عفونت قارچی واژینال (Vaginal Yeast)

عفونت قارچی واژن چیست؟ عفونت قارچی واژن نوعی عفونت قارچی است که سبب سوزش، ترشح و خارش شدید واژن و فرج (بافت دهانه‌ی واژن) می‌شود. این عفونت نوعی التهاب واژن یا واژینیت است.
عفونت قارچی واژن که به آن " کاندیدیاز واژن " نیز می‌گویند از هر 4 خانم، 3 نفر را در طول زندگی درگیر می‌کند. اگرچه قارچ تناسلی به عنوان یک بیماری مقاربتی در نظر گرفته نمی‌شود، اما شما می‌توانید این قارچ را از طریق تماس دهان با ناحیه‌ی تناسلی منتقل کنید.

علائم عفونت قارچی واژینال

علائم عفونت واژن از خفیف تا متوسط درجه‌بندی می‌شوند و عبارتند از:
•    خارش و سوزش در واژن و بافت دهانه‌ی واژن (فرج)؛
•    احساس سوزش مخصوصاً هنگام نزدیکی یا ادرار کردن؛
•    قرمزی و التهاب فرج؛
•    درد و سوزش واژن؛
•    جوش واژن؛
•    ترشحات آبکی واژن؛
•    ترشحات سفید، ضخیم و بی‌بوی واژن که ظاهری پنیری شکل دارند.

عفونت قارچی پیچیده

شما ممکن است به نوع پیچیده‌ی این عفونت مبتلا باشید در صورتی که:
•    علائم حادی مانند قرمزی بیش از حد، التهاب و خارش شدید که باعث گریه، درد یا ترک می‌شود داشته باشید؛
•    اگر بیشتر از چهار بار ابتلای به عفونت قارچی در سال دارید؛
•    عفونت شما توسط نوع دیگری کاندیدا به جای کاندیدا آلبیکنز ایجاد شده باشد؛
•    باردار باشید؛
•    دیابت کنترل نشده داشته باشید؛
•    دستگاه ایمنی شما به علت مصرف برخی داروها یا شرایطی مانند عفونت HIV ضعیف شده باشد

علت عفونت قارچی واژینال

قارچ کاندیدا، سبب عفونت قارچی واژن می‌شود. واژن شما به طور طبیعی حاوی مخلوطی از قارچ‌ها شامل کاندیدا و باکتری‌ها است. باکتری "لاکتوباسیلوس" ، اسیدی ترشح می‌کند که از رشد بیش از حد قارچ جلوگیری می‌کند. این تعادل ممکن است بر هم بخورد و سبب عفونت قارچی شود.
رشد بیش از حد قارچ‌ها می‌تواند در اثر عوامل زیر باشد:
ه    استفاده از آنتی‌بیوتیک که باکتری لاکتوباسیلوس را در واژن شما کاهش داده و pH واژن را تغییر می‌دهد؛
•    بارداری؛
•    دیابت کنترل‌نشده؛
•    سیستم ایمنی تضعیف‌شده؛
•    مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری یا درمان هورمونی که سطح استروژن را بالا می‌برد.
کاندیدا آلبیکنز رایج‌ترین قارچی است که سبب عفونت قارچی می‌شود. گاهی انواع دیگر قارچ‌های کاندیدا مقصر هستند. درمان‌های رایج معمولا قارچ کاندیدا آلبیکنز را درمان می‌کند و درمان قارچ‌های دیگر معمولا سخت‌تر است. علت عفونت قارچی واژن چیست؟ عفونت قارچی معمولا بعد از یک سری فعالیت‌های جنسی مخصوصاً تماس جنسی دهان با ناحیه‌ی تناسلی نیز رخ می‌دهد. حتی خانم‌هایی که از نظر جنسی فعال نیستند نیز می‌توانند به این عفونت مبتلا شوند.

عوامل خطرزای عفونت قارچی واژینال

عواملی که خطر ابتلای شما به قارچ تناسلی زنان را افزایش می‌دهند عبارتند از:
•    استفاده از آنتی‌بیوتیک: طیف وسیعی از آنتی‌بیوتیک‌هایی که باکتری‌های خاصی را می‌کشند، روی باکتری‌های سالم داخل واژن نیز اثر می‌گذارند و آن‌ها را از بین می‌برند و منجر به رشد بیش از حد قارچ‌ها می‌شوند؛
•    افزایش سطح استروژن: عفونت‌های قارچی در خانم‌هایی که سطح استروژن آن‌ها بالاست، مانند خانم‌های باردار یا آن‌هایی که قرص‌های پیشگیری از بارداری با دوز بالای استروژن مصرف می‌کنند یا تحت درمان‌های هورمونی هستند، شایع‌تر است؛
•    دیابت کنترل‌نشده: خانم‌های مبتلا به دیابت که سطح قند خون خود را به خوبی کنترل نمی‌کنند، در معرض خطر بیشتری نسبت به خانم‌هایی که دیابت خود را کنترل کرده‌اند قرار دارند؛
•    ضعف دستگاه ایمنی: خانم‌هایی با ایمنی کمتر که مثلا در اثر درمان‌های کورتیکوستروئید یا عفونت HIV ایجاد شده است بیشتر به عفونت قارچی مبتلا می‌شوند؛
•    فعالیت جنسی: گرچه این عفونت قارچی بیماری مقاربتی محسوب نمی‌شود ولی تماس‌های جنسی باعث پخش شدن قارچ می‌شوند.

با عفونت قارچی تناسلی چه کنیم؟

تست و تشخیص عفونت قارچی واژینال
برای تشخیص قارچ ناحیه تناسلی زنان، پزشک ممکن اقدامات زیر را انجام دهد:
•    درباره‌ی سوابق پزشکی شما سؤالاتی بپرسد تا اطلاعاتی درباره‌ی عفونت‌های قبلی واژن یا عفونت‌های مقاربتی به دست بیاورد؛
•    معاینه‌ی لگن: پزشک اندام‌های تناسلی خارجی را برای یافتن علائم عفونت معاینه می‌کند. سپس وسیله‌ای به نام اسپکولوم را داخل واژن شما قرار داده تا دیواره‌های آن را باز نگه دارد و داخل واژن و دهانه‌ی رحم را بررسی کند؛
•    تست نمونه‌ی ترشحات واژن: پزشک ممکن است نمونه‌ی مایع واژن را برای تعیین نوع قارچی که سبب عفونت شده تست کند و درمان مؤثرتری را با توجه به نوع قارچ تجویز کند.

درمان و داروی عفونت قارچی واژینال:

درمان قارچ تناسلی بستگی به این دارد که شما مبتلا به عفونت پیچیده هستید یا نه.
-    درمان عفونت قارچی غیرپیچیده:
برای علایم خفیف تا متوسط و دفعات کم عفونت قارچی، پزشک موارد زیر را توصیه می‌کند:
•    درمان کوتاه مدت واژن: داروهای ضدقارچ به صورت کرم، پماد، قرص و شیاف موجود هستند. یک رژیم ضد قارچ که یک، سه یا هفت روز به طول می‌انجامد معمولاً عفونت قارچی را برطرف می‌کند. تعدادی داروی مؤثر مانند کلوتریمازول نیز وجود دارد.
•    داروهای خوراکی تک‌دوز: پزشک شما ممکن است یک داروی تک‌دوز ضدقارچ به نام فلوکونازول (Fluconazole/Diflucan) را تجویز کند. ممکن است شما دو دوز تک را به فاصله سه روز مصرف کنید تا علایم حاد را کنترل کنید. البته از مصرف خودسرانه‌ی این دارو بپرهیزید.
درمان عفونت قارچی پیچیده عبارت است از:
ک    درمان طولانی مدت واژن: درمان دارویی به مدت 7 تا 14 روز به طور موفق عفونت قارچی را برطرف می‌کند. این داروها معمولاً کرم واژن، پماد، قرص یا شیاف هستند.
•    داروهای خوراکی چند دوزی: پزشک شما ممکن است با توجه به عفونت شما دو یا سه دوز فلوکونازول (Fluconazole) را تجویز کند که به صورت خوراکی به جای درمان واژینال استفاده شود. این درمان برای خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود.
•    برنامه‌ی نگه‌دارنده: برای عفونت‌های قارچی عودکننده، پزشک یک الگوی دارویی را برای جلوگیری از رشد بیش از حد قارچ و عفونت‌های آینده توصیه می‌کند. درمان نگه‌دارنده بعد از اینکه عفونت با درمان بهبود یافت، شروع می‌شود.
•    شریک جنسی شما احتمالاً نیازی به درمان ندارد. اگر مجدداً دچار عفونت شدید پزشک درمان شریک شما را در صورتی که علایم عفونت قارچی ناحیه‌ی تناسلی داشته باشد یا از کاندوم هنگام نزدیکی استفاده نکند، توصیه می‌کند.
•    برخی خانم‌ها برای التیام علایم عفونت، از قرص‌های واژینال پروبیوتیک استفاده می‌کنند یا ماست می‌خوردند و از این روش‌ها نیز راضی هستند.

عفونت قارچی واژینال و بارداری

ابتلا به عفونت قارچی در بارداری تأثیر منفی بر رشد و تکامل جنین ندارد، اما اگر مادر در هنگام زایمان به این قارچ مبتلا باشد در صورت انجام زایمان طبیعی احتمال ابتلای جنین در حین عبور از کانال زایمان بالا است. این شرایط سبب عفونت ناحیه‌ی دهان نوزاد می‌شود اما به راحتی قابل درمان است.

نکته بسیار مهم درباره ی عفونت واژن:

هیچ‌گاه در دوران بارداری خودسرانه دارو مصرف نکنید و استفاده از دارو در بارداری را تحت نظر پزشک خود انجام دهید. همچنین توجه کنید که مصرف فلوکونازول خوراکی در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. برای درمان عفونت قارچی در بارداری از پزشک خود کمک بگیرید.