این مطلب از نظر علمی به تائید دکتر آزاده حسینی فلوشیپ ناباروری و IVF، از پزشکان متخصص مرکز مام رسیده است.

آیا عفونت واژن در بارداری تاثیری بر روی جنین دارد؟

ابتلا به عفونت واژن از جمله انواع عفونت قارچی، در دوران بارداری شایع است و معمولا نگران کننده نمی باشد. عفونت واژینال معمولا به راحتی قابل درمان است اما به صورت کلی، عفونت رحم در دوران بارداری ممکن است خطرناک بوده و عوارض جدی تری به همراه داشته باشد، از این رو باید حتما مورد بررسی و درمان قرار گیرد.

انواع عفونت واژینال در دوران بارداری:

زنان باردار نسبت به برخی از انواع عفونت واژن آسیب پذیرتر هستند و در صورت عدم درمان عفونت واژینال، ممکن است عوارض شدیدتری ایجاد گردد. در صورت ابتلا به عفونت رحم، حتی اگر عفونت رحم اندک باشد، بیمار باید به پزشک یا ماما مراجعه نماید. شایع ترین انواع عفونت بارداری عبارتند از:

•    عفونت قارچی:

عفونت کاندیدا شایع ترین عفونت قارچی است. عفونت قارچی معمولا به دلیل تغییر در سیستم ایمنی، افزایش تولید گلیکوژن و افزایش سطح استروژن در بارداری ایجاد می شود. ابتلا به عفونت قارچی در سه ماه دوم و سوم بارداری شایع تر است. رایج ترین علائم عفونت قارچی عبارتند از:

-خارش اطراف واژن و ولو؛

-ترشحات واژینال غلیظ، سفید و پنیری شکل؛

-سوزش واژن؛

-درد یا سوزش در هنگام رابطه جنسی.

برای درمان عفونت قارچی، بیمار باید توسط پزشک یا ماما معاینه شود تا در صورت لزوم برای او دارو تجویز گردد. پیش از شروع درمان، تشخیص نوع عفونت رحم ضروری است، زیرا سایر عفونت ها مانند واژینوز باکتریایی و واژینال به دلیل داشتن علائم مشابه از قبیل سوزش واژن، ممکن است با عفونت قارچی اشتباه گرفته شوند.

•    عفونت واژینوز باکتریایی:

عفونت واژینوز باکتریایی، نوعی عفونت باکتریایی است که به راحتی قابل درمان می باشد. علائم این عفونت باکتریایی عبارتند از:

-خارش و سوزش واژن؛

-ترشحات واژینال با بوی ماهی گندیده؛

-بدتر شدن بوی ترشحات واژینال بعد از رابطه جنسی؛

-ترشحات واژینال خاکستری.

اگر عفونت باکتریایی واژینوز باکتریایی در دوران بارداری درمان نشود، ممکن است سبب زایمان زودرس و تولد نوزادان با وزن کم گردد.

•    عفونت استرپتوکوکی گروه B:

استرپتوکوک ها گروهی از باکتری ها هستند که بیشتر در واژن و مقعد جای می گیرند. این عفونت باکتریایی معمولا علائمی ندارد و حتی این باکتری ها اغلب عفونت هم ایجاد نمی کنند. اگرچه زنان بارداری که عفونت باکتریایی استرپتوکوکوی گروه B  دارند، ممکن است این عفونت باکتریایی را در هنگام زایمان به نوزاد خود منتقل کنند. اما تنها حدود 1 تا 2 درصد مادرانی که عفونت استرپتوکوکی دارند، این عفونت را به نوزادان خود منتقل می نمایند. عفونت باکتریایی استرپتوکوک گروهB  اگرچه غیر معمول است، اما می تواند سبب مرگ نوزاد شود. تزریق آنتی بیوتیک وریدی می تواند خطر انتقال عفونت استرپتوکوکی گروه B به جنین را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

•    سایر عفونت های دوران بارداری:

بارداری تغییرات متعددی را در بدن ایجاد کرده و افراد را مستعد ابتلا به عوارض ناشی از عفونت بارداری می نماید. به عنوان مثال، بارداری می تواند باعث ایجاد اگزما و خشکی در پوست گردد. در صورت ترک خوردن پوست، عفونت بارداری می تواند منجر به تشکیل سلولیت شود. یک اختلال پوستی بسیار نادر به نام سندرم شیرین، در دوران بارداری شایع تر از مواقع دیگر است. سایر انواع عفونت بارداری عبارتند از:

-آنفولانزا؛

-هپاتیت E؛

-تبخال تناسلی؛

-لیستریا؛

-سرخک؛

HIV-.

علت افزایش خطر ابتلا به این عفونت ها در بارداری هنوز به خوبی مشخص نشده است، اما ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی و سایر تغییراتی که در سلول های خونی ایجاد می شوند، در بدن به وجود بیایند. بارداری سبب افزایش گردش خون و سوخت و ساز بدن و همچنین افزایش نیاز مادر به دریافت اکسیژن می شود. این افزایش نیاز بدن مادر می تواند عوارض عفونت بارداری را شدیدتر کند؛ به عنوان مثال اگر خانم بارداری به آنفولانزا مبتلا شود به دلیل افزایش تقاضا برای جبران اکسیژن مورد نیاز قلب و ریه جنین، ممکن است مشکل بیشتری در تنفس داشته باشد.

همچنین داروهایی که جهت درمان عفونت مورد استفاده قرار می گیرند، ممکن است در دوران بارداری ایمنی کمتری برای مادر داشته باشند. بنابراین بیماران در صورت ابتلا به عفونت رحم در بارداری، باید درباره مزایا و معایب داروها با پزشک یا مامای خود صحبت کنند.

تاثیر عفونت بارداری بر جنین:

بسیاری از انواع عفونت بارداری می توانند رشد جنین را تحت تاثیر قرار دهند. البته تشخیص اینکه آیا عفونت بارداری، جنین را تحت تاثیر قرار می دهد یا خیر، برای پزشکان دشوار است. عفونت ها از سه طریق می توانند بر رشد جنین تاثیر بگذارند:

•    عفونت بارداری ممکن است به مادر آسیب برساند، در نتیجه بدن مادر نمی تواند به رشد جنین کمک کند. همچنین در صورت نیاز مادر به دارو، ممکن است مصرف دارو نیز، خود با عوارضی برای جنین به همراه باشد و به جنین آسیب برساند.

•    عفونت بارداری می تواند با ایجاد تغییراتی، سبب بروز ناهنجاری در هنگام تولد شود که مستقیما به کودک آسیب می رساند.

•    همچنین عفونت بارداری می تواند باعث ایجاد زایمان زودرس یا سقط جنین گردد.

سایر عوارض عفونت واژینال در بارداری بر روی جنین عبارتند از:

•    زایمان زودرس (که عموما در اثر واژینوز باکتریایی ایجاد می گردد)؛

•    ابتلای جنین به بیماری های واگیردار مانند هپاتیت، سیفلیس، تبخال تناسلی و HIV؛

•    عفونت چشم و پنومونی نوزاد در اثر عفونت کلامیدیا؛

•    زایمان زودرس و کوری نوزاد در اثر آلوده شدن مایع آمنیوتیک با عفونت سوزاک؛

•    سقط جنین یا کم خونی جنین در اثر بیماری پنجم؛

•    ایجاد عوارض شدید در نوزاد در اثر عفونت استرپتوکوکی گروه B (در موارد نادر، این عفونت می تواند کشنده باشد)؛

•    ایجاد ناهنجاری مادرزادی و ناتوانی ذهنی نوزاد در اثر ابتلا به توکسوپلاسموزو عفونت سیتومگالوویروس (البته این عفونت اغلب بی ضرر است)؛

•    سقط جنین، مرده زایی و ایجاد ناهنجاری هنگام تولد در اثر عفونت لیستریا یا زیکا (که البته یک عفونت بارداری خفیف است)

سایر عفونت های بارداری ممکن است به رشد جنین آسیب وارد نمایند. این امر به سلامت عمومی فرد باردار، زمان ایجاد عفونت بارداری و درمان بیمار بستگی دارد.

پیشگیری از عفونت واژن در زمان بارداری:

اقدامات زیر می توانند سبب کاهش خطر ابتلا به عفونت بارداری و یا حتی پیشگیری از عفونت واژن شوند:

•    عدم مسافرت به مناطقی با شیوع بالای عفونت زیکا و استفاده از اسپری مخصوص برای جلوگیری از گزش پشه ها؛

•    استفاده از کاندوم و انجام آزمایش برای بررسی بیماری های مقاربتی؛

•    شستن دست ها با احتیاط و با دقت؛

•    عدم تماس با افراد مبتلا به بیماری عفونی مسری؛

•    تزریق واکسن آنفولانزا؛

•    پرهیز از مصرف غذاهای غیر پاستوریزه؛

•    عدم جابجا کردن فضولات گربه؛

•    انجام آزمایش برای بررسی بیماری جنسی و عفونت استرپتوکوک گروه B.

خلاصه:

بیشتر زنانی که در طول بارداری به عفونت بارداری مبتلا می شوند، عارضه ای ندارند. انجام درمان زود هنگام، احتمال تولد نوزاد سالم را افزایش می دهد. مادران باردار در صورت مشاهده علائم غیر طبیعی باید به پزشک یا ماما مراجعه نمایند. مراقبت های دوران بارداری بسیار مهم است، زیرا برخی از عفونت های بارداری قبل از ایجاد علائم، قابل تشخیص و درمان هستند.