مصرف استامینوفن در بارداری

پاراستامول که با نام استامینوفن شناخته می‏شود، ماده فعال بیش از ۶۰۰ دارویی است که برای تسکین درد ​​و کاهش تب مورد استفاده قرار می‎گیرد. احتمالا همه افراد با این دارو آشنا هستند و در روزهایی که سردرد یا دندان درد به سراغ‎شان آمده، از آن کمک گرفته‌اندشنا باشند . اما آیا امکان مصرف استامینوفن در بارداری هم وجود دارد؟ عوارض مصرف استامینوفن در بارداری چیست؟ لیست داروهای ممنوع در بارداری شامل چه مواردی است؟ دوز مجاز مصرف استامینوفن در بارداری در بارداری چقدر است؟ 

به یاد داشته باشید که همیشه قبل از مصرف تمام داروهای مسکن (با نسخه و بدون نسخه) با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید. درحالی‌که بعضی از داروهای مسکن در بارداری بی‌خطر هستند اما برخی از داروهای مسکن بدون نسخه و تجویزی می‌توانند عوارض جدی و حتی کشنده را برای جنین و مادر ایجاد کنند. در ادامه این مطلب در مورد پاسخ این سوالات صحبت خواهیم کرد. 

خوشبختانه این دارو در لیست داروهای ممنوع در بارداری نیست و استامینوفن یکی از ایمن‌ترین و بهترین مسکن‌های دوران بارداری است که به طور گسترده توسط زنان باردار مورد استفاده قرار می‎گیرد. اصولا مصرف استامینوفن در بارداری بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود و تا الان شواهدی از عوارض مصرف استامینوفن در بارداری و اینکه مصرفش به جنین آسیب رسانده، دیده نشده است. 

استامینوفن معمولا رایج‌ترین مسکنی است که پزشکان به زنان باردار اجازه مصرف آن را می‌دهند. استامینوفن به داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن یا ژلوفن که ثابت شده است باعث عوارضی مانند کاهش مایع آمنیوتیک یا مشکلات کلیوی جنین همراه هستند، ترجیح داده می‎شود و انتخاب بهتری است. 

آیا خوردن استامینوفن در بارداری بی خطر است؟

مادران اغلب در مورد ایمن و بی‌خطر بودن مصرف استامینوفن در بارداری نگران هستند و از عوارض مصرف استامینوفن در بارداری می‎ترسند. استامینوفن دهه‌ها به طور وسیع توسط مادران باردار استفاده شده است و پژوهش‌های گسترده‎ای که در این زمینه انجام شده، نشان می‌دهند که مصرف استامینوفن در بارداری و حتی مصرف استامینوفن در سه ماه اول بارداری کاملا بی‌خطر است و با افزایش احتمال سقط شدن جنین یا نقایص مادرزادی همراه نیست برای همین استامینوفن جز بهترین مسکن‌های دوران بارداری محسوب می‎شود اما همیشه به یاد داشته باشید که هیچ دارویی در بارداری ۱۰۰ درصد ایمن تلقی نمی‌شود و بهتر است تا جای ممکن به سراغ داروها نروید، حتی اگر اسم آن دارو در لیست داروهای ممنوع در بارداری نباشد!

درست است که تحقیقات نشان داده‎اند که مصرف گاه به گاه استامینوفن بعید است به مادر یا جنین آسیب برساند اما مصرف طولانی مدت استامینوفن در دوران بارداری توصیه نمی شود. 

‎در دوران بارداری چه موقع می توان استامینوفن مصرف کنم؟

استامینوفن در کاهش دردهای جزئی ناشی از سردرد، کمردرد، سرماخوردگی، درد خفیف آرتریت، درد دندان و دردهای عضلانی کمک می‎کند و تب را به طور موقت کاهش می‌دهد. اما اگر چندین روز استامینوفن مصرف کرده اید و درد یا تب شما برطرف نشده است یا اگر علائم جدی مانند تنگی نفس، خستگی، سردرد بهبود نیافته یا مشکلات تنفسی دارید، قبل از مصرف بیش‎تر استامینوفن با پزشک خود تماس بگیرید زیرا ممکن است بیماری جدی تری داشته باشید.

خطر مصرف استامینوفن در بارداری

دوز مجاز استامینوفن در بارداری اهمیت زیادی دارد و مصرف بیش از حد استامینوفن (بیش از ۴۰۰۰ میلی‎گرم در ۲۴ ساعت) در یک زمان می‎تواند منجر به آسیب شدید کبدی شود و به جنین آسیب برساند.

هرچند مصرف قرص استامینوفن 500 در بارداری مشکی ایجاد نمی‎کند اما مصرف استامینوفن کدئین در بارداری ممنوع است چرا که جز مخدر‎ها محسوب می‌شود و هیچ مدرکی مبنی بر بی‌خطر بودن مصرف هر میزان از مواد مخدر و استامینوفن کدئین در بارداری وجود ندارد. تحقیقات انجام شده در این زمینه حاکی از ایجاد خطرات جدی مانند سقط جنین، مرده‌زایی یا زایمان زودرس در صورت مصرف استامینوفن کدئین در بارداری هستند.

مسکن‌هایی که برای زنان باردار ممنوع است

داروهای مسکن NSAID شامل ایبوپروفن، ناپروکسن و دیکلوفناک برای استفاده در بارداری مناسب نیستند و می‎توانند با عوارض زیادی برای جنین همراه باشند. قرص آکسار در واقع ترکیبی از استامینوفن، کافئین و آسپرین است و به کاهش درد، تب و التهاب کمک می‎کند. از آنجایی‌که این دارو حاوی کافئین و آسپرین است مطمئنا به‌عنوان یک خانم باردار اجازه مصرف طولانی‌مدت آن به‌خصوص در سه ماه اول بارداری را ندارید وداروی آکسار در دوران بارداری چندان توصیه نمی‌شود. استفاده از ناپروکسن نیز در دوران بارداری توصیه نمی شود مگر با تجویز پزشک، به خصوص اگر در هفته 30 بارداری یا بیشتر هستید. 

منع مصرف استامینوفن در بارداری

موارد منع مصرف استامینوفن در بارداری عبارتند از حساسیت مفرط به استامینوفن، نارسایی شدید کبدی یا بیماری شدید فعال کبدی.

چه راه‌های طبیعی برای تسکین درد در دوران بارداری وجود دارد؟

ماساژ در روز‎هایی که سردرد دارید به شما کمک می کند که حس بهتری داشته باشید و حواس شما را از درد دور می‎کند. کمپرس گرم می‎تواند به بدن شما کمک کنند که مسکن های طبیعی خود (اندورفین) را آزاد کند و درد‎تان کاهش پیدا کند. سعی کنید تا زمانی که احساس بهتری داشته باشید، استراحت کنید، حمام آب گرم بگیرید و مقدار زیادی مایعات بنوشید. 

ارتباط استامینوفن با اوتیسم

مطالعات انجام شده در این زمینه مبنی بر این هستند که مصرف بیش از حد استامینوفن ممکن است خطر ابتلا به اوتیسم را افزایش دهد. البته طبق شواهد مصرف مقادیر کم  با دوز مجاز مصرف استامینوفن در بارداری برای کمتر از هشت روز این خطرات را افزایش نداده است. با این حال استامینوفن هنوز هم بی خطرترین دارو شناخته شده و جز بهترین مسکن‌های دوران بارداری برای مشکلاتی مانند تب و درد است. زمانی که باردار هستید، تب درمان‌نشده خطرناک‌تر از مصرف استامینوفن است.

ارتباط استامینوفن با ADHD یا بیش فعالی

هیچ ارتباط ثابت شده‎ای بین مصرف استامینوفن و ADHD یافت نشده و مصرف استامینوفن طی بارداری نمی‎تواند با بیش فعالی کودک بعد از تولد ارتباطی داشته باشد.  

ارتباط استامینوفن با آسم کودک

اعتقاد بر این است که متابولیت استامینوفن سطح گلوتاتیون را در دستگاه تنفسی کاهش می‌دهد این فرآیند ممکن است باعث التهاب راه هوایی، انقباض برونش و علائم بعدی آسم شود. البته با استفاده از دوز مجاز مصرف استامینوفن در بارداری با چنین مشکلی مواجه نخواهید شد.