اختلالات قاعدگی چیست؟

چرخه قاعدگی چیست؟ مجموعه تغییرات فیزیولوژیکی که بدن زن متحمل می‌شود و در روند آمادگی برای بارداری قرار می گیرد را چرخه قاعدگی (پریود شدن - عادت ماهانه) می گویند. 
عوامل بسیاری سبب ایجاد تغییر در نظم و روند طبیعی چرخه‌ قاعدگی طبیعی عادت ماهانه (قاعدگی طبیعی) یک خانم می شوند که به صورت کلی به این تغییرات، اختلالات قاعدگی می‌گویند. اختلالات قاعدگی، شایع ترین علل مراجعه‌ خانم ها نزد پزشکان متخصص زنان می‌باشد. 
اختلالات قاعدگی و علائم آن ها می‌توانند زندگی روزمره‌ زن را مختل کنند و باعث ایجاد استرس و اضطراب گردند. همچنین می توانند در بروز پریود نامنظم (قاعدگی نامنظم) نقش داشته باشند و بر توانایی باروری فرد فرد تأثیر بگذارند.

چه عواملی باعث بروز اختلالات قاعدگی می شود؟

اختلالات قاعدگی می توانند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شوند. از جمله این اختلالات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-    فیبروم رحم؛
-    عدم تعادل هورمونی؛
-    اختلالات مربوط به لخته شدن خون در رگ ها؛
-    سرطان؛
-    عفونت های مقاربتی STD ؛
-    سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS؛
-    عوامل ژنتیکی.

علائم اختلالات قاعدگی چیست؟

علائم پریود نامنظم می تواند یکی از موارد زیر باشد:
-    خونریزی زیاد قاعدگی و یا خونریزی غیر عادی؛
-    قاعدگی دردناک (احساس درد یا گرفتگی در هنگام پریودی)؛
-     افسردگی؛
-    سردرد؛
-    پریشانی، آشفتگی، استرس و اضطراب؛
-    نفخ شکم.

انواع اختلالات قاعدگی | دلایل نامنظمی پریودها

علت پریود نامنظم (نامنظمی عادت ماهانه یا همان پریود) می تواند شامل یکی از موارد زیر باشد:
-    سندرم پیش از قاعدگی (PMS)؛
-    دیسمنوره (درد در هنگام قاعدگی)؛
-    آمنوره یا فقدان قاعدگی (شامل آمنوره اولیه و آمنوره ثانویه)؛
-     الیگومنوره (قاعدگی های کم تکرار که در فواصل بیش از 35 روز رخ می دهد.)؛
-    پلیمنوره (قاعدگی های مکرر که در فواصل کمتر از 24 روز رخ می دهد.)؛
-    متروراژی (قاعدگی هایی که در فواصل غیرمنظم رخ می دهند یا با لکه بینی بین دو سیکل همراه هستند.)؛
-    منوراژی یا هیپرمنوره (قاعدگی هایی که به طور غیرطبیعی طولانی یا با حجم زیاد هستند، بیش از هفت روز).

سندرم پیش از قاعدگی (PMS)

سندرم پبش از قاعدگی شامل مجموعه علائم دوره‌ای فیزیکی، روحی و رفتاری می باشد که در روزهای قبل از خونریزی قاعدگی پدیدار می‌شوند و در روند کاری یا شیوه زندگی فرد اختلال ایجاد می‌کنند. اغلب این علائم پس از خونریزی و عادت ماهانه متوقف می شوند. اختلال دیس فوریک یا PMDD قبل از قاعدگی (پریودی)، شکل شدیدی از سندرم پیش از قاعدگی (PMS) می‌باشد.
علائم بالینی شایع تر در این دوران شامل نفخ شکم، خستگی بیش از حد، حساسیت پستان‌ها و سردرد می باشد. همچنین علائم رفتاری شایع در دوره PMS، شامل بی‌ ثباتی خلق، استرس و اضطراب، تحریک پذیری، خلق افسرده، افزایش اشتها، فراموشی،  حواس پرتی و کاهش تمرکز می باشد.

دیسمنوره (قاعدگی دردناک)

بروز درد در هنگام قاعدگی را که معمولا ماهیت کرامپی دارد (به این معنی که قاعدگی با انقباضات وگرفتگی های شدید در بخش تحتانی شکم همراه است و به علت انقباضات عروق رحمی اتفاق می‌افتد)، دیس منوره می گویند. دیس منوره در واقع تجربه قاعدگی دردناک است که ممکن است از یک تا چند سیکل تکرار شود.
دیسمنوره به دو دسته‌ی اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود:
-    دیس منوره‌ اولیه: درد ناحیه تحتانی شکم که به دلیل انقباضات رحمی قبل از قاعدگی تا چند ساعت و یا نهایتا 2 الی 3 روز پس از شروع پریود (عادت ماهانه) به پایان می‌رسد و این درد صرفا به دلیل تغییرات هورمونی می باشد و دلیلی بر وجود مشکل خاصی نیست؛
-    دیس‌ منوره‌ ثانویه: در دیس منوره ثانویه حتی پس از شروع پریودی این درد به اتمام نمی‌رسد و 6 الی 7 روز پس از آن نیز ادامه می‌یابد. این اختلال می‌تواند به علل پاتولوژیکی مانند آندومتریوز، آدنومیوز، توده‌های زیرمخاطی رحم، تنگی شدید دهانه رحم، عفونت های لگنی مزمن و چسبندگی های لگنی اتفاق بیفتد.

آمنوره (عدم وقوع قاعدگی)

آمنوره به دو نوع آمنوره اولیه و آمنوره ثانویه تقسیم می شود. آمنوره اولیه به حالتی اطلاق می شود که فرد هرگز قاعده نشده است و آمنوره ثانویه شامل مواردی است که فرد قبلا قاعدگی را تجربه کرده اما ناگهان دچار توقف قاعدگی می گردد.

الیگومنوره

حجم طبیعی خونریزی ماهیانه (خون در قاعدگی طبیعی) حدود 30 تا 80 سی سی و تعداد روزهای آن 3 الی 7 روز می باشد. بنابراین اگر حجم خونریزی از 30 سی سی کمتر باشد و یا زودتر از سه روز به پایان برسد به آن الیگومنوره می گویند و این نوع خونریزی غیرطبیعی می باشد.

منوراژی یا هیپرمنوره

منوراژی یا هیپرمنوره سبب خونریزی زیاد قاعدگی می گردد و به حالتی اطلاق می گردد که حجم و مدت زمان خونریزی ماهیانه از میزان طبیعی آن ( 30 تا 80 سی سی در ماه و به مدت 3 الی 7 روز) بیشتر می گردد. موراژی می تواند باعث ایجاد کم خونی شدید شود.

پلیمنوره

به فاصله ی بین روز اول پریود تا روز اول پریود بعدی یک سیکل قاعدگی می گویند. طول یک سیکل به طور طبیعی ممکن است از 24 تا 35 روز متغیر باشد، اما اگر یک سیکل قاعدگی کمتر از 24 روز طول بکشد و به عبارت دیگر زودتر از هر 24 روز خونریزی بعدی شروع شود، به آن پلی منوره می گویند که یکی از اختلالت قاعدگی محسوب می شود و باید پیگیری گردد.

متروراژی

در اختلال متروراژی فرد دچار لکه بینی و خونریزی بین دو سیکل قاعدگی می شود. این اختلال بیشتر در اوایل سن بلوغ و در خانم هایی که نزدیک به سن یائسگی می باشند دیده می شود و معمولا باعث ایجاد پریود نامنظم می گردد.

درمان اختلال قاعدگی

درمان اختلالات قاعدگی براساس سبک زندگی افراد، نوع اختلالی که دارند و یا اینکه قصد بارداری دارند یا نه، متفاوت می باشد.
ایجاد تغییر در سبک زندگی مانند انجام فعالیت های ورزشی، حذف مواد غذایی چرب و شیرینی ها از رژیم غذایی و دوری از امواج اینترنتی می تواند در درمان اختلالات قاعدگی و کاهش علائم آن موثر باشد.
همچنین به کار بردن درمان های دارویی مانند استفاده از مکمل های غذایی شامل ویتامین ها و مواد معدنی، داروهای دیورتیک، مهار کننده های پروستاگلاندین، مکمل های هورمونی و داروهای ضد بارداری خوراکی، در مراحل بعدی درمان اختلالات قاعدگی قرار می گیرند. در موارد حادتر، جراحی نیز می تواند به عنوان روش درمانی اختلالات قاعدگی مورد استفاده قرار گیرد.