درد پستان
هر سینه از ۱۵-۲۰ بخش تشکیل شده است که به هر کدام یک لوب گفته میشود. هر کدام از لوبها دارای بخشهای کوچکتری به نام لوبول هستند. هر کدام از لوبولها در نهایت منتهی به یک غدهی کوچک شیری میشوند که کار تولید شیر در دوران شیردهی را انجام میدهند. ساختار پستان در کل به صورت غددی بوده که هرچه سن افزایش پیدا میکند بافت چربی بیشتر شده و بر بافت غددی غالب میشود، بنابراین سینهها افتادهتر میشوند.
درد شایعترین شکایت مربوط به پستان است. بسیاری از خانمها هنگام ابتلا به درد پستان بهشدت از ابتلا به سرطان پستان میترسند اما لازم به ذکر است که درد پستان به ندرت با سرطان سینه رابطه دارد و اغلب علل بسیار ساده و بیخطری دارند. همچنین برخی داروها نیز میتوانند باعث درد پستان شوند.
دردهای پستان عمدتا به دو دسته اصلی تقسیم میشود: دردهای دوره ای و دردهای غیردوره ای .
- دردهای دوره ای:
برخی دردهای پستان با قاعدگی ارتباط دارند و در دوران پریود وجود دارند. در اثر بالا و پایین شدن هورمونهای زنانه ایجاد میشوند، حدود دوهفته مانده به عادت ماهانه شروع شده و عمدتاً پس از شروع قاعدگی بهبود مییابند. این درد به صورت احساس توده، پری، تورم و سنگینی در پستان تعریف شده و عمدتاً در قسمت خارجی و بالایی پستانها احساس می شوند و میتوانند به زیربغل هم منتشر شوند. فعالیت فیزیکی میتواند این درد را تشدید کنند. معمولا هر دو پستان را تحت تاثیر قرار میدهند و اغلب زنان حدود ۲۰ تا ۴۰ ساله که هنوز یائسه نشدند را درگیر میکنند.
- دردهای غیردوره ای:
این دردها به سیکل ماهانهی قاعدگی ربطی ندارند .گاهی تودههاي پستانی و بیماريهاي خوشخیم یا بدخیم پستان عامل دردهای غیردوره ای هستند که اغلب با علامت دیگری همراه نیستند. معمولاً از مشکلات ساختاری پستان منشا میگیرند اما گاهی موارد ممکن است عللی غیرمرتبط با پستان داشته باشند. این دردها به صورت احساس زخم، سوزش و سفتی توصیف میشوند، معمولاً یک پستان را در محدودهی خاصی درگیر میکنند اما ممکن است به سرعت در کل پستان منتشر شوند و اغلب زنان یائسه را درگیر میکند.
علل درد پستان:
۱) هورمونهای سیستم باروری شامل، بلوغ در دختران و گاهی پسران ، سندرم پیش از قاعدگی، قاعدگی، بارداری، شیردهی، یائسگی؛
۲) مشکلات ساختار پستان مانند تغییرات مجاری و غدد شیری که توسط هورمون پرولاکتین ایجاد میشود؛
۳)عدم تعادل اسید چرب؛
۴) درمانهای پزشکی شامل برخی درمانهای ناباروری ، داروهای خوراکی پیشگیری از بارداری ، هورمون درمانی با استروژن و پروژسترون در زنان یائسه و برخی داروهای ضداضطراب؛
۵) سایز سینه که درد در سینههای بزرگ معمولاً شایعتر است؛
۶) جراحی پستان.
درمان:
درمان درد پستان به دو صورت درمان های دارویی و غیردارویی میباشد.
- درمان های دارویی :
- دیورتیکها؛
- درمان با هورمون تیروئید فقط در صورتیکه هیپوتیروئیدی ( کمکاری تیروئید ) اثبات شده باشد؛
- دانازول دارویی مؤثر در برطرف کردن ناراحتی بیمار و همچنین کاهش حالت غده ای پستان است اما بهدلیل احتمال ایجاد ناهنجاری درجنین هنگام استفاده از این دارو یک روش مؤثر برای جلوگیری از بارداری مورد نیاز است؛
- ویتامین E ؛
- برموکریپتین که اگر عوارض جانبی آن مشکل ساز باشد میتواند به صورت واژینال تجویز شود؛
- آنتی استروژنها مانند تاموکسیفن که مؤثرتر از دانازول بوده و برای درمان ناراحتیهای پستان و بیماریهای خوشخیم آن استفاده میشود؛
- ویتامین A؛
- استامینوفن؛
- ضدالتهابهای غیراستروییدی(Nsaid) ؛
- قرصهای ضد بارداری.
- درمانهای غیردارویی:
-در بیش از ۷۵% از افراد، درد بدون درمان خاصی برطرف میشود؛
-تغییر در رژیم غذایی مانند خودداری از مصرف متیل گزانتین ها (کافئین، تئوفیلین، تئوبرمین) موجود در قهوه، چای، شکلات و نوشابههای کولا، کاهش مصرف مواد غذایی فرآوری شده و کاهش استفاده از نمک در بهبود دردهای پستان مؤثر هستند؛
-استفاده ازسوتینهای مناسب که نه تنگ باشند و نه گشاد نیز میتواند کمک کننده باشد ؛
-همچنین استفاده از کمپرس سرد و گرم به صورت موضعی راهکار مناسبی برای کاهش درد هستند.