کمردرد در دوران بارداری

بیش از سه چهارم زنان در دوران حاملگی درد پشت و سایر نواحی را تجربه می‌کنند. در بیشتر موارد شدت درد در ماه‌های بعدی بارداری بیشتر می‌شود. همچنین ممکن است پس از زایمان شدیدتر شود، اما در اغلب موارد درد پس از زایمان طی چند ماه برطرف خواهد شد.

چه نوع کمر دردی در دوران بارداری شایع است؟

کارشناسان دو الگوی مشترک کمردرد را در دوران بارداری توصیف می‌کنند، یکی درد کمر در مهره‌های پایین کمری و دیگری درد پشت لگن.

برخی از زنان علائم و نشانه‌های هر دو نوع کمردرد را دارند. ممکن است افراد سابقه‌ی تجربه کمردرد را قبل از بارداری داشته باشند و با انواع آن آشنا باشند.

درد پشت لگن با شدت کمتری و در عمق باسن به صورت یک یا دو طرفه احساس می‌شود که ممکن است پاها را نیز درگیر کند. امکان تشدید درد با فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، بالارفتن از پله و بلندکردن اجسام وجود دارد. خم شدن از ناحیه‌ی کمر، درد پشت لگن را بدتر می‌کند.

در صورت انتشار درد از کمر به پا، به صورتی که درد ناحیه ساق پا از کمر شدیدتر باشد و حتی انگشتان پا را نیز درگیر کند احتمال درد عصب سیاتیک وجود دارد. درد سیاتیک با شیوع یک درصدی در میان زنان معمولاً با بی‌حسی ناحیه کشاله‌ی ران، سوزن سوزن شدن پاها و مشکل در دفع ادرار و مدفوع بروز می‌کند. در صورت داشتن این نشانه‌ها باید برای تشخیص به پزشک مراجعه شود.

علل کمردرد در دوران بارداری

افزایش وزن

در طول یک بارداری سالم، زنان به طور معمول بین 11 تا 16 کیلوگرم وزن به دست می‌آورند. ستون فقرات معمولاً نمی‌تواند این اضافه وزن را تحمل کند که این امر باعث کمردرد و فشار بر عروق خونی، اعصاب لگن و پشت می‌شود.

تغییرات وضعیت بدن

بارداری باعث تغییر مرکز ثقل بدن می‌شود. این تغییر به مرور بر نحوه‌ی راه رفتن و ایستادن فرد اثر گذاشته و باعث ایجاد کمردرد و درد پشت می‌شود.

تغییرات هورمونی

در دوران بارداری، بدن هورمونی به نام ریلاکسین تولید می‌کند که باعث شلی رباط‌ها و مفاصل در ناحیه‌ی لگن برای بهتر شدن روند زایمان می‌شود. این تغییرات منجر به بی‌ثباتی و درد نیز می‌شود.

جدایی عضلانی

با رشد رحم ممکن است دو ورق موازی عضلات وسطی شکم که از قفسه‌ی سینه به استخوان شرمگاهی وصل می‌شود منجر به جدایی آن و ایجاد دردِ کمر ‌شود.

فشار

استرس عاطفی می‌تواند منجر به تنش عضلانی در پشت و افزایش دردِ پشت در طول دوره‌ی پر استرس بارداری شود.

توصیه‌هایی برای کاهش کمردرد بارداری

ورزش

ورزش منظم، تقویت عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری می‌تواند استرس در ستون فقرات را تسکین دهد. تمرینات امن برای زنان باردار بیشتر شامل پیاده‌روی، شنا و دوچرخه سواری ثابت است. پزشک یا درمانگر فیزیکی می‌تواند ورزش‌هایی را برای تقویت پشت و شکم توصیه کند.

گرما و سرما درمانی

استفاده از گرما و سرما بسیار کمک‌کننده است. اگر ارائه‌دهنده‌ی مراقبت‌های بهداشتی شما مؤافق باشد می‌توانید از کمپرس سرد (مانند یک کیسه یخ یا سبزیجات منجمد پیچیده شده در حوله) برای مدت زمان 20 دقیقه و چند بار در روز در ناحیه‌ی دردناک استفاده کنید. پس از دو یا سه روز می‌توان از بطری یا کیسه‌ی آب گرم بر روی ناحیه دردناک استفاده نمود.

بهبود وضعیت بدن

باید با استفاده از استقرار مناسب بدن در هنگام کار، نشستن و خوابیدن ستون ‌فقرات را در وضعیت مناسب قرار داد. به عنوان مثال، هنگام خواب یک بالش را بین زانوها قرار دهید. هنگام نشستن پشت یک میز، یک حوله که به صورت لوله تا ‌شده را پشت سر خود برای پشتیبانی از کمر بگذارید. در هنگام نشستن با شانه‌های رو به عقب و صاف قرار گیرید. از پوشیدن کفش پاشنه بلند نیز خودداری کنید.

مشاوره

اگر کمر درد مربوط به استرس است، صحبت با یک دوست مورد اعتماد و یا مشاور ممکن است مفید باشد.

طب سوزنی

طب سوزنی شکلی از طب چینی است که در آن سوزن‌هایی نازک در مکان‌های خاصی از پوست قرار داده می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که طب سوزنی می‌تواند در تسکین کمردرد در دوران بارداری مؤثر باشد.

اگر کمردرد همچنان ادامه داشت، با مراجعه به پزشک علل دیگر کمردرد را بررسی کنید. قبل از مصرف داروهای ضد درد با پزشک خود مشورت کنید. استامینوفن فاقد کدئین برای بسیاری از زنان در بارداری بی‌خطر است. آسپرین و دیگر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن توصیه نمی‌شود. در برخی موارد پزشک شما ممکن است داروهای ضددرد یا شل‌کننده‌های عضلانی دیگری را که در طول بارداری بی‌خطر هستند توصیه کند.

در موارد نادر، درد شدید پشت ممکن است به مشکلاتی از قبیل بارداری همراه با پوکی استخوان، آرتروز مهره‌ها یا عفونت التهابی مفاصل در ارتباط باشد. درد دورهای ممکن است نشانه‌ای از زایمان زودرس باشد. درصورت بهبود نیافتن با این راهکارها یا وجود درد همراه با تب، بی‌حسی شدید یک یا دو پا و کمردرد همراه با دردپهلو یا زیر دنده‌ها، سریع به پزشک مراجعه کنید.