فارسی
العربیهمجله مام - به روزترین مقالات در حوزه باروری و درمان ناباروری
مشاهده فهرست مطالب
از علل تا تشخیص و درمان زخم دهانهی رحم
یکی از بیماریهای شایع و آزاردهنده در میان زنان، زخم و عفونت دهانهی رحم (سرویکس) یا سرویسیت است. دهانهی رحم یا سرویکس مجرایی است که در حدفاصل انتهای واژن تا جسم رحم قرار داشته و در واقع کانال ارتباطی این دو بخش به شمار می‌رود.
به دلیل جای گرفتن سرویکس در بخش انتهایی واژن، این ناحیه به صورت عادی قابل مشاهده نیست و فقط پزشک در طی معاینه‌ی زنان با اسپکولوم (وسیله‌ی معاینه) میتواند بخش خارجی آن را مشاهده نماید.
زخم دهانه رحم چیست
هرگاه شکل دهانهی رحم از حالت طبیعی خود که بافتی منسجم، صورتی و بدون آسیب است خارج شده و یا ترشحات غیرطبیعی از آن خارج گردد؛ در اصطلاح به عنوان زخم دهانهی رحم شناخته خواهد شد. البته که در واقع زخمی در کار نیست و این فقط یک اصطلاح است.
زخم دهانه رحم ممکن است در اثر بیماریهای غیر مقاربتی مانند سرطان دهانه رحم، کاندیدیازیس ولوواژینال جدی، سل دهانه رحم و سندرم بهجت ایجاد شود. با این حال، بیماریهای مقاربتی مانند زگیل تناسلی، شانکر سیفلیس و عفونت HSV2 نیز ممکن است باعث زخم دهانه رحم شوند.
اهمیت عفونت دهانه رحم در این است که در صورت درمان نشدن و پیشرفت میتواند به ضایعات پیش‌سرطانی و در مواردی سرطان دهانهی رحم تبدیل شده و حیات خانم را تهدید نماید. این در حالی است که برخلاف اسم ترسناکی که زخم دهانهی رحم دارد، این ضایعات اکثراً با تشخیص به موقع به راحتی درمان و برطرف می‌گردند.
علت زخم دهانه رحم
متأسفانه با وجود تحقیقات فراوان هنوز به درستی علت دقیق ایجاد‌کننده‌ی زخم دهانهی رحم شناخته نشده اما وجود ارتباط و همراهی بین زخم دهانهی رحم و ویروس ایجاد‌کننده‌ی زگیل تناسلی یعنی پاپیلومای انسانی (HPV) به اثبات رسیده است. بنابراین با جلوگیری از ابتلا به این ویروس، که از طریق تماس جنسی منتقل می‌گردد، می‌توان تا حد زیادی از خود در برابر زخم دهانهی رحم محافظت نمود.
در کل هرگونه علتی که سبب التهاب و عفونت دهانه رحم شود، ممکن است زخم دهانه رحم را نیز به همراه داشته باشد. علل احتمالی زخم دهانه رحم عبارتند از:
عفونت های مقاربتی
بیشتر اوقات، عفونت‌های باکتریایی و ویروسی که باعث التهاب دهانه رحم می‌شوند از طریق تماس جنسی شما را آلوده می‌کنند. زخم دهانه رحم میتواند ناشی از عفونت‌های رایج مقاربتی از جمله سوزاک، کلامیدیا، تریکومونیازیس و تبخال تناسلی باشد.
واکنش‌های آلرژیک
آلرژی، چه به اسپرم کش‌های ضد بارداری یا به لاتکس موجود در کاندوم، ممکن است منجر به التهاب دهانه رحم شود. واکنش به محصولات بهداشتی زنانه مانند دوشهای واژینال یا دئودورانتهای زنانه نیز میتواند باعث التهاب دهانه رحم شود.
رشد بیش از حد باکتری
رشد بیش از حد برخی از باکتریهایی که به طور معمول در واژن وجود دارند (واژینوز باکتریایی) میتواند منجر به التهاب دهانه رحم شود.
علائم زخم دهانه رحم
در اغلب موارد، زخم دهانه رحم هیچ علامت و نشانهای ایجاد نمیکند و ممکن است فقط پس از معاینه لگنی که توسط پزشک به دلیل دیگری انجام شده است، متوجه شوید که این بیماری را دارید. علائم زخم دهانهی رحم که در صورت وجودشان می‌بایست به این مشکل شک نمود، شامل موارد زیر است.
در صورت وجود هر یک از علائم فوق مراجعه به پزشک برای انجام معاینه‌ی زنان و بررسی‌های تشخیصی الزامی است.
وجود زگیل تناسلی
زگیل تناسلی یک بیماری ویروسی است که ضایعاتی در بیرونی‌ترین لایه دستگاه تناسلی زنان و مردان ایجاد میکند و ممکن است باعث سرطان دستگاه تناسلی در زنان شود.
خونریزی غیرعادی واژینال
خونریزی غیرطبیعی به خونریزی گفته می‌شود که دلیل آن پریود و یا لکه بینی بعد از لانه گزینی نباشد. به علت فشار توده سرطانی ممکن است خونریزی غیر طبیعی دیده شود.
درد بعد از رابطه جنسی
احساس درد، خونریزی و لکه‌بینی بعد از رابطه‌ی جنسی میتواند از علائم زحم دهانه رحم باشد. زخم‌ها به علت التهاب و پرخونی ممکن است هنگام نزدیکی باعث بروز لکه بینی یا خونریزی شوند.
ترشحات غیرطبیعی واژینال
عفونت‌ها علت اصلی زخم‌های دهانه رحم هستند. اکثر عفونت ها سبب ترشحات غیر طبیعی واژینال می‌شوند.
احساس درد مبهم در قسمت پایینی کم
زخم دهانه رحم سبب تحریک اعصاب لگنی و احساس درد در کمر و پایین شکم می‌شوند.
عوامل خطر زخم دهانه رحم
در بعضی از شرایط فرد بیشتر در معرض خطر زخم دهانه رحم قرار می‌گیرد. انجام رفتارهای جنسی پرخطر، مانند رابطه جنسی محافظت نشده، رابطه جنسی با چندین شریک جنسی یا رابطه جنسی با فردی که رفتارهای پرخطر دارد، میتواند خطر ابتلا به زخم دهانه رحم را افزایش دهد.
افرادی که از سنین پایین شروع به آمیزش جنسی می‌کنند به دلیل عدم آگاهی و انجام رفتار جنسی پرخطر بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
همچنین افرادی که سابقه عفونت‌های مقاربتی داشته‌اند بهتر است هر 6 ماه یک بار چکاپ شوند تا از سلامت دستگاه تناسلی خود مطمئن باشند.
تشخیص زخم دهانه رحم
تست پاپ اسمیر جهت تشخیص سرویسیت (عفونت دهانه رحم) و تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های دهانهی رحم در قدم اول بوده که تستی ارزان و کاربردی است. با انجام پاپ اسمیر می‌توان وضعیت دهانهی رحم و سلول‌های آن ناحیه را مورد ارزیابی قرار داده و سلول‌های غیرطبیعی را در مراحل اولیه تشخیص داد. اگر پاپ اسمیر شما غیرطبیعی یا مشکوک بود، انجام بررسی‌های تکمیلی الزامی است توسط کولپوسکوپی و بیوپسی انجام شود.
در کولپوسکوپی دهانهی رحم با ابزاری شبیه به یک جفت دوربین، مشاهده و ارزیابی می‌شود و سلول‌های غیرطبیعی که در پاپ‌اسمیر گزارش شده بررسی شده و در صورت لزوم از آن‌ها نمونه‌برداری انجام می‌گیرد.
در بیوپسی یک نمونه‌ی کوچک از بافت دهانهی رحم برداشته شده تا در آزمایشگاه به صورت دقیق بررسی شود.
درمان زخم دهانه رحم
اگر در بررسی‌ها تشخیص زخم دهانهی رحم به قطعیت برسد و وجود بدخیمی‌ها رد گردد، بسته به شدت مشکل و درگیری، اقدامات درمانی متفاوت خواهد بود. در مراحل اولیه، درمان دارویی انجام گرفته و اگر با تکرار دوره‌ی درمانی برای چند نوبت بهبودی حاصل نشود، روش‌های درمانی تهاجمی‌تر همچون کوتر (سوزاندن) یا کرایو (فریز) مدنظر قرار خواهد گرفت.
کلام آخر
در این مقاله به بررسی علائم زخم دهانه حم و درمان زخم دهانه رحم پرداختیم، و متوجه شدیم زخم دهانه رحم اغلب علائمی ایجاد نمیکند، اما اگر رخ دهد، ممکن است علايمی شامل ترشحات غیر طبیعی واژن، مقاربت دردناک یا تحریک واژن داشته باشد. در صورت بروز هرگونه علائم هشدار دهنده لازم است به پزشک مراجه کنیم و چکاپ سالانه انجام دهیم تا از سلامت خود و دستگاه تناسلی خود مطمئن باشیم.
شما می‌توانید برای خواندن مقالات بیشتر به مجله اینترنتی مام مراجعه کنید، همچنین برای رزرو نوبت و مشاوره حضوری با متخصصین ما، به مرکز مام مراجعه کنید.
نویسنده مقاله : مینا فرخی
