آزمایش FSH چیست؟

آزمایش FSH سطح هورمون محرک فولیکول را در خون اندازه گیری می کند. هورمون FSH توسط غده هیپوفیز که غده کوچکی که در زیر مغز است، ساخته می شود.هورمون FSH نقش مهمی در رشد و عملکرد جنسی دارد.
در زنان، هورمون FSH به کنترل چرخه قاعدگی و تحریک رشد تخمک در تخمدان ها کمک می کند.

سطح هورمون FSH در زنان در طول چرخه قاعدگی تغییر می کند و بالاترین میزان آن درست قبل از آزاد شدن تخمک توسط تخمدان اتفاق می افتد که این فرایند به عنوان تخمک گذاری شناخته می شود.
FSH در مردان، به کنترل تولید اسپرم کمک می کند. به طور معمول، سطح FSH در مردان تغییر چندانی نمی کند. 
FSH در کودکان، سطح FSH معمولاً تا زمان بلوغ پایین است، زمانی که سطح شروع به افزایش می کند. در دختران، به تخمدان ها برای تولید استروژن کمک می کند و در پسران، به بیضه ها برای تولید تستوسترون کمک می کند.
FSH بیش از حد یا خیلی کم می تواند باعث مشکلات مختلفی از جمله ناباروری، مشکلات قاعدگی در زنان، کاهش میل جنسی در مردان و ارزیابی بلوغ زودرس یا تاخیری در کودکان شود. میتوان از FSH برای آزمایش باروری زنان و آزمایش باروری مردان نیز استفاده کرد.

از آزمایش FSH برای چه کاری استفاده می شود؟ 

FSH با هورمون دیگری به نام هورمون لوتئینیزه کننده برای کنترل عملکرد جنسی کار می کند. بنابراین آزمایش هورمون لوتئینیزه یا LH اغلب همراه با آزمایش FSH انجام می شود. این تست ها و یا آزمایش باروری زنان و آزمایش باروری مردان بسته به زن، مرد یا کودک بودن برای تشخیص های مختلفی به کار برده می شود.  
آزمایش هورمونی و یا آزمایش باروری زنان اغلب برای موارد زیر استفاده می شود:
1_یافتن علت ناباروری 
2_بررسی وجود مشکل در عملکرد تخمدان 
3_یافتن علت قاعدگی نامنظم 
4_تایید شروع یائسگی 
این آزمایش FSH در مردان و یا ازمایش باروری مردان، اغلب برای موارد زیر استفاده می شود:
1_یافتن علت ناباروری 
2_یافتن دلیل کاهش تعداد اسپرم 
3_بررسی وجود مشکل در بیضه ها 
4_بررسی علت کاهش میل جنسی
در کودکان نیز، این آزمایشات اغلب برای کمک به تشخیص و یا ارزیابی بلوغ زودرس یا تاخیری استفاده می شود. بلوغ زودرس زمانی گفته میشود که قبل از 9 سالگی در دختران و قبل از 10 سالگی در پسران بلوغ شروع شود. 
بلوغ در صورتی که تا سن 13 سالگی در دختران و تا سن 14 سالگی در پسران شروع نشده باشد، تاخیر در بلوغ در نظر گرفته می شود. اگر به نظر می رسد فرزند شما در سن مناسب (چه خیلی زود یا خیلی دیر) وارد دوران بلوغ نشده است، ممکن است به آزمایش FSH نیاز داشته باشد.
در صورت داشتن علائم اختلال هیپوفیز مانند خستگی، ضعف، کاهش وزن، کاهش اشتها در مردان و زنان ممکن است نیاز به آزمایش هورمونی و آزمایش FSH مطرح شود. 

برای دادن آزمایش FSH باید در روز خاصی این آزمایش انجام شود؟

اگر زنی در سنین باروری بخواهد این آزمایش هورمونی زنان را انجام دهد ممکن است با توجه به نظر پزشک مربوطه این آزمایش هورمونی در زمان خاصی از سیکل انجام شود.  

تفسیر آزمایش FSH

سطوح طبیعی FSH بسته به سن و جنس فرد متفاوت است. نتایج طبیعی FSH در این آزمایش هورمونی زنان به شرح زیر است:
قبل از بلوغ: 0 تا 4 mIU/mL
در دوران بلوغ: 3/0 تا 10mIU/mL 
زنانی که هنوز قاعدگی دارند: 7/4 تا 5/21mIU/mL 
بعد از یائسگی: 8/25 تا 8/134 mIU/mL
نتایج طبیعی FSH در مردان نیز به شرح زیر است: 
قبل از بلوغ: 0 تا 5 mIU/mL 
در دوران بلوغ: 3/0 تا 10 mIU/mL 
بزرگسالان:5/1 تا 4/12 mIU/mL 
بازه ی مقادیر متوسط این هورمون بین آزمایشگاه های مختلف ممکن است به طور نامحسوس متفاوت باشد. برخی از آزمایشگاه ها از اندازه گیری های متفاوتی استفاده می کنند یا نمونه های مختلفی را آزمایش می کنند. لذا لازم است با پزشک خود در مورد معنای نتیجه آزمایش خود صحبت کنید.

تفسیر آزمایش FSH به چه معناست؟

تفسیر آزمایش هورمونی به زن، مرد یا کودک بودن فرد بستگی دارد.
سطح بالای FSH در آزمایش هورمونی زنان به این معنی است که:
1_فرد دارای نارسایی زودرس تخمدان است. نارسایی اولیه تخمدان (POI) که به عنوان نارسایی زودرس تخمدان نیز شناخته می شود به از دست دادن عملکرد تخمدان قبل از 40 سالگی اطلاق می شود.
2_فرد سندرم تخمدان پلی کیستیک دارد. تنبلی تخمدان (PCOS)، یک اختلال هورمونی شایع است که زنان در سنین باروری تحت تاثیر قرار می دهد و یکی از علل اصلی ناباروری زنان نیز می باشد. 
3_فرد یائسه است و یا در دوران قبل از یائسگی می باشد. 
4_فرد تومور تخمدان دارد. 
5_فرد مبتلا به سندرم ترنر می باشد. سندرم ترنر، یک اختلال ژنتیکی است که بر رشد جنسی در زنان تأثیر می گذارد و اغلب باعث ناباروری می شود.
پایین بودن FSH در زنان نیز ممکن است به خاطر عوامل زیر باشد: 
1_تخمدان ها به اندازه کافی تخمک نمی سازند.
2_غده هیپوفیز به درستی کار نمی کند.
3_وجود مشکل در هیپوتالاموس، که فعالیت بخشی از مغز و غده هیپوفیز و سایر عملکردهای مهم بدن را کنترل میکند، نیز سبب کاهش این میزان FSH می شود. 
4_گاهی اوقات داشتن وزن پایین نیز ممکن است سبب افت میزان FSH شود.

سطح بالای FSH در آزمایش FSH در مردان ممکن است به دلایل زیر باشد: 
1_بیضه های فرد اسیب دیده است: اسیب دیدن بیضه های به دلایلی نظیر شیمی درمانی، پرتودرمانی، عفونت یا سوء مصرف الکل ممکن است رخ دهد. 
2_فرد مبتلا به سندرم کلاین فلتر است: سندرم کلاین فلتر یک اختلال ژنتیکی است که بر رشد جنسی در مردان تأثیر می گذارد و اغلب باعث ناباروری می شود.
پایین بودن FSH در ازمایش FSH در مردان ممکن است به دلایلی نظیر اختلال در غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس باشد.
سطوح بالای FSH در کودکان، همراه با سطوح بالای هورمون لوتئینیزه یا LH، ممکن است به معنای شروع بلوغ باشد یا فرد در مرحله پیش از شروع شدن بلوغ قرار گرفته است که از ازمایش هورمونی برای ارزیابی بلوغ زودرس استفاده می شود. اگر این اتفاق قبل از 9 سالگی در یک دختر یا قبل از 10 سالگی در پسر (بلوغ زودرس) رخ دهد، ممکن است نشانه ای از موارد زیر باشد:
1_اختلال در سیستم عصبی مرکزی
2_آسیب مغزی
پایین بودن FSH و هورمون لوتئینیزه یا LH در کودکان ممکن است نشانه بلوغ تاخیری باشد. بلوغ تاخیری نیز ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
1_اختلال در عملکرد تخمدان ها یا بیضه ها
2_سندرم ترنر در دختران یا پسران 
3_وجود عفونت
4_اختلال هورمونی

دانستنی درباره آزمایش FSH 

یک آزمایش خانگی وجود دارد که سطح FSH را در ادرار اندازه گیری می کند. این کیت برای زنانی طراحی شده است که می خواهند بدانند آیا علائم خاصی مانند پریودهای نامنظم، خشکی واژن و گرگرفتگی ممکن است به دلیل یائسگی یا دوره قبل از یائسگی باشد یا خیر. این آزمایش می تواند نشان دهد که آیا سطح FSH شما بالا استو حاکی از نشانه یائسگی یا قبل از یائسگی می باشد یا خیر. اما هیچ یک از این بیماری ها را نمیتواند تشخیص نمی دهد.