واکسیناسیون در بارداری

واکسن‌های مجاز در دوران حاملگی

بهترین زمان برای ایمن شدن بدن مادر در مقابل بیماری‌ها قبل بارداری است. ولی در صورت نیاز در دوران بارداری، مادران فقط مجاز به تزریق تعداد محدودی از واکسن‌ها هستند. واکسن‌هایی که برای جنین مشکل‌ساز نباشند و عوارض بارداری در پی نداشته باشند.

این واکسن‌ها شامل موارد زیر است:

واکسن دوگانه: در مقابل دو بیماری دیفتری و کزاز ایمنی ایجاد می‌کند و طبق دستورالعمل کشوری هر ده سال به تمامی افراد تزریق می شود. اگر در ده سال اخیر این واکسن را تزریق نکردید، لازم است تا در بارداری تزریق کنید. زیرا ایمنی حاصل از آن دائمی نیست و نیاز به تمدید دارد.

• واکسن هپاتیت بی: این واکسن در سه مرحله تزریق می‌شود. اگر در معرض این بیماری بودید و در حال حاضر به آن مبتلا نیستید، لازم است تا در دوران بارداری با تزریق این واکسن خود و جنین‌تان را از ابتلا به این بیماری محفوظ بدارید. این واکسن به فواصل یک و شش ماه بعد از تزریق اول تزریق می شود.
• واکسن آنفولانزا: این واکسن معمولاً به زنانی که نیمه‌ی دوم بارداری آن‌ها با فصل‌های سرد سال هم‌زمان است، پیشنهاد می‌شود تا از ابتلا به آنفولانزای شدید فصلی محفوظ بمانند. 

علت تزریق واکسن آنفلوآنزا در بارداری چیست؟

در دوران بارداری سیستم ایمنی بدن خانم باردار ضعیف‌تر شده و احتمال ابتلا به انواع بیماری‌ها افزایش می‌یابد. مرکز کنترل بیماری‌ها در ایالات متحده، توصیه می‌کند که خانم‌های باردار باید واکسن آنفلوآنزا را تزریق کنند. چرا که ابتلا به آنفلوآنزا خطر بروز عوارض جدی در این دوران را افزایش می‌دهد. به خصوص به مادران دارای بیماری‌های مزمن،دیابت، آسم، بیماری قلبی و عفونت اچ‌آی‌وی توصیه شده است.

به طور کلی، یکی از راه‌های جلوگیری از ابتلا به این بیماری شستن مداوم دست‌ها و دوری از افراد مبتلا می‌باشد. هر چند این مرکز واکسیناسیون را بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا در برابر بیماری آنفلوآنزا می‌داند.

هم‌چنین تزریق واکسن آنفلوآنزا برای نوزاد نیز مفید می‌باشد. چرا که آنتی‌بادی‌های تولید شده می‌توانند وارد بدن نوزاد شده و نوزاد را چند ماه بعد از تولد، از ابتلای به آنفلوآنزا محافظت کنند. در واقع تزریق واکسن به دلیل این که در نوزادان زیر 6 ماه نسبت به این بیماری آسیب‌پذیر می‌باشند، ضروری است.

آیا واکسن آنفلوآنزا برای مادران باردار بی‌خطر می‌باشد؟

با توجه به گزارش مرکز کنترل بیماری‌ها و سایر سازمان‌های بهداشتی آمریکا، تزریق واکسن آنفلوآنزا در دوران بارداری برای مادر باردار خطری را به دنبال ندارد و تزریق آن برای خانم‌های باردار و رشد جنین در تمام مراحل بارداری (از جمله سه‌ماهه‌ی اول) بی‌خطر و مؤثر می‌باشد.

آیا تزریق واکسن آنفلوآنزا خطر ابتلا به آن را برای مادر یا جنین به دنبال دارد؟

تزریق واکسن آنفلوآنزا خطر ابتلا به آنفلوآنزا برای مادر یا جنین به دنبال ندارد. چرا که واکسن آنفلوآنزا فاقد ویروس زنده می‌باشد.

واکسن آنفلوآنزا، واکسن غیرفعالی است که شامل قطعاتی از ویروس آنفلوآنزای کشته شده است. از آن جا که ویروس آنفلوآنزا کشته شده است، مادر و جنین را آلوده نمی‌کند و به علت این که منجر به تولید آنتی‌بادی بر علیه آن می‌شود موجب محافظت فرد می‌گردد.

آیا استفاده از اسپری بینی واکسن آنفلوآنزا برای خانم‌های باردار بی‌خطر می‌باشد؟

استفاده از اسپری بینیِ واکسن آنفلوآنزا برای مادران باردار توصیه نمی‌شود. واکسن اسپری بینی نمی‌تواند منجر به بروز آنفلوآنزا شود، اما دارای ویروس آنفلوآنزای ضعیف زنده می‌باشد و استفاده آن فقط برای افراد سالم سنین 2 تا  49 سالگی که باردار نمی‌باشند توصیه می‌شود.

آیا تزریق واکسن آنفلوآنزا در سه‌ماهه‌ی اول بارداری خطری را به دنبال ندارد؟

تزریق واکسن آنفلوآنزا در سه‌ماهه‌ی اول بارداری مشکلی را ایجاد نمی‌کند. تزریق در سه‌ماهه‌ی اول، دوم و یا سوم بارداری می‌تواند صورت بگیرد.

آیا واکسن آنفلوآنزا حاوی جیوه می‌باشد؟

برخی از واکسن‌های آنفلوآنزا حاوی ماده نگه‌دارنده می‌باشند و بعضی دیگر این ماده را ندارند. ماده‌ی نگه‌دارنده در برخی از واکسن استفاده می‌شود که حاوی مقادیر بسیار ناچیزی از جیوه می‌باشد. (واکسن تزریقی برای کودکان و واکسن تزریقی آنفلوآنزا فاقد آن می‌باشد. از سال 1999، تولیدکنندگان دارو تولید واکسن حاوی مواد نگه‌دارنده را برای کودکان متوقف کرده‌اند)

عوارض جانبی احتمالی واکسن آنفلوآنزا چیست؟

شایع‌ترین عوارض جانبی تزریق واکسن آنفلوآنزا شامل درد، قرمزی، حساسیت به لمس و یا تورم در محل تزریق می‌باشد. برخی از افراد سردرد، درد عضلانی، تب، تهوع و غش را نیز تجربه می‌کنند. معمولاً اگر عوارض جانبی وجود داشته باشد به محض تزریق واکسن آنفلوآنزا بروز می‌کنند و تا یک یا دو روز طول می‌کشند.

واکنش‌های آلرژیک شدید این واکسن‌ها بسیار نادر می‌باشند، اما مشاهده می‌شوند. قبل از تزریق واکسن آنفلوآنزا حتماً با پزشک معالج خود مشورت کنید تا از عدم هرگونه آلرژی شدید به این واکسن مطلع شوید.

 سایر واکسن‌ها مانند آبله‌ مرغان، سرخک، اوریون، سرخجه، پنوموکوک، واکسن فلج اطفال و واکسن هپاتیت آ، در دوران بارداری ممنوع هستند. البته تب زرد با وجود ممنوعیت، اگر ضروری باشد بعد از سه‌ماهه‌ی اول تزریق خواهد شد. زیرا این واکسن‌ها به دلیل زنده بودن ویروس باعث عوارضی چون سقط، زایمان زودرس و ناهنجاری‌های جنینی می‌شوند. به همین جهت باید از زمان تزریق آن ها تا بارداری فرد یک ماه فاصله باشد.