوران:

در صورتی که سن شما بیش از 35 سال است و یا در صورت وجود سابقه‌ی بیماری‌های ژنتیكی مادرزادی در خانواده‌ی شما یا همسرتان و یا فرزندان قبلیتان، با پزشک خود در رابطه با انجام مشاوره‌ی ژنتیك و انجام آزمون‌های ژنتیکی رایج مانند NIPT یا CVS  (نمونه‌برداری از پرزهای جفتی) که بین هفته‌ 9 تا 13 بارداری انجام می‌شوند، مشورت نمایید. انجام این تست‌ها در صورت بارداری با روش‌های مصنوعی و بارداری‌های دو قلویی نیز توصیه می‌شوند.