رحم رتروورسه

رحم اندامی است عضلانی، گلابی شکل و توخالی که در لگن زن بین مثانه و روده قرار گرفته است. رحم کاملا به صورت عمودی نبوده و با شیب ملایمی که به سمت جلو دارد زاویه‌ای را با دهانه رحم تشکیل می‌دهد و موقعیت دقیق آناتومیکی طبق این زاویه تعریف می‌شود. گاهی رحم به جای اینکه به سمت جلو (به سمت مثانه) متمایل باشد، به سمت عقب و به سمت مقعد مایل می‌شود. به این حالت رحم رتروورسه گفته می‌شود. این تغییر در موقعیت رحم می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد و در برخی از زنان به‌طور طبیعی وجود دارد. بسیاری از زنان با رحم رترورسه می‌توانند زندگی سالم و طبیعی داشته باشند و این وضعیت معمولاً بر قابلیت باروری تأثیر نمی‌گذارد. در ادامه به توضیحات کامل‌تری در مورد رحم رتروورسه خواهیم پرداخت. 

انواع موقعیت رحم 

1. رحم انتروورسه: در بیشتر بانوان زاویه تشکیل شده رحم با دهانه رحم کمی کمتر از حد عادی است. به طوری که رحم کاملا روی مثانه قرار گرفته است؛
2. رحم رتروورسه: زاویه تشکیل شده رحم با دهانه رحم کمی بیشتر از حد عادی است. به طوری که رحم به سمت عقب لگن خاصره و ستون فقرات خمیده است. نام‌های دیگر رحم رتروورسه، رحم رتروفلکس شده و رحم خمیده به عقب است.

علائم رحم رتروورسه

به طور کلی رحم رتروورسه یا رحم خمیده به عقب در اغلب مواقع مشکلی برای زنان ایجاد نمی‌کند اما برخی از زنان علائمی را طی سیکل قاعدگی خود تجربه می‌کنند. از جمله این علائم می‎توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد در ناحیه لگن
• درد در دوران قاعدگی (دیسمنوره)
• ناراحتی در حین رابطه جنسی
• احساس فشار در ناحیه لگن.

علل ایجاد رحم رتروورس چیست؟

برخی از دلایل یک رحم جا به جا شده به عقب عبارتند از:

1. تغییرات طبیعی: به صورت کلی با بلوغ، رحم زن به سمت جلوی بدن حرکت می‌کند اما در بعضی از مواقع این اتفاق نمی افتد و رحم به سمت عقب می‌ماند.
2. چسبندگی ها: جراحی‌های لگن می‌تواند باعث ایجاد چسبندگی شوند و مشکلات رحم را ایجاد کنند. همچنین می‌توانند بعدا رحم را به یک موقعیت معکوس بکشانند.
3. اندومتریوز: اندومتر پوشش داخلی رحم است و اندومتریوز رشد سلول های اندومتر در خارج از رحم است. اندومتریوز می‌تواند با چسباندن رحم به سایر ساختارهای لگنی باعث بازگشت رحم به عقب شود.
4. فیبروم: فیبروم رحم توده‌های کوچک و غیر سرطانی می‌توانند رحم را مستعد انحراف به عقب کنند.
5. بارداری: رحم توسط نوارهایی به نام رباط در جای خود نگه داشته شده است. بارداری می‌تواند این رباط‌ها را بیش از حد کشیده و به رحم اجازه دهد که به سمت عقب خم شود. در بیشتر مواقع، رحم پس از زایمان به موقعیت قبلی خود باز می‌گردد اما گاهی از مواقع این اتفاق نمی‌افتد و این کجی رحم به حال خود باقی می‌ماند.

علائم رحم رتروورسه

به طور کلی رحم رتروورس یا رحم خمیده به عقب در اغلب مواقع مشکلی برای زنان ایجاد نمی‌کند اما برخی از زنان علائمی از جمله رابطه جنسی دردناک یا دیسپارونی را ذکر می‌کنند، برخی نیز از درد هنگام قاعدگی شکایت می‌کنند.

تشخیص رحم رتروورسه یا به عقب برگشته

رحم رتروورس با معاینه معمولی لگن تشخیص داده می شود. گاهی اوقات نیز طی پاپ اسمیر ممکن است متوجه این کجی رحم شوند.

رحم رتروورسه چه تاثیری در نازایی دارد؟

طبق تحقیقات انجام شده رحم رتروورسه هیچ تاثیری بر باروری زنان ندارد.

تاثیر رحم رتروورسه بر بارداری چیست؟

در اغلب موارد این رحم کج شده به عقب، با بارداری تداخلی ندارد. زیرا بعد از سه ماهه اول، رحم از لگن خارج می شود و در بقیه دوران بارداری وضعیت معمولی را به خود می گیرد. در درصد کمی از موارد، رحم در حال رشد روی استخوان لگن گیر می‌کند که این وضعیت به عنوان رحم محبوس شناخته می‌شود. این اتفاق معمولا بین هفته‌های 12 تا 14 رخ می‌دهد و از جمله علائم آن می‌توان به درد و مشکلات دفع ادرار اشاره کرد.

درمان رحم رتروورس

اگر رحم رتروورسه مشکل ایجاد کند در آن صورت به درمان می‌پردازیم که گزینه‌های درمانی به شرح زیر است:

1. درمان بیماری زمینه‌ای مانند هورمون درمانی برای کسی که اندومتریوز دارد؛
2. ورزش هرچند که در علم پزشکی انجام دادن تمرینات لگنی برای درست شدن موقعیت رحم تحقیقاتی هنوز در حال انجام است؛
3. پساری یک دستگاه سیلیکونی یا پلاستیکی کوچک است که می توان به طور دائم یا موقت برای نگه داشتن رحم در سمت جلو از آن استفاده کرد. با این حال این وسیله ممکن است با افزایش خطر ابتلا به عفونت و التهاب در زنان همراه باشد و یا اینکه در هنگام نزدیکی برای همسر ناراحتی ایجاد کند.
4. جراحی؛ با لاپاروسکوپی می‌توانند رحم را به گونه‌ای تغییر مکان دهند که روی مثانه قرار بگیرد و عملی ساده و معمولا موفقیت آمیز است.

و در پایان…

اگر متوجه شده‌اید که رحم رترورسه دارید، نگران نباشید. این وضعیت در بسیاری از زنان طبیعی است و معمولاً هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند. اگر علائمی مانند درد یا ناراحتی دارید، می‌توانید با پزشک مشورت کنید تا گزینه‌های درمانی مناسب را بررسی کنید. به خاطر داشته باشید که با مراقبت‌های مناسب، می‌توانید زندگی روزمره‌تان را به‌خوبی ادامه دهید.